Δύο χρόνια μετά τη σύσταση του υφυπουργείου Ναυτιλίας, η πρώτη υφυπουργός Νατάσα Πηλείδου κάνει τον απολογισμό της, θέτοντας τους στόχους της για τα επόμενα χρόνια. Αναλογίζεται το τι έχει πετύχει μέχρι τώρα, αναγνωρίζοντας ότι ακόμα έχει πολύ δρόμο προκειμένου να πετύχει όσα έχει οραματιστεί. Παράλληλα, έχουν αυξηθεί και οι εταιρείες εγγεγραμμένες στο σύστημα φόρου χωρητικότητας, ενώ ο αριθμός των εταιρειών που έχουν ως έδρα τους την Κύπρο έχει αυξηθεί κατά 33% από τη δημιουργία του Υφυπουργείου.
Διαχρονικός στόχος του Υφυπουργείου, εκτός από την προσέλκυση πλοίων στο νηολόγιο μας, είναι ο συνεχής εμπλουτισμός του ναυτιλιακού μας συμπλέγματος με νέες εταιρείες και νέες δραστηριότητες. Ο στόχος για ενδυνάμωση του κυπριακού νηολογίου και της προσέλκυσης πλοίων και εταιρειών από Ευρώπη και Ασία παραμένει σταθερός. Πέραν αυτού, το Υφυπουργείο έχει θέσει στόχους που αφορούν τη γαλάζια ανάπτυξη, την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος και την ενεργό συμμετοχή στη διαμόρφωση διεθνών πολιτικών για τη μείωση των ρύπων, την ενίσχυση της ναυτιλιακής τεχνολογίας και της ασφάλειας.
Πώς αποτιμάτε τον δεύτερο χρόνο λειτουργίας του υφυπουργείου Ναυτιλίας;
Δύο χρόνια μετά τη δημιουργία του Υφυπουργείου μπορούμε να μιλάμε πλέον για ορατά αποτελέσματα των στόχων που έχουμε θέσει. Σημαντικά βήματα έχουν γίνει προς τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του Κυπριακού νηολογίου με την αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής του νηολογίου, συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης των αρχικών τελών εγγραφής ποντοπόρων πλοίων και την απλούστευση των διαδικασιών εγγραφής με την αναθεώρηση της πολιτικής εγγραφής πλοίων. Είναι ήδη εμφανή τα πρώτα αποτελέσματα των δράσεων αυτών με την προσέλκυση νέων πλοίων στο Κυπριακό νηολόγιο. Συγκεκριμένα ο κυπριακός στόλος έχει αυξηθεί κατά ένα εκατομμύριο κόρους (γύρω στα 100 πλοία) από την ίδρυση του Υφυπουργείου. Ευελπιστούμε ότι η ανοδική αυτή πορεία του νηολογίου θα συνεχίσει σταθερά.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Πηλείδου: Κατάργηση τελών εγγραφής πλοίων
Παράλληλα, έχουν αυξηθεί και οι εταιρείες εγγεγραμμένες στο σύστημα φόρου χωρητικότητας από 168 σε 223. Θεωρούμε ότι η έγκριση του φορολογικού συστήματος της Κύπρου ως συμβατό με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις στον Τομέα των Θαλάσσιων Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η επέκτασή του για ακόμη 10 χρόνια θα διασφαλίσει τη συνέχιση της ανοδικής αυτής πορείας. Η εξέλιξη αυτή διασφαλίζει στην ναυτιλιακή βιομηχανία κλίμα σταθερότητας και εμπιστοσύνης. Η παροχή ενός σταθερού και προβλέψιμου επιχειρησιακού και επενδυτικού πλαισίου είναι καίριας σημασίας για τις ναυτιλιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.
Επιπρόσθετα, η διαδικασία ψηφιοποίησης και αυτοματοποίησης των συστημάτων του Υφυπουργείου συνεχίζεται με την προσθήκη αρκετών ηλεκτρονικών εφαρμογών σε όλες τις πτυχές των διαδικασιών μας. Επιπρόσθετα, έχουμε προβεί στην αναδιοργάνωση του Υφυπουργείου βάσει βέλτιστων διεθνών πρακτικών και στην παροχή 24ωρης εξυπηρέτησης για θέματα τεχνικής υποστήριξης.
