Τον Μάκη Κεραυνό ομολογώ πως δεν τον συμπαθώ. Όχι γιατί έχω οτιδήποτε προσωπικό μαζί του. Αλλά έχει την εικόνα πολιτικών παλαιών δεκαετιών, τους οποίους χαρακτήριζε ο δογματισμός και υποτιμούσαν τους πολίτες και τις ανάγκες τους. Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι είναι πολυσυνταξιούχος και παραμένει υπουργός με ενοχλεί. Παρ’ όλα αυτά, στο μέγα θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας, θεωρώ πως η στάση του είναι ορθή.
Διαφωνώ με όσους του ασκούν κριτική γιατί δεν ανοίγει τα ταμεία του να φύγουν δεκάδες εκατομμύρια ώστε να προχωρήσει το μεγαλεπήβολο σχέδιο. Κυρίως, επειδή οι επικριτές του Κεραυνού προτάσσουν, απλώς, την αναγκαιότητα να γίνει το τεράστιο έργο του Great Sea Interconnector – GSI, που έχει και γεωστρατηγική σημασία, ώστε να υπάρξει ενεργειακή λύση στην Κύπρο. Ο αναμφίβολα σεβαστός αυτός λόγος, όμως, δεν μπορεί να διαγράφει και τους κινδύνους. Όπως το να βουλιάξει η οικονομία της Κύπρου (ξανά).
Ουδείς είναι κοντόφθαλμος ώστε να αδυνατεί να αντιληφθεί την εξαιρετική σημασία ενός τέτοιου έργου. Από οποιαδήποτε πλευρά και αν ιδωθεί, είναι κρυστάλλινα διακριτή η αξία του. Το ίδιο και το όφελος το οποίο θα έχει για την Κύπρο.
Είναι όμως δυνατόν, χάριν αυτής της γεωπολιτικής σημασίας και της ενεργειακής αξίας που έχει για τον τόπο μας, να κλείνει κάποιος τα μάτια στην οικονομική παράμετρο; Είναι δυνατόν να υποτιμάται σε τέτοιο βαθμό ο όποιος κίνδυνος για την οικονομία της Κύπρου;
Ο Μάκης Κεραυνός εμφανίζεται κάθετος ως προς το συγκεκριμένο έργο (τουλάχιστον, υπό τους γνωστούς μέχρι σήμερα όρους) ότι εμφανίζει σοβαρότατους κινδύνους για την κυπριακή οικονομία. Μάλιστα, οικονομικοί κύκλοι ψιθυρίζουν ότι αν ο GSI προχωρήσει με τα σημερινά δεδομένα, υπάρχει ορατός κίνδυνος η Κύπρος να οδηγηθεί σε νέο μνημόνιο.
Η στήλη δεν βάζει το χέρι στη φωτιά κατά πόσο κάτι τέτοιο ευσταθεί ή όχι. Σίγουρα, όμως, δεν προσπερνά ελαφρά τη καρδία τον κίνδυνο. Ούτε και χάριν, απλώς, της ικανοποίησης ενός έργου με γεωπολιτική διάσταση. Η Κύπρος πέρασε από την κόλαση με την οικονομική κρίση και το μνημόνιο. Ακόμη και σήμερα, το κόστος από εκείνον τον εφιάλτη συνεχίζει σε κάποιο βαθμό να μας βασανίζει.
Εύλογη είναι η θέση όσων υποστηρίζουν φανατικά να προχωρήσει το έργο, παρακάμπτοντας τους ενδοιασμούς του υπουργού Οικονομικών, ότι το έργο, προφανώς, και έχει μελετηθεί δεόντως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Από την στιγμή κατά την οποία ενέκρινε τη διενέργεια του έργου, εγκρίνοντας μάλιστα, χρηματοδότηση €658 εκατ., τότε σημαίνει ότι ενδελεχώς έχουν μελετηθεί όλες οι παράμετροι, λένε. Επομένως, διασκεδάζονται και οι φοβίες του Κεραυνού.
Πρόκειται, ασφαλώς, για μια λογική θέση. Πλην, όμως, κάποια γεγονότα τη θέτουν εν αμφιβόλω ως προς την εγκυρότητά της. Πρώτον, διότι η Κομισιόν ήρθε από μόνη της να αμφισβητήσει τη δική της απόφαση. Ενέκρινε τη χρηματοδότηση-μαμούθ των €658 εκατ. αλλά πότε και πού. Όταν το έργο βρισκόταν στα χέρια της Euroasia Interconnector.
