Σε νέα μείωση επιτοκίων προχώρησε η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (TCMB), μετά από συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής, που συνεδρίασε την Πέμπτη, υπό τον επικεφαλής της TCMB, Σαχάπ Καβτζίογλου, καθώς η Τουρκία αρνείται να ακολουθήσει την οικονομική ορθοδοξία στην καταπολέμηση του ραγδαίου πληθωρισμού της, που τώρα ξεπερνά το 80%. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η βουτιά της τουρκικής λίρας θα γράψει ιστορία

Το βασικό επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 12% σε μία δεύτερη συνεχόμενη πτώση μετά από αυτή του προηγούμενου μήνα.

Ο ευρασιατικός κόμβος των 84 εκατομμυρίων ανθρώπων – στον οποίο πολλές μεγάλες τράπεζες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή εξακολουθούν να είναι αρκετά εκτεθειμένες και ο οποίος είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένος σε γεωπολιτικές εντάσεις – γνώρισε μεγάλες αναταράξεις στην αγορά τις τελευταίες ημέρες. Αυτή την εβδομάδα σημειώθηκε μεγάλη αναταραχή στο χρηματιστήριο της Τουρκίας, το Borsa Istanbul, με την αξία των μετοχών να υποχωρεί κατά 35% την εβδομάδα που έληξε την περασμένη Δευτέρα, μετά από ένα ράλι 150% από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Σεπτεμβρίου. Αυτό ώθησε τις ρυθμιστικές αρχές και τους μεσίτες να πραγματοποιήσουν έκτακτη συνεδρίαση, αν και τελικά αποφάσισαν να μην παρέμβουν στην αγορά. Η αιτία της αστάθειας; Πρώτον, ο υψηλός πληθωρισμός της Τουρκίας είχε ωθήσει τους επενδυτές να διαθέσουν τα χρήματά τους σε μετοχές για να προστατεύσουν την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων. Αλλά ήταν ο φόβος για υψηλότερο πληθωρισμό στις ΗΠΑ και οι επακόλουθες αυξήσεις επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, που πιθανότατα πυροδότησαν την ξαφνική πτωτική στροφή, πιστεύουν οι αναλυτές. Η πτώση εξάλειψε περισσότερα από 12,1 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία από τις εισηγμένες τράπεζες της χώρας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα υψηλότερα επιτόκια που ορίζουν οι ΗΠΑ και το αποτέλεσμα ενός ισχυρότερου δολαρίου προκαλούν προβλήματα στις αναδυόμενες αγορές όπως η Τουρκία που εισάγουν τα ενεργειακά τους αποθέματα σε δολάρια και έχουν μεγάλα χρέη σε δολάρια, και επομένως θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για αυτά. 

Με τις εκλογές να απέχουν λιγότερο από ένα χρόνο, αυτό ήταν που έδωσε τον τόνο στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, επειδή ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπολογίζει σε εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική για να αυξήσει την οικονομική ανάπτυξη και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Η επιμονή στη διατήρηση του κόστους δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα σημαίνει ότι μια άλλη μείωση επιτοκίων θα μπορούσε να είναι στα χαρτιά.

Ενώ οι περισσότεροι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προέβλεψαν ότι ο δείκτης αναφοράς θα παρέμενε στο 13% την Πέμπτη, μια μειοψηφία που περιλαμβάνει τις Morgan Stanley, UniCredit SpA και Citigroup Inc. ανέμενε από την Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής να το μειώσει ξανά, με προβλέψεις που κυμαίνονται από 50 μονάδες βάσης έως πλήρεις ποσοστιαία μονάδα. “Η Τουρκία εισέρχεται τώρα στην οικονομία των εκλογών”, δήλωσε ο Tugberk Citilci, επικεφαλής έρευνας στην InvestAZ Menkul Degerler AS με έδρα την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος βλέπει “είδε” κατά 100 μονάδες βάσης. Οι οικονομολόγοι της Capital Economics με έδρα το Λονδίνο προέβλεψαν μείωση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης. Ο Τίμοθι Ας, στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην BlueBay Asset Management, προέβλεψε επίσης μείωση κατά 100 μονάδες βάσης. Ο Ερντογάν δεν θα χρειαστεί δικαιολογία για αυτό, είπε ο Ας, αναφέροντας τις μελλοντικές εκλογές ως τον λόγο πίσω από την κίνηση. Οι αναλυτές της επενδυτικής τράπεζας MUFG, εν τω μεταξύ, προέβλεψαν παραμονή στο 13%. 

Ο Ερντογάν και ο σύμμαχός του στην κεντρική τράπεζα, ο διοικητής Σαχάπ Καβτζιόγλου, εμμένουν σε ένα ανορθόδοξο σχέδιο που αντιστέκεται στις αυξήσεις επιτοκίων για να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό. Η προσέγγιση ενθάρρυνε την οικονομική ανάπτυξη σε βάρος της σταθερότητας των τιμών και άφησε τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία πιο ευάλωτα σε πωλήσεις. Ως αποτέλεσμα, ο ετήσιος πληθωρισμός έχει ξεπεράσει το 80%, επίπεδο που παρατηρήθηκε τελευταία φορά το 1998, ενώ η λίρα ξεπέρασε το ιστορικό ρεκόρ του περασμε΄νου Δεκεμβρίου και πλέον κινείται πάνω από το 18,36 στο δολάριο.

“Ερμηνεύουμε τη μείωση των επιτοκίων του Αυγούστου όχι ως καθοδήγηση από την τράπεζα ότι τα επιτόκια θα μειωθούν περαιτέρω, αλλά ως ένα μήνυμα ότι η πολιτική δεν θα γίνει αυστηρότερη ή ότι οι όροι δανεισμού πρόκειται να χαλαρώσουν”, δήλωσαν οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs συμπεριλαμβανομένου του Clemens Grafe.

Ο Καβτζίογλου, σε ανάρτηση στο blog την περασμένη εβδομάδα, επανέλαβε ότι μακροπροληπτικά μέτρα και πολιτικές που στοχεύουν στη διεύρυνση της χρήσης της λίρας θα χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη σταθερότητας των τιμών. Είναι ο τέταρτος διοικητής της κεντρικής τράπεζας από το 2019, αφού ο Ερντογάν απέλυσε τρεις προκατόχους του.

Οι οικονομολόγοι προβλέπουν συνεχιζόμενο υψηλό πληθωρισμό και περαιτέρω πτώση της λίρας, η οποία έχει ήδη υποχωρήσει 27% έναντι του δολαρίου από έτος μέχρι σήμερα και 53% τον τελευταίο χρόνο. Άμα τη ανακοινώσει της απόφασης η ισοτιμία δολαρίου/λίρας εκτινάχθηκε στο 18,39, κινούμενη καθαρά πέραν του χαμηλού ρεκόρ που είχε σημειώσει τον περασμένο Δεκέμβριο.

Πέτρος Κράνιας

Πηγή: Capital.gr