Σε ποιες άλλες ενέργειες έχετε προβεί;
Στον τομέα της ναυτικής εκπαίδευσης, έχουμε προβεί σε διάφορες ενέργειες για την περαιτέρω ενθάρρυνση των νέων να ακολουθήσουν ναυτικά επαγγέλματα, όπως η διεύρυνση της κρατικής χορηγίας για την άσκηση επί πλοίου σε φοιτητές από την ΕΕ, η ένταξη ναυτιλιακής κατεύθυνσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τον Σεπτέμβριο 2019, καθώς και η προώθηση αλλαγών στη νομοθεσία για την ενίσχυση της ποιότητας των ναυτιλιακών προγραμμάτων και τη γρηγορότερη επαγγελματική ανέλιξη των ναυτικών.
Επιπρόσθετα, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας βρίσκεται στη διαδικασία εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού βάσει του οποίου διασφαλίζεται η αειφόρος ανάπτυξη των σχετικών δραστηριοτήτων και η βελτίωση της ποιότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παράλληλα, προωθείται η ενίσχυση της θαλάσσιας τεχνολογίας και της καινοτομίας. Σημαντική στον τομέα της καινοτομίας είναι η εξασφάλιση πέραν των €40 εκατ. (€15 εκατ. από την ΕΕ, €15 εκατ. από την Κυπριακή Κυβέρνηση και πέραν των €10 από τον ιδιωτικό τομέα) για τη δημιουργία του Cyprus Marine and Maritime Centre (CMMI), κέντρου αριστείας στη ναυτική και ναυτιλιακή τεχνολογία.
Σημαντική διεθνής αναγνώριση της σημασίας της Κύπρου ως ναυτιλιακό κράτος αποτελεί η πρόσφατη επανεκλογή της στο Συμβούλιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) τον Νοέμβριο 2019, με τον υψηλότερο αριθμό ψήφων που έλαβε ποτέ η χώρα μας στη συγκεκριμένη διαδικασία.
Ποιοι οι στόχοι σας για την ανάπτυξη της κυπριακής ναυτιλίας;
Μεγάλος στόχος του Υφυπουργείου, εκτός από την προσέλκυση πλοίων στο Νηολόγιο μας, είναι ο συνεχής εμπλουτισμός του ναυτιλιακού μας συμπλέγματος με νέες εταιρείες και νέες δραστηριότητες. Τα πλεονεκτήματα που παρέχει η Κύπρος σε συνάρτηση με τα οικονομικά κίνητρα που προσφέρονται έχουν προσελκύσει πολλές εταιρείες να εγκατασταθούν στη Κύπρο και να δημιουργήσουν ένα ανθηρό και δυναμικό ναυτιλιακό κέντρο. Ο αριθμός των εταιρειών που έχουν ως έδρα τους την Κύπρο έχει αυξηθεί κατά 33% (από 168 σε 223) από τη δημιουργία του Υφυπουργείου.
Πέραν των ναυτιλιακών εταιρειών που εμπίπτουν στο φορολογικό μας σύστημα (πλοιοκτήτριες, πλοιοδιαχειρίστριες και ναυλωτές), η Κύπρος έχει καταφέρει να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο και εκτενές ναυτιλιακό σύμπλεγμα εταιρειών που συμπεριλαμβάνει συναφείς δραστηριότητες όπως η παροχή καυσίμων, τεχνολογικών, λογισμικών, τηλεπικοινωνιακών, λογιστικών και ναυτασφαλιστικών υπηρεσιών, ναυπηγεία, ναυτικούς πράκτορες κ.ο.κ.
Ο στόχος για ενδυνάμωση του κυπριακού νηολογίου και της προσέλκυσης πλοίων και εταιρειών από Ευρώπη και Ασία παραμένει σταθερός. Εξίσου σημαντική θεωρείται η διεύρυνση του ναυτιλιακού μας συμπλέγματος με εταιρείες και δραστηριότητες που να καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των ναυτιλιακών και συναφών δραστηριοτήτων.
