Χαλλούμια τύπου μπλοκ, σλάις και μπέργκερ που αποτελούν μεγάλο ποσοστό των προϊόντων που εξάγονται αυτή τη στιγμή, μπορούν από χθες να φέρουν την σήμανση Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) στην ετικέτα τους. Η αλλαγή αυτή έγινε κατορθωτή μετά από απόφαση του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, να κάνει αποδεκτό το αίτημα του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου για σειρά τροποποιήσεων επί των προδιαγραφών του προϊόντος.

Συγκεκριμένα, με τη χθεσινή δημοσίευση στην επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας η απόφαση τίθεται σε άμεση ισχύ. Οι τροποποιήσεις αφορούν τη συμπερίληψη στην προδιαγραφή και του αδίπλωτου (μονού) χαλλουμιού. Επομένως, τα χαλλούμια πλέον μπορεί να είναι διπλωμένα ή αδίπλωτα (ορθογώνιου ή ημικύκλιου σχήματος). Να σημειωθεί ότι αδίπλωτα χαλλούμια παρασκευάζονταν πάντοτε στην Κύπρο σε συγκεκριμένες περιοχές.

Η υποβολή τροποποιήσεων είναι συνήθης διαδικασία που προβλέπεται από το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη προσαρμογής παρασκευής των παραδοσιακών προστατευόμενων προϊόντων με τις σύγχρονες απαιτήσεις των καταναλωτών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Παράλληλα, εντάσσονται στην ΠΟΠ, μη ήσσονος σημασίας αλλαγές, που αφορούν: 

>> Δυνατότητα χρήσης και νωπού (μη παστεριωμένου) γάλακτος για την παραγωγή χαλλουμιού.

>> Μετατροπή σε προαιρετικό του σταδίου παραγωγής του προϊόντος που προβλέπει την αναθέρμανση, μέχρι τους 40ºC, του τυροπήγματος που έχει κοπεί αμέσως μετά την πήξη του γάλακτος.

>> Δυνατότητα προσθήκης δυόσμου και κατά το δίπλωμα, αλλά και πριν τη συσκευασία του προϊόντος. Μετατροπή σε προαιρετική της ξηρής αλάτισης στην τυροτράπεζα και δυνατότητα αποκλειστικής αλάτισης στην άλμη νορού πριν τη συσκευασία του προϊόντος.

>> Δυνατότητα παραμονής του προϊόντος στην άλμη νορού πριν τη συσκευασία του για τουλάχιστον 8 ώρες μέχρι 3 μέρες.

>> Ένταξη στην προδιαγραφή της Χαλλούμι/ Halloumi/ Hellim ΠΟΠ της δυνατότητας θέρμανσης του συσκευασμένου προϊόντος ώστε η θερμοκρασία στο κέντρο του να υπερβαίνει τους 72ºC για μέγιστο χρόνο 3 λεπτά. 

Οι προτεινόμενες αλλαγές θεωρούνται σημαντικές για την παρασκευή και εμπορία του χαλλουμιού αφού ανοίγει ο δρόμος για την εξαγωγή μεγαλύτερων ποσοτήτων του προϊόντος. Σημειώνεται ότι παράλληλα, η αρμόδια Επιτροπή του υπουργείου Γεωργίας ότι ήσσονος σημασίας αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές και επομένως δεν μπορούν να παρασκευάζονται και να διατίθενται ως προϊόντα ΠΟΠ χωρίς λακτόζη που σήμερα δεν μπορούν να ονομάζονται χαλλούμι και επομένως δεν μπορούν να φέρουν ούτε και τη σχετική σήμανση ΠΟΠ. Επίσης, δεν έγιναν αποδεκτά τα αιτήματα του Συνδέσμου Τυροκόμων για τυποποίηση του γάλακτος και το ψήσιμο του προϊόντος σε νερό αντί σε νορό. 

Με τις αποφάσεις αυτές, ουσιαστικά όσα έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, για τροποποίηση προδιαγραφών της ΠΟΠ σε χαρακτηριστικά ήσσονος σημασίας, ώστε να μπορεί να παράγεται χαλλούμι ΠΟΠ με διαφορετικό σχήμα και μέγεθος, με αυξημένη υγρασία και από γάλα που θα προέρχεται από όλες τις αγελάδες που ζουν και αναπαράγονται στην Κύπρο, έχουν υλοποιηθεί. Ταυτόχρονα, με αρωγή της Νομικής Υπηρεσίας έχει επιτευχθεί η απόσυρση όλων των δικαστικών διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη σε σχέση με τον φάκελο του χαλλουμιού που προηγήθηκε της ΠΟΠ και τον ευρωπαϊκό κανονισμό ΠΟΠ, και αφορούσαν το Σύνδεσμο Τυροκόμων Κύπρου, καθώς επίσης και πέντε από τα έξι γαλακτοκομεία μέλη του Συνδέσμου που είχαν επίσης υποβάλει προσφυγές. 

Ωστόσο, οι μόνοι που δεν τήρησαν τη συμφωνία στην ολότητά τους είναι ο Παγκύπριος Οργανισμός Αγελαδοτρόφων και το συνδεδεμένο με αυτούς γαλακτοκομείο «Παπουής», που υπαναχώρησε και δεν αποσύρει τις προσφυγές κατά του φακέλου με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να παραμένουν σε εκκρεμότητα. Ο κυριότερος λόγος που έχουν υπαναχωρήσει από τα συμφωνηθέντα οι αγελαδοτρόφοι είναι ως μοχλός πίεσης για αλλαγές στην ποσόστωση του χαλλουμιού. Πράγμα που δεν συζητεί η κυβέρνηση η οποία καταβάλλει ενέργειες για επέκταση της μεταβατικής περιόδου μέχρι το έτος 2029. Επομένως, μετά τον Ιούλιο του 2029 όλα τα τυροκομεία μπορούν να παρασκευάζουν χαλλούμι με ποσόστωση στο τελικό προϊόν πέραν του 50% αιγοπρόβειου γάλακτος. 

Σε μια άλλη εξέλιξη, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», το υπουργείο Γεωργίας επεξεργάζεται και θα καταθέσει στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο που θα διεξαχθεί την ερχόμενη εβδομάδα στις 22/2/2023 την πρόταση για να παραχωρηθούν χορηγίες στους αιγοπροβατοτρόφους που περιλαμβάνονταν στη συμφωνία που είχαν γίνει με όλους τους φορείς. Η πρόταση αφορά την παραχώρηση επιπρόσθετης κρατικής στήριξης για τον κλάδο των αιγοπροβατοτρόφων.