Γ.Μιχαηλίδης: Ο πολιτιστικός τουρισμός εμπλουτίζει το προϊόν

 

Σε συνέντευξή του στον «Φ», ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ειδικών Ενδιαφερόντων και Πολιτιστικού Τουρισμού Κύπρου, Γιώργος Μιχαηλίδης, ανέφερε ότι τώρα είναι η στιγμή για σημαντικές τομές στο τουριστικό προϊόν, καθώς πρέπει να στραφούμε προς την ποιότητα, την τοπική παράδοση και κουλτούρα, αλλά και τη γαστρονομία. Επιπρόσθετα, σημειώνει ότι μια σημαντική μορφή ειδικού τουρισμού που έχει προοπτικές είναι ο κλάδος της κρουαζιέρας.  

 

 

Για μας ο πολιτιστικός τουρισμός είναι ένας μηχανισμός μέσα από τον οποίον οι τουρίστες μπορούν να γνωρίζουν καλύτερα την κοινωνία που τους φιλοξενεί και να αποκτήσουν εμπειρίες νέων πολιτισμών. Η κουλτούρα και η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου είναι οι πιο σημαντικές παρακαταθήκες, καθώς ο πολιτιστικός τουρισμός παραμένει η σημαντικότερη μορφή εναλλακτικού τουρισμού και πολύ σημαντικό κριτήριο για την επιλογή της Κύπρου από ξένους επισκέπτες.

 

Προβάλλοντας τις ειδικές μορφές τουρισμού συμβάλλουμε στην αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων δυνατοτήτων και παρουσίαση της ανθρώπινης διάστασης του τουρισμού στην Κύπρο και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Σίγουρα ο εναλλακτικός τουρισμός δεν προσελκύει εκατομμύρια, όμως εμπλουτίζει το τουριστικό προϊόν θέτοντάς του μια σφραγίδα ποιότητας, προσελκύοντας μια ειδική κατηγορία κόσμου που εκτιμά τις αξίες, την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά του λαού και του τόπου που επισκέπτεται. Αυτός ο πολιτιστικός θησαυρός θα προσελκύσει τουρίστες σε ολόχρονη βάση. 

 

 

Η εφαρμογή από τη θεωρία στην πράξη γίνεται υπό προϋποθέσεις και το ευχάριστο είναι ότι υπάρχουν τώρα προϋποθέσεις για ανάπτυξη τέτοιων μορφών τουρισμού. Πριν 30 χρόνια μπορεί να μιλούσαμε για τέτοιες μορφές τουρισμού, όμως υστερούσαμε σε υποδομή. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει η υποδομή, υπάρχουν πρώτα απ’ όλα οι επαγγελματίες, οι άνθρωποι που είναι σε θέση να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στις εξειδικευμένες απαιτήσεις αυτών των μορφών τουρισμού. Υπάρχουν επίσης γερές βάσεις και για τον αγροτουρισμό, και για τον αθλητικό τουρισμό και για άλλες μορφές δραστηριοτήτων που προσελκύουν ειδικά ενδιαφέροντα.  Έτσι μπορούμε εμείς τώρα να προπαγανδίσουμε όλες αυτές τις δυνατότητες στις ξένες αγορές, ενημερώνοντας τους τουρίστες ότι στη διάρκεια της παραμονής τους στην Κύπρο θα μπορούν να ασχοληθούν ή να γνωρίσουν τα συγκεκριμένα είδη. Υπάρχει υποδομή για καταδύσεις, για γκολφ, γίνονται οργανωμένες  πεζοπορίες, ποδηλασίες, πραγματοποιούνται προγράμματα για μελέτη της φύσης, για ξενάγηση και μελέτη των βυζαντινών εκκλησιών, όχι σε επίπεδο απλών επισκέψεων, αλλά εμβάθυνσης και επιστημονικής διείσδυσης σ’ αυτή μας την ακριβή κληρονομιά με τη συμμετοχή ειδικών βυζαντινολόγων και άλλων ερευνητών.

 

 

Είναι γεγονός ότι ο αθλητικός τουρισμό λόγω κάποιων ανθρώπων και περιοχών έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα, στην Αγία Νάπα υπήρξαν άνθρωποι οι οποίοι έτρεξαν στο εξωτερικό και έφεραν ομάδες να κάνουν την προπόνησή τους. Είναι ικανοποιητικός μεν ο αριθμός των αθλητών, ωστόσο θέλουμε περισσότερες εγκαταστάσεις και αθλητικά κέντρα. Επίσης, αν δούμε την περιοχή της Ορόκλινης ως παράδειγμα, θα υπάρξουν τεράστια οφέλη για τα ξενοδοχεία του παραλιακού μετώπου. Είναι πολλές τέτοιες περιοχές που μπορούμε να αναπτύξουμε και να αναβαθμίσουμε. Στο κομμάτι της ποδηλασίας και της πεζοπορίας, δεν υπάρχει άλλο μέρος στον κόσμο που σε τόσο περιορισμένο περιβάλλον και τόσο μικρές αποστάσεις θα βρεις τόση ποικιλία σε δραστηριότητες. Θα πρέπει να απευθυνθείς σε εξειδικευμένους τουριστικούς πράκτορες προκειμένου να αναπτύξεις τον τομέα του αθλητικού τουρισμού.

