Ποινικές διαστάσεις έχει πάρει πλέον το διαχρονικό σκάνδαλο με την υπεκμίσθωση κρατικής γης σε αθλητικά σωματεία και Ομοσπονδίες από τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού (ΚΟΑ).
Πλέον η υπόθεση τυγχάνει χειρισμού από τις διωκτικές Αρχές της Δημοκρατίας, καθώς υπάρχουν καταγγελίες από αρμόδιους κρατικούς αξιωματούχους για τέλεση σοβαρών αδικημάτων.
Αυτά έχουν να κάνουν με γη που παραχωρείτο από το κράτος (Υπουργείο Εσωτερικών) στον ΚΟΑ, ο οποίος με τη σειρά του την υπεκμίσθωνε σε αθλητικούς συλλόγους ή σε άλλους φορείς. Τελικά αυτή η γη όχι μόνο δεν αξιοποιείτο για το σκοπό που παραχωρείτο, κατά παράβαση των προνοιών της σύμβασης που υπογραφόταν με τον Οργανισμό, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις κατέληξε να τυγχάνει αξιοποίησης/εκμετάλλευσης από ιδιώτες που με αυτό τον τρόπο έβγαζαν κέρδη σε βάρος του φορολογούμενου.
Ντοκουμέντα και διασταυρωμένες πληροφορίες του «Φ», δεν αφήνουν αμφιβολία γι΄ αυτό που καταγράφουμε. Είναι ενδεικτικό πως αξιωματούχος με καλή γνώση των γεγονότων γύρω από το αδιαμφισβήτητο σκάνδαλο ανέφερε πως καταγγελία που έγινε αφορά αδικήματα τα οποία προκύπτουν από διασπάθιση δημοσίου χρήματος και κατάχρηση εξουσίας. Με αυτή του την αναφορά «φωτογράφισε» λειτουργούς του δημοσίου, η αμέλεια των οποίων χαρακτηρίζεται εγκληματική και ενδεχομένως να αγγίζει τα όρια του δόλου.
Από την άνοιξη
Διασταυρωμένες πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν πως το θέμα φαίνεται να απασχόλησε πολύ σοβαρά το Υπουργείο Παιδείας την περασμένη άνοιξη και συγκεκριμένα την πολιτική προϊστάμενο Αθηνά Μιχαηλίδου και ανώτερους λειτουργούς.
Τελικά, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως κατά την εξέταση του ζητήματος συγκεντρώθηκαν στοιχεία και εν τέλει στάλθηκε από τη διεύθυνση του Υπουργείου επιστολή-καταγγελία προς τον Γενικό Εισαγγελέα Γιώργο Σαββίδη, στον οποίο τέθηκαν υπόψιν τα δεδομένα που συνθέτουν την εικόνα του εν λόγω ζητήματος.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η υπόθεση προωθήθηκε από το γραφείο του επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας στην Αστυνομία Κύπρου για διερεύνηση. Πηγή πληροφόρησής μας μάς ανέφερε ότι το θέμα αρχικά χειρίστηκε κλάδος που υπάγεται στο Τμήμα Καταπολέμησης Εγκλήματος του αρχηγείου Αστυνομίας.
Μετά από την αξιολόγηση της υπόθεσης (ανακριτές φέρονται να έλαβαν και μαρτυρίες), κρίθηκε πως θα έπρεπε πρώτα να γίνει περαιτέρω διερεύνηση κάποιων ζητημάτων από λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας και εν συνεχεία η υπόθεση να επαναπροωθηθεί στην Αστυνομία προκειμένου να προχωρήσει το ανακριτικό έργο.
Επιβεβαιώνει η Αστυνομία
Ο «Φ» αποτάθηκε στην Αστυνομία ζητώντας επίσημη ενημέρωση σε σχέση με το κεφάλαιο των υπεκμισθώσεων ακίνητης περιουσίας σε αθλητικούς φορείς και την καταγγελία. Αρμόδια πηγή επιβεβαίωσε ότι πράγματι «έχει ληφθεί επιστολή από τη Νομική Υπηρεσία μετά από καταγγελία του Υπουργείου Παιδείας» και ότι «αφορά εκμισθώσεις γης ή/και κτηρίων από τον ΚΟΑ». Δεν θέλησε να κάνει οποιαδήποτε άλλη τοποθέτηση.
