Το στεγαστικό πρόβλημα, που προκύπτει μέσα από την εκτίναξη των τιμών των κατοικιών, τόσο για αγορά, όσο και για ενοικίαση, εξελίσσεται σε ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην Κύπρο, με σημαντικές κοινωνικές και δημογραφικές προεκτάσεις.
Παράλληλα, η αποσύνδεση της μισθολογικής πραγματικότητας με το καθεστώς των ακινήτων-ενοικίων, μετά από μια σειρά πολιτικών, έχει δυσχεράνει τις προοπτικές αξιοπρεπούς στέγασης για την πλειοψηφία της νέας γενιάς.
Ειδικότερα στη Λεμεσό, οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευτεί μέσα σε λίγα χρόνια, εντείνοντας τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, ενώ οι επιπτώσεις έχουν επεκταθεί αναπόφευκτα και στους φοιτητές, κάποιοι εκ των οποίων αποφασίζουν για τον λόγο αυτό να αναβάλουν τις σπουδές τους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια για όλες τις ανάγκες
Παρόλο που το θέμα παρέμεινε για μεγάλο χρονικό διαστημα «στις καλένδες», η επιδείνωση της κατάστασης σε συνδυασμό με τις προεδρικές εκλογές προσφέρουν την ευκαιρία για δέσμευση του πολιτικού συστήματος προς επίλυση του προβλήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, ζητήσαμε από τους τρεις υποψηφίους, που υποστηρίζονται από κοινοβουλευτικά κόμματα να καταθέσουν προτάσεις για αντιμετώπιση του προβλήματος, κατά δεύτερον να προτείνουν συγκεκριμένες λύσεις για τη Λεμεσό, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πόλης και κατά τρίτον να καταγράψουν εισηγήσεις για τη στέγαση των φοιτητών.
Ακολουθούν οι θέσεις των τριών υποψηφίων:
Αβέρωφ Νεοφύτου: Κυρίαρχη στο πρόγραμμά μας η πρόταση για προσιτή κατοικία και προσιτό ενοίκιο
«Η έλλειψη προσιτής στέγης και προσιτού ενοικίου είναι τεράστιο πρόβλημα», σχολίασε αρχικά ο Αβέρωφ Νεοφύτου, συμπληρώνοντας ότι «ενθαρρύνουμε το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ξεκινήσει τη δική του πορεία στη ζωή». Υποστήριξε ότι «καταλαβαίνουμε την ανάγκη των νέων και των νέων ζευγαριών να ανοίξουν το δικό τους νοικοκυριό και την προσδοκία τους από το πολιτικό σύστημα να υπάρξουν λύσεις. Στηρίζουμε έμπρακτα αυτό το δικαίωμα με συγκεκριμένες προτάσεις, χτίζοντας στα όσα έχουμε επιτύχει μέχρι σήμερα».
«Καταρχάς θέλουμε να ενδυναμώσουμε το Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών και το Σχέδιο Αναζωογόνησης συγκεκριμένων Περιοχών Υπαίθρου, συνδράμοντας παράλληλα στην αναζωογόνηση της υπαίθρου. Σχέδια τα οποία πρέπει να επεκταθούν και στις αστικές περιοχές», πρόσθεσε στη συνέχεια.
Τόνισε ότι «είναι όμως κυρίαρχη στο πρόγραμμά μας η πρόταση για προσιτή κατοικία και προσιτό ενοίκιο», εξηγώντας ότι «σκοπός μας είναι να ενισχυθούν και να διευρυνθούν όλα τα σχετικά προγράμματα και επιδοτήσεις, που διευκολύνουν τη δυνατότητα της στέγασης».
Συμπλήρωσε ότι «η παραγωγή κοινωνικής στέγης και στέγης με προσιτό ενοίκιο θα επιταχυνθεί και θα γίνει πιο αποτελεσματική με συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, για τη δημιουργία σύγχρονων μεικτών περιοχών κοινωνικής και κανονικής στέγης, που θα ανταποκρίνονται σε όλες τις σημερινές κοινωνικές, περιβαλλοντικές και τεχνολογικές απαιτήσεις» .