Πέραν αυτού, το Υφυπουργείο έχει θέσει στόχους που αφορούν τη γαλάζια ανάπτυξη, την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος και την ενεργό συμμετοχή στη διαμόρφωση διεθνών πολιτικών για τη μείωση των ρύπων, την ενίσχυση της ναυτιλιακής τεχνολογίας και της ασφάλειας. Η αύξηση του καταρτισμένου προσωπικού μέσω της ενίσχυσης της ναυτικής εκπαίδευσης είναι επίσης σημαντικός στόχος, ενώ σταθερός μας στόχος είναι επίσης η συνεχής βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει το Υφυπουργείο.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Εταιρείες με ferries θέλουν να εγγραφούν στο κυπριακό νηολόγιο
Ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η στρατηγική μας για την προσέλκυση κρουαζιερόπλοιων;
Έχουμε ήδη διαφοροποιήσει τα τέλη εγγραφής μας τα οποία στο παρελθόν ήταν λιγότερο ανταγωνιστικά σε σχέση με την εγγραφή κρουαζιερόπλοιων. Η εν λόγω αλλαγή αλλά και η ποιότητα της τεχνικής εξυπηρέτησης που παρέχεται από το Τμήμα Ελέγχου Κράτους Σημαίας του Υφυπουργείου έχει ήδη ενισχύσει το κυπριακό νηολόγιο με επιβατηγά πλοία, τα οποία έχουν αυξηθεί από 41 στο τέλος του 2017 σε 87 σήμερα, συμπεριλαμβανομένων και κρουαζιερόπλοιων. Βάσει της προόδου που έχει επιτευχθεί, θεωρώ ότι κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση, δεδομένων και των προκλήσεων που δημιουργεί το τουρκικό εμπάργκο στη δυνατότητα προσέλκυσης κρουαζιερόπλοιων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Προεργασία δύο ετών
Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν ώστε η Κύπρος να πετύχει την ανανέωση του φόρου χωρητικότητας;
Το Υφυπουργείο Ναυτιλίας ακολούθησε μια μελετημένη και προσεκτική στρατηγική για να πετύχει το στόχο αυτό, με τη δημιουργία Ομάδας Εργασίας υπό την προεδρία της Υφυπουργού Ναυτιλίας, η οποία απαρτιζόταν από τους εμπλεκόμενους φορείς του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα συμπεριλαμβανομένης της Νομικής Υπηρεσίας και του Τμήματος Φορολογίας καθώς και την συμμετοχή του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων για την επιβεβαίωση σημαντικών πτυχών της διαπραγμάτευσης.
Η Ομάδα Εργασίας εργάστηκε σκληρά τους τελευταίους 22 μήνες, μελετώντας όλες τις λεπτομέρειες και πτυχές της υφιστάμενης νομοθεσίας, εξετάζοντας τις πιθανές ανάγκες για αλλαγές και εντοπίζοντας τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους επίτευξης των στόχων αλλά και συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η έγκαιρη έναρξη της προεργασίας και η εκτενής ανάλυση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οδήγησαν στη θετική έκβαση και την έγκαιρη επέκταση του φορολογικού πλαισίου.
Αυξημένη παρουσία στο εξωτερικό
Πώς θα κατορθώσουμε να προσελκύσουμε περισσότερα πλοία ώστε να εγγραφούν στο νηολόγιο μας;
Όπως έχω αναφέρει προηγουμένως έχουμε καταργήσει τα τέλη αρχικής εγγραφής των πλοίων και έχουμε αναθεωρήσει την πολιτική εγγραφής ούτως ώστε το Κυπριακό Νηολόγιο να γίνει πιο ελκυστικό και πιο ανταγωνιστικό έναντι τρίτων νηολογίων. Σημαντική είναι η διατήρηση των υψηλών επιπέδων ασφαλείας του Κυπριακού στόλου καθώς και η άμεση παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και εξυπηρέτησης των πελατών.
Παράλληλα έχουμε εντατικοποιήσει τις δράσεις προβολής με αυξημένη και αναβαθμισμένη συμμετοχή μας σε διεθνείς ναυτιλιακές εκθέσεις, τη διοργάνωση συναντήσεων με πλοιοκτήτες και εταιρείες τόσο την Κύπρο όσο και στο εξωτερικό και την ενδυνάμωση της παρουσίας μας την Ασία με συνεχείς αποστολές σε Κίνα, Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη και Ιαπωνία, η οποία έχει αρχίσει να αποφέρει καρπούς. Η διασφάλιση και η ενδυνάμωση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων είναι υψίστης σημασίας ενόψει και του έντονου διεθνούς ανταγωνισμού. Κύριος στόχος του Υφυπουργείου Ναυτιλίας ήταν η επιτυχής ανανέωση του συστήματος φόρου χωρητικότητας που εφαρμόζεται στην Κύπρο για ακόμα 10 έτη καθώς και η διασφάλιση και ενίσχυση άλλων φορολογικών πλεονεκτημάτων που έχουν δώσει ώθηση στον τομέα της ναυτιλίας.