 

 

Νομίζω ότι θα πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη στον κλάδο της γαστρονομίας. Θα πρέπει να διερευνήσουμε τρόπους και πρακτικές ανάδειξης της γαστρονομικής κληρονομιάς και των τοπικών προϊόντων μας και ταυτόχρονα προσέλκυσης περισσότερων και «ποιοτικών» τουριστών. Πρέπει να απευθυνθούμε σε αυτούς που ενδιαφέρονται. Σε αυτούς τους τουρίστες που συνδυάζουν διακοπές με καλό φαί και καλό κρασί. Επομένως, θα πρέπει να γίνει τμηματοποίηση αγοράς.

 

Δεν γίνεται να τα προσφέρουμε όλα σε όλους διότι η προσπάθειά μας θα πέσει στο κενό. Φαντάζεστε να πούμε σε αυτούς που έρχονται για το all inclusive για την κυπριακή γαστρονομία; Θα μας κοροϊδεύουν. Υπάρχουν εξειδικευμένα τουριστικά γραφεία που θα φέρουν έναν άλλο -πιο ποιοτικό τουρίστα- που θα εκτιμήσει το παραδοσιακό φαγητό. Σε αυτό το σημείο να αναφέρω και ένα άλλο θέμα που είναι αλληλένδετο. Έχουν μπει τα τοπικά αγροτικά προϊόντα στα ξενοδοχεία; Όχι. Κι όμως, η διατροφή των τουριστών είναι ένας πολύ βασικός παράγοντας. Έχουμε τις δικές μας πατάτες. Τις σερβίρουν στα τουριστικά καταλύματα ή προτιμούν τις κατεψυγμένες; Πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για να μπουν τα τοπικά προϊόντα στα ξενοδοχεία είναι να πέσουν οι τιμές και να φύγουν οι μεσάζοντες από τη μέση.

 

 

Ο τομέας της κρουαζιέρας είναι μια ειδική μορφή τουρισμού που πήγαινε πολύ καλά προ ετών. Μάλιστα, το 2001 είχαμε φτάσει τους 300 χιλ. ταξιδιώτες. Μετά άλλαξαν τα δεδομένα, άρχισαν οι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή. Πιστεύω ότι η Κύπρος πρέπει να συνεχίσει την προσπάθεια από το λιμάνι Λεμεσού, ώστε τα κρουαζιερόπλοια να σταματούν στην Κύπρο.

 

Η πρώτη εισήγηση αφορά το «fly cruise and stay». Έρχεσαι, δηλαδή, αεροπορικώς, κάνεις μια βδομάδα κρουαζιέρα και μένεις για λίγο στην Κύπρο προκειμένου να την επισκεφτείς. Μια δεύτερη εισήγηση είναι να βρούμε τρόπο ώστε να αναπτύξουμε το σύστημα «holiday within a holiday». Έρχεσαι, δηλαδή, στην Κύπρο, κάνεις μια μικρή τριήμερη κρουαζιέρα και δίνεις μια άλλη διάσταση στις διακοπές σου. Πρέπει να ξαναφτιαχτεί αυτό το κόνσεπτ με Ρώσους τουρίστες ώστε να πηγαίνουν Αγίους Τόπους. Το τελευταίο και σημαντικό είναι η ακτοπλοϊκή σύνδεση Λεμεσός- Αθήνα. Μια εισήγηση είναι όπως να αναπτύξουμε το «cruise and ferry». Δηλαδή, ένα φέριμποτ θα μεταφέρει και φορτηγά και θα έχει και δύο ορόφους καμπίνες. Θα λειτουργεί όπως μια μίνι κρουαζιέρα. Υπάρχει μια τέτοια γραμμή μεταξύ Βαρκελώνης και Ρώμης. Και τα πλοία υπάρχουν, επομένως είναι ένα θέμα που θέλει δουλειά.