«Επιμένουμε στην ανάγκη ριζικής μεταρρύθμισης της πολιτικής για τη στέγαση, με ενοποίηση όλων των σχετικών κρατικών δομών και υπηρεσιών κάτω από ένα φορέα, που θα αποτελεί μετεξέλιξη του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης», υπογράμμισε ακολούθως.
«Παράλληλα με την παραχώρηση κρατικής γης ή και επιπρόσθετου συντελεστή δόμησης, θα μπορούμε να προσφέρουμε, με ταχύτητα και χωρίς πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση στα δημόσια οικονομικά, ιδιόκτητη στέγη σε εκτοπισμένους, που δεν έχουν τίτλο ιδιοκτησίας, κοινωνικά ασθενέστερους και δικαιούχα νεαρά ζευγάρια», πρόσθεσε στη συνέχεια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Tι πρέπει να γνωρίζει ο πελάτης για τραπεζικές χρεώσεις
Όσον αφορά στο θέμα της στέγασης των φοιτητών, ο κ. Νεοφύτου επεσήμανε ότι «τα τελευταία χρόνια η Κύπρος καθιερώνεται ως περιφερειακό πανεπιστημιακό κέντρο με κατακόρυφη αύξηση των φοιτητών, ντόπιων και ξένων, με πολλαπλά οφέλη που αντανακλούν και την οικονομία της χώρας».
Σημείωσε ότι «η αύξηση έχει επιφέρει μεγαλύτερες ανάγκες στέγασης, γεγονός που έχει καταστήσει την ανέγερση φοιτητικών εστιών πρώτη προτεραιότητα των ίδιων των πανεπιστημίων και τόνισε ότι «πιστεύουμε ότι η πολιτεία οφείλει να συνδράμει για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα».
Και κατέληξε αναφέροντας ότι «το πρόγραμμα μας για προσιτό ενοίκιο είναι σαφές. Δεν μένουμε όμως στα λόγια: Μόλις τον προηγούμενο Σεπτέμβριο οργανώσαμε την πρώτη μας παρέμβαση στη Λεμεσό, σε συνεργασία με την Πρυτανεία, τον Πρόεδρο και τα μέλη του Συμβουλίου του ΤΕΠΑΚ, τους φοιτητές και την ξενοδοχειακή βιομηχανία, για άμβλυνση του στεγαστικού προβλήματος». Συμπλήρωσε ότι «δόθηκαν οι πρώτες λύσεις. Σχεδιάζουμε όμως με συγκεκριμένα μέτρα μια συνολική πολιτική, που θα συμπεριλαμβάνει και τη στέγαση των φοιτητών, με τη συμμετοχή του κράτους, της τοπικής αυτοδιοίκησης και του συνόλου των εμπλεκόμενων φορέων».
Ανδρέας Μαυρογιάννης: Προτάσεις που κινούνται σε δύο άξονες
«Οι πολιτικές, που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια έχουν προκαλέσει σοβαρές στρεβλώσεις στην αγορά ακινήτων. Εξού και το στεγαστικό έχει μετατραπεί σε ένα εξόχως κοινωνικό πρόβλημα», ανέφερε αρχικά ο Ανδρέας Μαυρογιάννης. Τόνισε ότι «οι υψηλές τιμές των οικιστικών μονάδων και τα ακριβά ενοίκια δεν επιτρέπουν στους νέους μας να χαράξουν τη δική τους πορεία, δυσκολεύουν τη φοίτηση, ενώ αποτρέπουν νέες επενδύσεις στην χώρα, καθώς δύσκολα μπορεί να μετεγκατασταθεί νέο προσωπικό στις πόλεις μας».
«Οι προτάσεις μας για αντιμετώπιση του Στεγαστικού, κινούνται σε δύο άξονες», επεσήμανε ακολούθως ο κ. Μαυρογιάννης, διευκρινίζοντας ότι:
«Ο πρώτος άξονας στοχεύει στην αύξηση της προσφοράς οικιστικών μονάδων σε προσιτές τιμές και ενοίκια. Προς αυτή την κατεύθυνση θα δοθούν κίνητρα, πολεοδομικά και φορολογικά, ώστε να τονωθεί η αγορά κατασκευής προσιτών οικιών, αλλά και αντικίνητρα για ακίνητα που παραμένουν αδρανή.