Όπως ορθά υπενθύμισε προχθές ο συνάδελφος Χρύσανθος Μανώλη στον «Φ», η Κομισιόν έκρινε πως η εν λόγω εταιρεία δεν ήταν σε θέση να εκτελέσει το έργο και δεν μπορούσε να πείσει επενδυτές να τη δανειοδοτήσουν ή να συνδράμουν στην υλοποίηση της επένδυσης. Και μετά που έκρινε αυτή την αδυναμία της EuroAsia Interconnector, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε επανειλημμένα διαβήματα προς τη νέα κυβέρνηση της Κύπρου (λίγους μήνες μετά τις προεδρικές του 2023) ώστε να απομακρυνθεί η EuroAsia από το έργο και να επιλεγεί νέος φορέας υλοποίησης.
Αυτή και μόνο η εξέλιξη είναι αρκετή για να αντιληφθεί ο καθένας, αν δύναται με κλειστά μάτια να υπογραφεί εν λευκώ επιταγή η όποια απόφαση της Κομισιόν. Δυστυχώς, υπάρχει και συνέχεια στα γεγονότα, που επαυξάνουν τις ανησυχίες και μας αναγκάζουν να σεβόμαστε πολύ τη στάση του Μάκη Κεραυνού.
Όπως έγινε γνωστό, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ήδη διατάξει έρευνα για την υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Η μια πτυχή της έρευνας αφορά το εσωτερικό της Κύπρου και πληροφορίες αναφορικά με τη συμπεριφορά συγκεκριμένων κυβερνητικών στελεχών. Η δεύτερη πτυχή της έρευνας, όμως, αφορά την ίδια την Κομισιόν.
Συγκεκριμένα, όπως αποκάλυψε χθες ο «Φ» (και ο εξαιρετικός γνώστης του θέματος Χρύσανθος Μανώλη) διερευνάται η σχέση του Γερμανού πρώην Επιτρόπου Γκίντερ Έτιγκερ με την EuroAsia Interconnector. Διαπλοκή δηλαδή. Αν οι πληροφορίες που έφτασαν στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία επιβεβαιωθούν, τότε ουσιαστικά θα αποτελέσουν και την ταφόπλακα της αξιοπιστίας της απόφασης της Κομισιόν για τη βιωσιμότητα του συγκεκριμένου έργου. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Προς άρση παρεξήγησης, με την παράθεση των ανωτέρω, σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται ότι η στήλη αντιμετωπίζει αρνητικά την προοπτική ενός τόσο μεγάλου, πρωτίστως γεωστρατηγικής σημασίας, έργου. Κάθε άλλο. Απλώς, θεωρεί πως η πολεμική στον Μάκη Κεραυνό, η οποία κορυφώθηκε τις τελευταίες μέρες, κυρίως, από ελλαδικά ΜΜΕ για εξόφθαλμους λόγους, δεν επιτρέπεται να μας παραπλανήσει.
Η κάθε ανησυχία, ο κάθε φόβος και ο παραμικρός κίνδυνος να επιστρέψει η κυπριακή οικονομία επί ερειπίων, πρέπει να μελετηθούν ξανά και ξανά. Έως ότου αποκλεισθεί η ύπαρξή τους. Η Κύπρος είναι ένα πολύ μικρό κράτος. Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι τεράστιο. Και ένα μικρό κράτος δεν έχει την πολυτέλεια να ρισκάρει την οικονομική βιωσιμότητά του, απλώς, και μόνο χάριν της επίτευξης ενός τεράστιου έργου.
Ιδίως, σε μια στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα η οποία αφορά πιθανή διαπλοκή, που ενδέχεται -αν στοιχειοθετηθεί- να μετατραπεί και σε διαφθορά. Άλλωστε, το συνολικό κόστος των €2 δισ. προκαλεί τρόμο. Ιδίως, όταν ακόμη, δεν έχει διασφαλιστεί ότι η τουρκική απειλή δεν θα τινάξει τα πάντα στον αέρα και θα μας απομείνει το οικονομικό κάζο!