 

 

Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να γίνει ετήσιος θεσμός το marketing workshop με τη συμμετοχή όλων των εταίρων του τουρισμού, συμπεριλαμβανομένου και του προσωπικού του υφυπουργείου. Θα πρέπει να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο marketing plan που να περιλαμβάνει όλες τις εξειδικευμένες μορφές τουρισμού. Να υπάρξει αναλυτική απογραφή και εξατομίκευση του κάθε ειδικού προϊόντος, καθώς οι ανάγκες είναι διαφορετικές για κάθε ειδικό προϊόν. Η ετοιμασία των marketing plans ξεχωριστά για κάθε μορφή ειδικού τουρισμού είναι επιβεβλημένη, σε συνεργασία πάντοτε με τους φορείς που εμπλέκονται, περιλαμβανομένων και των Εταιρειών Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής (ΕΤΑΠ).

 

 

Ζητήσαμε από την Τοπική Αυτοδιοίκηση να εντοπίσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην προώθηση των ειδικών μορφών τουρισμού. Ένα σημαντικό ζήτημα είναι η καλύτερη χαρτογράφηση των μονοπατιών και η ένταξή τους στο GPS. Για παράδειγμα, είναι χαμένο το ευρωπαϊκό μονοπάτι που ξεκινά από το Γιβραλτάρ. Δεν το καθορίζει κανένας. Επίσης, οι ταμπέλες είναι ένα σημαντικό ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι δήμοι και οι κοινότητες, όπως και η εξειδίκευση στους ξεναγούς. 

 

 

 

Ως Σύνδεσμος ζητούμε όπως επαναξιολογηθεί ο τρόπος συλλογής των στατιστικών δεδομένων.  Κάποτε μετρούσαμε ένα–ένα τον κάθε τουρίστα, ενώ βλέπαμε τα τουριστικά έσοδα μέσω του συναλλάγματος από την Κεντρική Τράπεζα. Αυτά τερματίστηκαν και μπήκε ένας νέος τρόπος τον οποίο υπέδειξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού. Αυτός όμως έχει προβλήματα καθώς οι αφίξεις περιλαμβάνουν πολλούς ταξιδιώτες μέσα που δεν είναι πραγματικοί τουρίστες. Για παράδειγμα οι αφίξεις από Ελλάδα. Κάποτε λέγαμε ότι είναι μεγάλη τουριστική αγορά. Τώρα δεν την μετράμε καθώς ξέρουμε ότι έρχονται για δουλειά, για σπουδές και για να δουν συγγενείς και φίλους.  

 

Πιστεύω ότι ο πιο σωστός τρόπος είναι να μετρούμε τις διανυκτερεύσεις τουριστών. Αυτόν τον τρόπο ακολουθούν και οι χώρες που έχουν σύνορα μεταξύ τους. Μόνο οι διανυκτερεύσεις σου δίνουν την πραγματική εικόνα. Επίσης, δεν ξέρουμε πόσοι τουρίστες έρχονται για πεζοπορία, για αθλητικό, θρησκευτικό τουρισμό ή για καταδύσεις.  Εισηγούμαστε όπως ιδρυθεί ένα Κέντρο Τουριστικών Ερευνών με τη συμμετοχή όλων των φορέων της οικονομίας, του τουρισμού, της πανεπιστημιακής καθώς και της ερευνητικής κοινότητας. Στόχος θα είναι η ρεαλιστική αποτίμηση των στατιστικών στοιχείων που θα οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα. Επίσης, θα υπάρχει άμεση πρόσβαση σε ασφαλείς πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία για όλες τις εκφάνσεις, της εξέλιξης και ανάπτυξης του κυπριακού τουρισμού.

 

 

 

Η μετεξέλιξη του ΚΟΤ σε Υφυπουργείο δεν πρέπει να είναι απλώς μια διοικητική πράξη. Το Υφυπουργείο πρέπει να σταματήσει να λειτουργεί σαν administrative body και θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε έναν οργανισμό ο οποίος θα κατευθύνεται από τους κανόνες και τις τάσεις της αγοράς (market driven). Η νέα Εθνική Στρατηγική Τουρισμού στην οποία καταφέραμε να περιληφθεί ο Τουρισμός Ειδικών Ενδιαφερόντων θα είναι σίγουρα η βασική μέριμνα του Υφυπουργού Τουρισμού, ο οποίος θα πρέπει να βρει τους μηχανισμούς υλοποίησης της. Η επιτυχία της προσπάθειας αυτής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τον ιδιωτικό τομέα, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους οργανωμένους φορείς του κλάδου. Πολύ σημαντικό είναι το κομμάτι του μάρκετινγκ και θα πρέπει να ετοιμαστεί ένα εξειδικευμένο πλάνο σε κάθε τομέα. Να είναι ένα διετές πλάνο, το οποίο θα έχει και την έγκριση της Βουλής. Το ερώτημα είναι ποιος θα το υλοποιήσει. Στην Ελλάδα (marketing Greece) συμμετέχουν και οι ιδιωτικοί φορείς.