Κάθετη κοιλάδα

Οι αρχιτέκτονες, το ολλανδικό γραφείο MVRDV, ονόμασαν το έργο «Valley» και ο λόγος είναι προφανής. Πράσινο κι ανοικτοί χώροι σε υψόμετρο, παραπέμπουν –έστω και ως δυστοπία- σε κοιλάδες. Αλλά, αφού είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε σε ουρανοξύστες, ας τους προσδώσουμε τουλάχιστον μορφές φυσικού τοπίου, αποφάσισαν δημιουργοί και επενδυτές.

Το κτήριο, 75.000 τ. μ., το οποίο πρόσφατα ανακηρύχθηκε από τα Emporis Awards ως ο καλύτερος νέος ουρανοξύστης στον κόσμο, ξεχωρίζει στην περιοχή Zuidas του Άμστερνταμ με τους τρεις πύργους 67, 81 και 100 μέτρων, όχι μόνο για τις μεγάλες βεράντες και το πράσινο που ξεφυτρώνει από παντού, αλλά και για το ότι αποτελεί –στην ουσία- μία γειτονιά. Σε μια περιοχή, που φιλοξενεί ως επί τω πλείστο επαγγελματικούς χώρους, συνδυάζει καταστήματα, χώρους εστίασης, πολιτιστικές εγκαταστάσεις και διαμερίσματα. Ανάμεσα δε, στον 4^ο και 5^ο όροφο έχει διαμορφωθεί ένας χώρος πρασίνου που είναι προσβάσιμος σε όλους μέσω σκαλοπατιών που σχηματίζουν ένα μονοπάτι ζιγκ ζαγκ, χωρίς να παρεμβαίνουν στην ιδιωτικότητα των 198 διαμερισμάτων. Όπως εξηγούν οι δημιουργοί του, «είναι μια προσπάθεια για πράσινη και ανθρώπινη διάσταση στο αφιλόξενο γραφειακό περιβάλλον της περιοχής Zuidas».

Το Valley διαθέτει πολλές όψεις. Στα εξωτερικά άκρα υπάρχει ένα κέλυφος από γυαλί, που ταιριάζει στο ύφος της επιχειρηματικής περιοχής. Πιο μέσα, το γυάλινο μπλοκ μοιάζει να έχει θρυμματιστεί για να προσομοιάζει με απόκρημνες όψεις βράχου, ενώ στο εσωτερικό έχουν χρησιμοποιηθεί ζεστά υλικά. Σε διάφορα σημεία, όπως από τα διαμερίσματα, αλλά κυρίως από το sky bar που βρίσκεται στην κορυφή του ψηλότερου πύργου, κι οι επισκέπτες μπορούν να φτάσουν μέσω του εμβληματικού καταστήματος Molteni στο ισόγειο, η θέα είναι εκπληκτική.

Η διαρρύθμιση έγινε με τρόπο ώστε κάτοικοι και εργαζόμενοι να αναμειγνύονται: Πάνω από τον τριώροφο υπόγειο χώρο στάθμευσης, τα γραφεία καταλαμβάνουν επτά ορόφους, ενώ τα διαμερίσματα βρίσκονται στους πάνω ορόφους. Μεγάλο δε μέρος του κτηρίου είναι ανοιχτό για το κοινό, τόσο από το δημόσια προσβάσιμο μονοπάτι μέχρι την κεντρική κοιλάδα ή μέχρι το Grotto, ένα αίθριο που σχηματίζει έναν καλυμμένο δρόμο στον πρώτο όροφο. Το σημείο αυτό συνδέεται με το εξωτερικό με δύο μεγάλες στοές/φεγγίτες που στο επίπεδο της κοιλάδας εκτείνονται ως δεξαμενές με ρηχά νερά.

Λόγω της πολυπλοκότητας του, για να σχεδιαστεί και να πραγματοποιηθεί, χρειάστηκε η συνεργασία πολλών ειδικοτήτων. Κάθε ένα από τα 198 διαμερίσματα έχει διαφορετική κάτοψη, ενώ οι περίεργοι πρόβολοι επιτεύχθηκαν χάριν καινοτόμων μηχανικών εργαλείων. Η φύτευση σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα τοπίου Piet Oudolf, περιλαμβάνει 13.500 φυτά, ο οποίος επέλεξε διαφορετικά φυτά για κάθε σημείο, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως ο άνεμος, το φως, η θερμοκρασία και η συντήρηση. Τα δέντρα, για παράδειγμα, βρίσκονται κυρίως στους κάτω ορόφους, ενώ στα ανώτερα επίπεδα έχουν τοποθετηθεί μικρά φυτά. Συνολικά, έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερα από 271 νεαρά δέντρα και θάμνοι και περίπου 13.500 μικρότερα φυτά, που αντιπροσωπεύουν 220 είδη που στα επόμενα χρόνια θα αναπτυχθούν δίνοντας μια νέα όψη. Η βιοποικιλότητα του τοπίου ενισχύθηκε με κουτιά για πουλιά, καθώς και με «ξενοδοχεία» μελισσών και εντόμων.

Το Valley δεν εστιάζει, όμως, μόνο στη φύση, αλλά συνδυάζει ταυτόχρονα τεχνολογία. Σε αυτό έχουν ενσωματωθεί έξυπνα συστήματα τεχνολογίας συμπεριλαμβανομένων συστημάτων αυτοματισμού που βασίζονται σε IP και διάφορων αισθητήρων που συνδέονται με την παρακολούθηση της χρήσης.

«Πώς κάνετε μια περιοχή γραφείων βιώσιμη ήταν το αρχικό μας ερώτημα», εξηγεί ο Winy Maas, ιδρυτικό μέλος του MVRDV. «Αντί για ένα ακόμα επιχειρηματικό συγκρότημα φτιάξαμε ένα χώρο όπου άνθρωποι θα εργάζονται, κάτοικοι μπορούν να κάνουν μπάρμπεκιου στις βεράντες, επισκέπτες να χαλαρώνουν στην κοιλάδα, άλλοι να ψωνίζουν, άλλοι να τρώνε υπαίθρια και κηπουροί να εργάζονται. Το Valley είναι ένα πρώτο βήμα προς τη μετατροπή αυτού του τμήματος του Άμστερνταμ σε μια πιο πράσινη, πιο κατοικήσιμη και πιο ανθρώπινη πόλη».