Ο δεύτερος άξονας στοχεύει στην προώθηση του θεσμού της κοινωνικής στέγασης. Όλα τα προγράμματα κοινωνικής στέγασης θα τεθούν υπό τη διαχείριση και εποπτεία ενός Ενιαίου Φορέα Στέγασης. Ο Φορέας αυτός, θα αναλάβει την αξιοποίηση κρατικής γης, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να κατασκευαστούν μονάδες, που θα παραχωρούνται έναντι ενοικίου σε συμπολίτες μας, με συγκεκριμένα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Η «σπεκτάκιουλαρ» Λεμεσός «πετά»… μόνο για λίγους
Σημείωσε ότι «τα προγράμματα περιλαμβάνουν επίσης την αναπαλαίωση και επιδιόρθωση για μόνιμη εγκατάσταση, κατοικιών στην ύπαιθρο και όλη την επικράτεια.
Όσον αφορά ειδικότερα τη Λεμεσό, επεσήμανε ότι «είναι γεγονός ότι στην πόλη της Λεμεσού τα πράγματα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Είμαστε στο σημείο όπου ένας μισθός, δεν αρκεί για ένα μηνιαίο ενοίκιο. Φοιτητές ακυρώνουν τις σπουδές τους, ενώ επιχειρήσεις δυσκολεύονται να προσελκύσουν εργαζόμενους, καθώς δεν μπορούν να βρουν διαθέσιμα διαμερίσματα σε προσιτά ενοίκια».
Επεσήμανε ότι «ιδιαίτερα για τη Λεμεσό, αλλά και τα μεγάλα αστικά κέντρα, έχουμε σχεδιάσει πιο άμεσα μέτρα», αναφέροντας, για παράδειγμα, «οικιστικές μονάδες, οι οποίες δίνονται στην αγορά ενοικίων για πρώτη φορά, ενώ προηγουμένως ήταν αδρανείς, θα απολαμβάνουν προσωρινά ορισμένων φοροελαφρύνσεων ως κίνητρα για να αυξηθεί η προσφορά διαθέσιμων μονάδων».
«Ταυτόχρονα, ως αντικίνητρο της συσσώρευσης αδρανών ακινήτων, σχεδιάζουμε την επιβολή ενός τέλους αδρανούς ακίνητης περιουσίας σε μονάδες μεγάλης αξίας σε αστικά κέντρα», σημείωσε ακολούθως.
«Επιπρόσθετα ακόμα ένα μέτρο, με άμεσα αποτελέσματα, είναι η εκμετάλλευση εγκαταλελειμμένων κτηρίων, που σήμερα είναι επικίνδυνα για την ασφάλεια και την υγεία των πολιτών. Θα δίνονται ειδικά κίνητρα και επιλογές αξιοποίησης από τον Ενιαίο Φορέα Στέγασης, όπως για παράδειγμα τα προγράμματα κοινωνικής στέγασης», συμπλήρωσε στη συνέχεια.
Όσον αφορά στο θέμα της στέγασης των φοιτητών, ο κ. Μαυρογιάννης σημείωσε ότι «όπως ανέφερα και πιο πάνω, ο Ενιαίος Φορέας, σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές, θα αξιοποιήσει κρατική γη, ώστε να κτιστούν οικιστικές μονάδες, ενώ σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια θα κατασκευαστούν επίσης φοιτητικές εστίες». Συμπλήρωσε ότι «παράλληλα, ένα από τα μέτρα άμεσης απάμβλυνσης του προβλήματος είναι η αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων κτηρίων στα αστικά κέντρα», εξηγώντας ότι «οι ιδιοκτήτες τους θα έχουν την επιλογή μακροχρόνιας μίσθωσης από τον Ενιαίο Φορέα, ο οποίος στη συνέχεια σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα θα μπορεί να τα μετατρέπει σε φοιτητικές εστίες που θα παραχωρούνται έναντι ενός προσιτού ενοικίου με ειδικά κριτήρια».
Nίκος Χριστοδουλίδης: Προτεραιότητα η δημιουργία του Ενιαίου Φορέα Στέγασης
«Το στεγαστικό αποτελεί όντως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, που προκύπτουν μέσα από τον διάλογο μας με την κοινωνία των πολιτών και ειδικότερα τη νέα γενιά», σχολίασε αρχικά ο Νίκος Χριστοδουλίδης.
