Τις απόψεις των επιχειρηματικών ηγετών για την οικονομία και τις προκλήσεις, που αντιμετωπίζουν, αποτυπώνει η 23η ετήσια παγκόσμια έρευνα της PwC για τους CEOs με τη συμμετοχή 1.581 CEOs από 83 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Γενικότερα, αποτυπώνεται ένα κλίμα ευρύτερης απαισιοδοξίας σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, σε ό,τι αφορά την προοπτική της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης.
Ο διευθύνων σύμβουλος της PwC Κύπρου, Ευγένιος Ευγενίου, σχολιάζοντας τα κύρια ευρήματα της τοπικής έρευνας, αναφέρει ότι το 2020 θα υπάρξει θετικός ρυθμός ανάπτυξης, μειωμένος όμως σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Όπως αναφέρει ο κ. Ευγενίου, στόχος της χώρας είναι να βάλει τα θεμέλια για βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ προσθέτει ότι προϋπόθεση για αυτό είναι να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, προκειμένου να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα της οικονομίας μας. Παράλληλα, επισημαίνει ότι οι CEOs θα πρέπει να επενδύσουν στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού, να αγκαλιάσουν τις νέες τεχνολογίες, να αντιληφθούν την αλλαγή στις προτιμήσεις των καταναλωτών και ιδιαίτερα της νέας γενιάς, αξιοποιώντας την ανάλυση δεδομένων.
Ποιος είναι ο σκοπός διεξαγωγής της έρευνας ανάμεσα στους CEOs και πόσοι CEOs από την Κύπρο συμμετείχαν φέτος στην έρευνα;
Σκοπός της έρευνας είναι η καταγραφή του παλμού και των αντιλήψεων της επιχειρηματικής κοινότητας τόσο σε παγκόσμιο, όσο και σε τοπικό επίπεδο. Η έρευνα, που παρουσιάζεται κάθε χρόνο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, εξετάζει τις απόψεις των CEOs για την οικονομία, τις προοπτικές των επιχειρήσεων, την εξέλιξη της τεχνολογίας, τη διαθεσιμότητα των δεξιοτήτων, την κλιματική αλλαγή καθώς και θέματα που επηρεάζουν τη στρατηγική σκέψη τους. Στη φετινή 23η παγκόσμια έρευνα, συμμετείχαν 1.581 CEOs από 83 χώρες. Για 9η συνεχή χρονιά διεξήγαμε ειδική ξεχωριστή μελέτη για την Κύπρο, με τη συμμετοχή 115 CEOs, αριθμό που αποτελεί ρεκόρ συμμετοχής αντικατοπτρίζοντας το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας για την έρευνα.
Ποια είναι τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνας για την Κύπρο;
Γενικότερα, αποτυπώνεται ένα κλίμα ευρύτερης απαισιοδοξίας σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, σε ό,τι αφορά την προοπτική της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Ενώ το 2018 ήταν η χρονιά που οι επιχειρηματικοί ηγέτες τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο ήταν ιδιαίτερα αισιόδοξοι, δύο χρόνια αργότερα καταγράφεται πλήρης ανατροπή σκηνικού. Συγκεκριμένα, μόλις το 18% των CEOs εμφανίζονται αισιόδοξοι ότι το 2020 η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα βελτιωθεί. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2019 κυμαινόταν στο 40% και το 2018 στο 52%. Αξιοσημείωτη αύξηση παρατηρείται στο ποσοστό των CEOs, οι οποίοι θεωρούν ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα σημειώσει μείωση κατά τους επόμενους 12 μήνες φτάνοντας στο 57%, τη στιγμή που πέρυσι το αντίστοιχο ποσοστό βρισκόταν στο 20% και δύο χρόνια προηγουμένως, το 2018, μόλις στο 6%.
Πώς ερμηνεύετε τα αποτελέσματα αυτά με βάση τις τελευταίες εξελίξεις στην κυπριακή οικονομία; Βλέπετε διαφορά στην κυπριακή οικονομία σε σύγκριση με αυτή της παγκόσμιας οικονομίας;
Η κυπριακή οικονομία καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια, από τους υψηλότερους στην ευρωζώνη. Όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν πως και το 2020 θα υπάρξει θετικός ρυθμός ανάπτυξης, μειωμένος όμως σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, όπως χαμηλότερος ήταν και ο ρυθμός ανάπτυξης το 2019 σε σχέση με το 2018. Αυτή η μείωση στον ρυθμό ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας συμβαδίζει με την τάση σε ευρωπαϊκό αλλα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πτωτική τάση είναι μεν η ίδια, αλλά η κυπριακή οικονομία αναπτύσσεται με πιο υψηλούς ρυθμούς και αυτό είναι κάτι που μας δίνει ένα περιθώριο προληπτικής δράσης. Θα πρέπει να βάλουμε τα θεμέλια για βιώσιμη ανάπτυξη, με μία πιο διαφοροποιημένη οικονομία που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης με τα οφέλη να φτάνουν σε όλους τους πολίτες. Προϋπόθεση για αυτό είναι να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, προκειμένου να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα της οικονομίας μας, να επενδύσουμε στις δεξιότητες που απαιτούνται, να αναπτύξουμε την καινοτομία και να εισέλθουμε αποφασιστικά στην ψηφιακή εποχή, όπου θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι υστερούμε. Να προχωρήσουμε αποφασιστικά στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που θα διευκολύνουν την επιχειρηματικότητα και θα ευνοούν την υλοποίηση παραγωγικών επενδύσεων συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και συνθηκών κοινωνικής συνοχής.
