Ελαφρώς μειωμένη αλλά θετική αναμένεται η πορεία του δημοσιονομικού ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης το 2025, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών, και εκτιμάται πτώση 0,8 %του ΑΕΠ σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Το 2025 και το 2026, η κυπριακή οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά περίπου 3,1% ετησίως, υποστηριζόμενη από όλες τις συνιστώσες του ΑΕΠ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση προόδου «Cyprus Annual Report 2025» που δημοσίευσε το Υπουργείο Οικονομικών. Η αύξηση του ΑΕΠ θα προέλθει κυρίως από την εγχώρια ζήτηση και, σε μικρότερο βαθμό, από την εξωτερική ζήτηση. Όπως σημειώνεται, η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί σημαντικό μοχλό ανάπτυξης, αλλά σε μικρότερο βαθμό από το 2024 και θα ομαλοποιηθεί σταδιακά μεσοπρόθεσμα, αντανακλώντας τις συνεχιζόμενες αυξήσεις των πραγματικών εισοδημάτων  και την ανθεκτική αγορά εργασίας. Η δημόσια κατανάλωση θα στηρίξει επίσης την οικονομική ανάπτυξη. Οι επενδύσεις  αναμένεται να παραμείνουν ισχυρές και να αποτελέσουν σημαντικό μοχλό ανάπτυξης μαζί με την ιδιωτική κατανάλωση, υποστηριζόμενες από τις αυξήσεις στις επενδύσεις σε κατοικίες, από μεγάλα έργα του ιδιωτικού τομέα που βρίσκονται σε εξέλιξη και από τις επενδύσεις μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

Από τομεακή άποψη, όπως αναφέρεται στην έκθεση, όλοι οι τομείς, και ιδιαίτερα οι υπηρεσίες, αναμένεται να στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη το 2025 και το 2026. Αυτή η ανάπτυξη θα προέλθει από το εμπόριο, τις μεταφορές, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια και, σε μικρότερο βαθμό, τις υπηρεσίες ΤΠΕ, τις επαγγελματικές, επιστημονικές και διοικητικές δραστηριότητες και τις χρηματοοικονομικές και επαγγελματικές υπηρεσίες. Επιπλέον, η ανάπτυξη του δευτερογενούς τομέα αναμένεται να υποστηριχθεί από τις κατασκευές και τη μεταποίηση.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω προβλέψεις έγιναν με καταληκτική ημερομηνία την 31η Μαρτίου 2025 και δεν περιλαμβάνουν καμία επίπτωση από τους νέους δασμούς που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Δεν αναμένεται άμεση επίπτωση το 2025, αλλά αναμένεται έμμεση μέσω της μειωμένης εξωτερικής ζήτησης από τις χώρες της ΕΕ. Έτσι, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης για το 2025 και το 2026 είναι καθοδικοί. Κατά την περίοδο 2026-2028, η δημοσιονομική θέση αναμένεται να παραμείνει ισχυρή στο 3,7% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο.

Το 2025, το δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και η επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης αποδίδεται από τον αντίκτυπο από πρόσθετα μέτρα, τα οποία ανακοινώθηκαν μετά την υποβολή του 10ου Σχεδίου, το οποίο ενσωματώθηκε στο πλαίσιο των προβλέψεων, με εκτιμώμενο συνολικό αντίκτυπο – 0,9% του ΑΕΠ για το έτος. Τα πρόσθετα μέτρα που λαμβάνονται υπόψη στις δημοσιονομικές προβλέψεις είναι το Σχέδιο Αναπλήρωσης του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης, με διανομή €100 εκατ. το 2025, την επιχορήγηση €70 εκατ. προς τη ΔΕΦΑ, την συμφωνία μεταξύ ΚΕΔΙΠΕΣ και Ελληνικής Τράπεζας για τον τερματισμό του σχεδίου εγγύησης δανείων και επαναγορά δανείων, με εκτιμώμενο κόστος €50 εκατ. το 2026.

