Η Αθήνα είναι έτσι κι αλλιώς μια σουρεαλιστική πόλη. Η αρχιτέκτονας Τίνα Μαρινάκη, με τη βοήθεια προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης, την φαντάζεται ακόμα πιο σουρεαλιστική και οι εικόνες που φτιάχνει κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο.
Θέλοντας να εξερευνήσει τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης η αρχιτέκτονας Τίνα Μαρινάκη (γέννημα θρέμμα της Αθήνας και κάτοικος Νέας Υόρκης τα τελευταία χρόνια) αποφάσισε να πειραματιστεί αναπλάθοντας εικόνες της αγαπημένης της πόλης όπως θα τις έβλεπαν καλλιτέχνες που θαυμάζει, κυρίως ο Wes Anderson. Όταν μοιράστηκε τις πρώτες εικόνες στο Instagram διαπίστωσε πως υπήρχε ενδιαφέρον και έτσι δημιούργησε το athens_surreal με σκηνές από ένα φανταστικό σύμπαν. Το οποίο όμως μελλοντικά μπορεί να μην είναι απλά προϊόν φαντασίας. Σε 50 χρόνια ίσως τα αυτοκίνητα και τα σπίτια να πετάνε. Κι ίσως η Ακρόπολη να είναι ακόμα στην θέση της αλλά η Αθήνα να έχει μετατραπεί σε ένα all inclusive ξενοδοχείο, παραδομένη στους τουρίστες.
Στην πραγματικότητα όμως, η δημιουργός του σουρεάλ σύμπαντος, οραματίζεται μια πόλη που θα σέβεται την ιστορία, τους κατοίκους και το τοπίο της και δεν θα μετατραπεί σε Disneyland για τους τουρίστες. «Θα ήθελα, λέει, η Αθήνα να διατηρήσει τον αυθορμητισμό, το χιούμορ και την αλήθεια της, τις νεραντζιές και τα θερινά σινεμά της. Αυτό που θα πρέπει να αλλάξει άμεσα είναι η λανθασμένη κατεύθυνση προς αυτό που παρουσιάζεται ως ανάπτυξη, ο επαναπροσδιορισμός των προτεραιοτήτων και της καθημερινής ζωής».
Το σουρεάλ στοιχείο ήταν κάτι που προέκυψε χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη και το πλεονέκτημα που προσφέρει για γρήγορη αναπαράσταση της πιο τρελής ιδέας. «Η ανατροπή ή επανερμηνεία των χωρικών χαρακτηριστικών της Αθήνας είναι κάτι που ούτως ή άλλως εξετάζει η αρχιτεκτονική, οπότε μου φάνηκε αυτονόητη μια τέτοια κατεύθυνση» προσθέτει. «H Αθήνα αποτελεί μια κατεξοχήν σουρεάλ πόλη, ως συνονθύλευμα διαφορετικών αφηγήσεων και χωρικών ιχνών. Το athens_ surreal επιχειρεί να αναζητήσει χαρακτηριστικά της Αθήνας, τα τοπόσημα και τις συνήθειες των κατοίκων της, να επανερμηνεύσει τις χωρικές συνθήκες και να αναδείξει πώς θα ήταν αν ανατρέπονταν. Αποτελεί μια αστική σκηνογραφία, με κυρίαρχη την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα στο φόντο, όπου διαδραματίζεται ένα σύγχρονο θεατρικό δράμα και μια σύνθετη ποιητική δημιουργία με έντονα πάθη και συγκρούσεις, άλλοτε προσεγγίζοντας τις ιδιότητες της τραγωδίας και άλλοτε της κωμωδίας».
Το αποτέλεσμα, αν και δημιουργείται από μια μηχανή με έναν αλγόριθμο καθορισμένης τυχαιότητας, εξακολουθεί να καθοδηγείται από την ανθρώπινη φαντασία και αποτελεί μια διαδικασία συνεχών δοκιμών: τοποθετώντας τις παραμέτρους σε διαφορετική σειρά, προσθέτοντας και αφαιρώντας λέξεις, λαμβάνει κανείς διαφορετικά οπτικά αποτελέσματα.
Κατά τα άλλα, όπως και ο καθένας ίσως, η Τίνα Μαρινάκη αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την τεχνητή νοημοσύνη. «Είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε μια υγιή σχέση με την ΑΙ και να θέσουμε το νωρίτερο δυνατό το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα προστατεύει την κοινωνία από ζητήματα πολιτικής προπαγάνδας και διάδοσης ψευδών ειδήσεων, πειρατείας ή στερεοτύπων και αλγοριθμικής μεροληψίας. Τότε η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να αποτελέσει ένα παντοδύναμο εργαλείο τεχνολογίας αιχμής στη διάθεση πρωτίστως της ιατρικής και της επιστήμης. Στο ζήτημα της δημιουργίας, όπως η φωτογραφική μηχανή στα smartphone δεν μας καθιστά αυτόματα όλους φωτογράφους, έτσι θεωρώ ότι και η χρήση της ΑΙ δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση τον φωτογράφο ή τον καλλιτέχνη. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί ούτε πανάκεια, ούτε κατάρα. Όπως σε κάθε επιστημονική και τεχνολογική καινοτομία, επαφίεται στον άνθρωπο αν η χρήση της θα είναι θετική ή αρνητική».