Πώς συγκρίνονται τα ευρήματα της παγκόσμιας έρευνας με αυτά της Κύπρου;
Το ποσοστό των επιχειρηματικών ηγετών στην Κύπρο, στην Ευρωζώνη και παγκόσμια κινείται σε παρόμοια επίπεδα σκιαγραφώντας μια κοινή πεποίθηση απαισιοδοξίας για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Για πρώτη φορά περισσότεροι από τους μισούς CEOs, οι οποίοι συμμετείχαν στην παγκόσμια ετήσια έρευνα της PwC, θεωρούν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του παγκόσμιου ΑΕΠ θα μειωθεί. Ωστόσο, οι CEOs στην Κύπρο εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι όσον αφορά τις προοπτικές της αύξησης των εσόδων αλλά και του αριθμού των απασχολούμενων στις επιχειρήσεις τους κατά τους επόμενους 12 μήνες.
Τι είναι αυτό που κατά την άποψη σας ως ο CEO της PwC πιστεύετε ότι θα κάνει την πραγματική διαφορά για τις επιχειρήσεις στην Κύπρο ώστε να έχουν ένα πρόσφορο μέλλον;
Πρέπει να σκεφτούμε διαφορετικά, να αλλάξουμε νοοτροπίες και να αξιολογήσουμε τα σημάδια των καιρών. Να χαράξουμε στρατηγικές, να δημιουργήσουμε επιλογές και να δράσουμε για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που παρουσιάζονται. Να επενδύσουμε στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού, να αγκαλιάσουμε τις νέες τεχνολογίες, να αντιληφθούμε την αλλαγή στις προτιμήσεις των καταναλωτών, και ιδιαίτερα της νέας γενιάς, αξιοποιώντας την ανάλυση δεδομένων. Να χτίσουμε οργανισμούς ευέλικτους και ανθεκτικούς με κουλτούρα δεκτική στις αλλαγές. Να θωρακίσουμε τις επιχειρήσεις, ισχυροποιώντας την παραγωγικότητα και δημιουργώντας ισχυρούς ισολογισμούς με καλή ρευστότητα που να μπορούν να απορροφήσουν τυχόν κραδασμούς. Ευχή μου είναι αυτή η έρευνα να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για όλους τους επιχειρηματικούς ηγέτες στην Κύπρο.
ΦΟΒΙΖΕΙ Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ
Τι είναι αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους CEOs στην Κύπρο;
Αυτό που φαίνεται να προβληματίζει περισσότερο απ’ όλα τους CEOs, αναφορικά με τις προοπτικές ανάπτυξης του οργανισμού τους είναι η γεωπολιτική αβεβαιότητα. Ενδεικτικά, ενώ το 2019, το ποσοστό των CEOs στην Κύπρο που δήλωσαν πολύ προβληματισμένοι για τη γεωπολιτική αβεβαιότητα ήταν 36%, το 2020 το ποσοστό αυτό εκτινάχθηκε στο 52%. Την τετράδα των πιο σημαντικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών απειλών, συμπληρώνουν η αβεβαιότητα της οικονομικής ανάπτυξης, το μέλλον της ευρωζώνης και η υπερβολική ρύθμιση με σχεδόν διπλάσιο ποσοστό απ’ ό,τι πέρυσι. Την ίδια ώρα, όσον αφορά τις επιχειρηματικές απειλές, κυριαρχεί η διαθεσιμότητα των βασικών δεξιοτήτων, ο ρυθμός μεταβολής της τεχνολογίας, οι κυβερνοαπειλές και η μεταβαλλόμενη καταναλωτική συμπεριφορά. Συνοπτικά, θα έλεγα πως η γεωπολιτική αβεβαιότητα σε συνδυασμό με τις μεγάλες ανατροπές που φέρνει η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και οι αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών προβληματίζουν ιδιαίτερα τους CEOs στην Κύπρο.
«Απειλή» η έλλειψη βασικών δεξιοτήτων
Η διαθεσιμότητα των βασικών δεξιοτήτων αποτελεί την πιο σημαντική επιχειρηματική απειλή για τις προοπτικές ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Πώς οι CEOs σκοπεύουν να αντιμετωπίσουν τη συγκεκριμένη πρόκληση;
Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, σε συνδυασμό με τις αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες, έχει δημιουργήσει νέα επιχειρηματικά μοντέλα και διαφορετικούς τρόπους εργασίας. Οι παραδοσιακές θέσεις εργασίας αναμένεται να αντικατασταθούν από νέες. Ενώ στην περσινή έρευνα οι CEOs δήλωσαν ότι η επένδυση στην επανεκπαίδευση των εργαζομένων τους είναι ο καλύτερος τρόπος για την κάλυψη των κενών εξειδίκευσης στον οργανισμό τους, φέτος μόνο το 25% δηλώνει ότι έχει επιτύχει σημαντική πρόοδο στη δημιουργία ενός προγράμματος αναβάθμισης δεξιοτήτων.
Αναγνωρίζοντας την αναντιστοιχία των υφιστάμενων δεξιοτήτων με αυτές που απαιτούνται για την ψηφιακή εποχή, μέσα από την παγκόσμια πρωτοβουλία «New world, New skills», η PwC θα επενδύσει μέσα στα επόμενα 4 χρόνια 3 δισ. δολάρια για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πρόκλησης. Σε τοπικό επίπεδο, θα επενδύσει €2 εκατ. σε ορίζοντα 3 χρόνων σε δράσεις που στοχεύουν στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού της και στη διάχυση της ψηφιακής γνώσης. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ανακοινώσει τη συνεργασία της με τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου, με στόχο την ενημέρωση της νεολαίας για θέματα ψηφιακής εκπαίδευσης, κατάρτισης, απασχόλησης, διαχείρισης σταδιοδρομίας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.