Χρηματοδότηση προςΔΕΦΑ και ΕΤΥΦΑ

Η Εταιρεία Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) ιδρύθηκε για την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και του δικτύου φυσικού αερίου. Η Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) είναι θυγατρική της ΔΕΦΑ και ιδιοκτήτρια όλων των υποδομών που σχετίζονται με το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (ΥΦΑ) και την επαναεριοποίησή του μέσω της πλωτής μονάδας. Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) συμμετέχει επίσης στην ιδιοκτησία της ΕΤΥΦΑ με ποσοστό 30%. Το φυσικό αέριο θα διοχετεύεται αρχικά μέσω των υποδομών της ΕΤΥΦΑ σε αδειοδοτημένους παραγωγούς ενέργειας και σε μεταγενέστερο στάδιο σε άλλους καταναλωτές. Η δημιουργία αυτών των υποδομών φυσικού αερίου είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ΔΕΦΑ έχει ζητήσει επιχορήγηση ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ το 2025, η οποία σχετίζεται με την ολοκλήρωση των εργασιών στον χερσαίο τερματικό σταθμό ΥΦΑ στην περιοχή Βασιλικού, όπου το έργο επηρεάζεται από καθυστερήσεις και την αποχώρηση του Κινέζου εργολάβου πέρυσι. Το ποσό των 70 εκατομμυρίων ευρώ θα αποτελέσει αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΦΑ στην ΕΤΥΦΑ.

Ταμείο Αλληλεγγύης

Το 2013, η Κυπριακή Δημοκρατία εισήγαγε τον νόμο περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης,  με πρωταρχικό σκοπό να βοηθήσει στη μερική αναπλήρωση των ζημιών που υπέστησαν άτομα λόγω μέτρων εξυγίανσης. Το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε, στις 20/12/2023, την έναρξη της ηλεκτρονικής υπηρεσίας «Συμμετοχή στο Σχέδιο Αναπλήρωσης του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης», η οποία επιτρέπει στα επηρεαζόμενα άτομα να υποβάλλουν αιτήσεις. Το τελικό υπόλοιπο του Ταμείου ανέρχεται σήμερα σε 260 εκατομμύρια ευρώ από κρατικές μεταβιβάσεις με ετήσιο μέσο όρο περίπου 21,7 εκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2014-2025. Λαμβάνοντας υπόψη την ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι το σύνολο των αιτήσεων των επηρεαζόμενων ατόμων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας αντιστοιχεί σε ζημίες περίπου 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε πρόσφατα ότι το Σχέδιο Αναπλήρωσης θα περιλαμβάνει την κατανομή συνολικού ποσού 100 εκατομμυρίων ευρώ σε όλους τους δικαιούχους το 2025. Η προετοιμασία οποιουδήποτε νέου σχεδίου αναπλήρωσης τα επόμενα χρόνια θα λαμβάνει υπόψη τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, παρόλο που το ισοζύγιο του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης θα επηρεαστεί αντίστοιχα από την πληρωμή που θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του 2025, η ταμειακή κατάσταση δεν θα επηρεαστεί, επομένως δεν απαιτείται αναθεώρηση της στρατηγικής του Γραφείου Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους λόγω αυτού του μέτρου.

Επιδράσεις από την ΚΕΔΙΠΕΣ

Μετά την πρόσφατη προσαρμογή των απαιτήσεων επιλεξιμότητας, το πρόγραμμα στεγαστικού δανείου με δυνατότητα ενοικίασης, το οποίο ξεκίνησε από την Κρατική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Κύπρου (ΚΕΔΙΠΕΣ) τον Δεκέμβριο του 2023 για την προστασία των ευάλωτων ιδιοκτητών κατοικιών, έχει προσελκύσει πάνω από 2.500 αιτήσεις. Με βάση τις εκτιμήσεις της ΚΕΔΙΠΕΣ σχετικά με την αξιοποίηση του προγράμματος και τη μέση αξία των ακινήτων, προβλέπεται ότι θα αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία αξίας 80 εκατομμυρίων ευρώ το 2025 και το 2027 αντίστοιχα και περιουσιακά στοιχεία αξίας 170 εκατομμυρίων ευρώ το 2026. Επίσης η ΚΕΔΙΠΕΣ κατέληξε σε προκαταρκτική συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα για τη λήξη του σχεδίου προστασίας περιουσιακών στοιχείων και την επαναγορά του χαρτοφυλακίου των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η συμφωνία αυτή διευκόλυνε την πώληση των δραστηριοτήτων της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας στην Ελληνική Τράπεζα. Μετά την ολοκλήρωση, όλες οι εγγυήσεις που παρείχε η Κυπριακή Δημοκρατία στην Ελληνική Τράπεζα το 2018 θα τερματιστούν. Ο δημοσιονομικός αντίκτυπος αυτής της συμφωνίας εκτιμάται σε δαπάνες 50 εκατομμυρίων ευρώ για το 2026.