Τόνισε ότι «προτεραιότητα από την πρώτη ημέρα ανάληψης της εξουσίας σε σχέση με την αντιμετώπιση του μεγάλου θέματος του στεγαστικού προβλήματος είναι η δημιουργία ενός κεντρικού φορέα άσκησης πολιτικής για το συγκεκριμένο θέμα. Ενός Ενιαίου Φορέα Στέγασης (ΕΦΣ), ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για τη διαμόρφωση και υλοποίηση της Στεγαστικής Πολιτικής», σημειώνοντας ότι «αυτό τον ρόλο, λαμβάνοντας υπόψη και την πλούσια εμπειρία του, μπορεί να τον αναλάβει ο Κυπριακός Οργανισμός Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ)».
Εξήγησε ότι «κύρια ευθύνη του Ενιαίου Φορέα Στέγασης θα είναι ο επανασχεδιασμός στη βάση των σημερινών δεδομένων κάτω από μία στέγη, όλων των εμπλεκομένων, κρατικών φορέων, όπως κυβερνητικά τμήματα, δημοτικές ή κοινοτικές αρχές για αποτελεσματικότερη διαχείριση του ζητήματος».
Τόνισε ότι «έμφαση, θα δοθεί σε πόλεις ή αστικά κέντρα όπου το πρόβλημα είναι σαφώς μεγαλύτερο, όπως είναι η Λεμεσός».
Συμπλήρωσε ότι «ο Ενιαίος Φορέας Στέγασης, θα επανεξετάσει την ανάπτυξη ακίνητης ιδιοκτησίας με σωστό πολεοδομικό, χωροταξικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Θα αποκτά γη μέσω αγοράς, απαλλοτρίωσης ή διάθεσής γης από την κεντρική διοίκηση ή την τοπική αυτοδιοίκηση και θα προωθεί την παραχώρηση στοχευμένων πολεοδομικών και άλλων κινήτρων στον ιδιωτικό τομέα με αντάλλαγμα την ανέγερση μονάδων». Και εξήγησε ότι «στόχος είναι η μείωση των τιμών διάθεσης και πώλησης οικιστικών μονάδων ώστε να δοθεί πρόσβαση στην αγορά κατοικίας στους πολίτες που έχουν περισσότερη ανάγκη».
«Ανάμεσα στους κύριους στόχους του ΕΦΣ είναι επίσης η δημιουργία μονάδων, οι οποίες θα μπορούν να διατεθούν με προσιτό ενοίκιο», σημείωσε ακολούθως.
Όσον αφορά στο θέμα της στέγασης των φοιτητών, επεσήμανε ότι «το μεγάλο πρόβλημα της στέγασης, το οποίο επιδεινώνεται λόγω των ψηλών ενοικίων, επηρεάζει και την εξεύρεση φοιτητικής στέγης».
Πρόσθεσε ότι «έχουμε ήδη προχωρήσει στη δημοσιοποίηση συγκεκριμένων προτάσεων, στο πλαίσιο της παρουσίασης της πολιτικής για τους Νέους, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την προώθηση της ανέγερσης φοιτητικών εστιών εκεί και όπου υπάρχει ανάγκη, οι οποίες θα αξιοποιούνται από φοιτητές στη βάση κριτηρίων».
Υπογράμμισε καταληκτικά ότι «στη δύσκολη περίοδο, την οποία διανύουμε, με τα προβλήματα, τα οποία επηρεάζουν την καθημερινότητα εξαιτίας του πληθωρισμού και της ακρίβειας, από μόνη της η προώθηση της ανέγερσης φοιτητικών εστιών δεν επιλύνει το πρόβλημα», διευκρινίζοντας ότι «για τον λόγο αυτό στο πρόγραμμα διακυβέρνησης περιλαμβάνονται και άλλες δράσεις όπως η επιδότηση της μετάβασης των φοιτητών από τις πόλεις, διαμονής τους στα πανεπιστήμια, μέσω ειδικών διαδρομών λεωφορείων και η παροχή ελκυστικού πακέτου ωφελημάτων και προνομίων μέσω της Φοιτητικής Κάρτας Νέων, που διαχειρίζεται ο ΟΝΕΚ, ώστε να καταστεί εργαλείο κινητικότητας, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας των νέων».