Ποια τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ναυτιλία και πώς σκοπεύετε να τα αντιμετωπίσετε;
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο τομέας της ναυτιλίας είναι σημαντικά και επηρεάζουν όχι μόνο την κυπριακή αλλά και την παγκόσμια ναυτιλία. H μεγαλύτερη ίσως πρόκληση είναι οι νέοι κανονισμοί για τη μείωση των ρύπων οι οποίοι μπαίνουν σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2020, καθώς και οι συνεχείς προσπάθειες που γίνονται για την περαιτέρω μείωση των ρύπων, οι οποίες επηρεάζουν τόσο το κόστος διαχείρισης των πλοίων, όσο και τις δεξιότητες που πρέπει να έχουν τα πληρώματα των πλοίων σε σχέση με τη χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού και την εφαρμογή περίπλοκων διαδικασιών. Η Κύπρος έχει ενεργό συμμετοχή στη συζήτηση για τη μείωση των ρύπων από πλοία, τόσο ως μέλος του Συμβουλίου του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), όσο και ως κράτος-μέλος της ΕΕ. Παρόλα τα προβλήματα, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας θα είναι έτοιμο να εφαρμόσει τους νέους κανονισμούς και να παράσχει στήριξη στις κυπριακές ναυτιλιακές εταιρείες αλλά και ως κράτος σημαίας στα πλοία που είναι εγγεγραμμένα στο κυπριακό Νηολόγιο.
Όσον αφορά την κυπριακή ναυτιλία συγκεκριμένα, η παράνομη επιβολή περιοριστικών μέτρων από την Τουρκία στα κυπριακά πλοία για ελλιμενισμό στα τούρκικα λιμάνια συνεχίζει να αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση, η οποία περιορίζει τις προοπτικές αύξησης των πλοίων που είναι εγγεγραμμένα στο κυπριακό νηολόγιο, παρά την ποιοτική εξυπηρέτηση, τις υψηλές συνθήκες ασφάλειας και τα ανταγωνιστικά τέλη που έχουν διασφαλιστεί μέσω σειράς μέτρων που έχουμε λάβει τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, παρόλα τα προβλήματα, η Κύπρος διαθέτει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να συνεχίσει να παρέχει υψηλού επιπέδου ναυτιλιακές υπηρεσίες, αλλά και να ανεβάσει περαιτέρω τη θέση της ως ένα παγκόσμιας εμβέλειας ναυτιλιακό κέντρο με ανεπτυγμένη υποδομή.
Ένα από τα στοιχήματα του υφυπουργείου Ναυτιλίας είναι και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών. Ποια τα χρονοδιαγράμματα σας;
Το Υφυπουργείο έχει προχωρήσει ήδη με σημαντικά βήματα στην αυτοματοποίηση των συστημάτων του και την ψηφιοποίηση των αρχείων του. Δράσεις που έχουν ήδη ολοκληρωθεί συμπεριλαμβάνουν τις πιο κάτω:
• Την ψηφιοποίηση των αρχείων του Υφυπουργείου
• Την πλήρη ανανέωση της ιστοσελίδας μας και την προσθήκη ηλεκτρονικών εφαρμογών όπως η επαλήθευση των ηλεκτρονικών πιστοποιητικών που εκδίδονται
• Την επέκταση της πιστοποίησης ISO του Υφυπουργείου στις διαδικασίες ελέγχου κράτους σημαίας, προκειμένου η αυτοματοποίηση να γίνει βάσει σωστών και αποτελεσματικών διαδικασιών
• Την πρόσφατη υπογραφή αναθεωρημένης σύμβασης με τους νηογνώμονες που προσφέρουν υπηρεσίες στην κυπριακή σημαία, η οποία υιοθετεί περαιτέρω χρήση της τεχνολογίας και αποδοχή ηλεκτρονικών πιστοποιητικών
• Την αναθεώρηση της πολιτικής εγγραφής πλοίων, όπου έχει υιοθετηθεί μια νέα προσέγγιση η οποία μειώνει τη γραφειοκρατία και προσφέρει περισσότερη ευελιξία
• Την υλοποίηση του «Πληροφοριακού Συστήματος Ναυτικής Σταδιοδρομίας – MARIS (Marine career Information System)» στα πλαίσια του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα – Κύπρος 2014 – 2020.
Το Υφυπουργείο προγραμματίζει να συνεχίσει τη σταδιακή προσθήκη, αναβάθμιση και επέκταση υφιστάμενων υπηρεσιών, προχωρώντας σταθερά με την αυτοματοποίηση της διαδικασίας νηολόγησης πλοίων στην κυπριακή σημαία αλλά και την αναβάθμιση του ήδη αυτοματοποιημένου συστήματος διαχείρισης των στοιχείων των ναυτικών.