Ακτινογραφία του προβλήματος
Ο «Φ» μίλησε με αξιωματούχους και πρόσωπα που εκ της θέσεως τους έχουν εικόνα για την κατάσταση. Προσπαθώντας να αποδώσουν στην εφημερίδα μας την κατάσταση που επικρατεί, έκαναν λόγο για ενέργειες που παραπέμπουν σε εξαπάτηση του δημοσίου και του φορολογούμενου.
Όπως μας επεξηγήθηκε, η γη μισθώνεται από το υπαγόμενο στο Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας στον ΚΟΑ. Με τη σειρά του ο Οργανισμός Αθλητισμού την υπεκμισθώνει/υπομισθώνει σε αθλητικούς φορείς, προκειμένου να συμβάλουν στην ανάπτυξη του αθλητισμού. Οι συμβάσεις σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν και τα 30 έτη, ενώ οι όροι προνοούν την ανέγερση αθλητικών εγκαταστάσεων σε εύλογο χρονικό διάστημα.
«Σε πολλές περιπτώσεις οι αθλητικοί ή άλλοι φορείς όχι μόνο δεν εκπληρώνουν τους βασικούς όρους της σύμβασης, αλλά παρανομούν ενοικιάζοντας σε ιδιώτες τη γη και εκεί προκύπτουν διάφορα ευτράπελα» μας ανέφερε καλός γνώστης των γεγονότων.
«Υπεκμισθώνεται γη για ανέγερση κλειστής αθλητικής αίθουσας και τελικά κάνουν ταβέρνες, κυλικεία ή ό,τι άλλο μπορεί να βάλει το μυαλό», πρόσθεσε το ίδιο πρόσωπο.
Άλλο άτομο μας ανέφερε ότι «είναι παροιμιώδης η περίπτωση συλλόγου στον οποίο υπεκμισθώθηκε γη και τελικά φημίζεται στη Λευκωσία για το οφτό που σερβίρει στην υπεκμισθωμένη γη».
Διαπιστώσεις
Γενικώς οι διαπιστώσεις απ΄ όσους έχουν γνώση του ζητήματος είναι κοινές:
>> Σωματεία έχουν πάρει γη, ανήγειραν αθλητική εγκατάσταση που παρανόμως καταπάτησε ιδιωτική περιουσία. Υποθέσεις κατέληξαν στο Δικαστήριο. Όπως μας αναφέρθηκε για μια περίπτωση, το κράτος θα υποχρεωθεί να απαλλοτριώσει γη και να βγει διπλά χαμένο.
>> Δεν καταβάλλονται ούτε τα ενοίκια από τα αθλητικά σωματεία και τις Ομοσπονδίες για τη γη, παρ΄ όλο που το μίσθωμα είναι πολύ χαμηλό.
>> Ανεγέρθηκαν αθλητικές εγκαταστάσεις χωρίς πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής.
>> Εξ αρχής έγινε υπεκμίσθωση σε φορείς που δεν σχετίζονται με τον αθλητισμό, ούτε μπορούν να προσφέρουν στην ανάπτυξή του.
>> Σωματεία έχουν πάρει γη για δημιουργία εγκατάστασης συγκεκριμένου αθλήματος, ωστόσο, δεν έχουν ούτε ένα εγγεγραμμένο πρόσωπο που να ασχολείται με το άθλημα.
>> Εγκαταστάσεις σε δασική έκταση δεν έχουν άδεια από το Τμήμα Δασών, το οποίο έχει κάνει παραστάσεις επισημαίνοντας τους κινδύνους και ζητώντας κατεδάφιση υποστατικών.
>> Να σημειωθεί πως υπάρχουν περί τις 200 συμβάσεις υπεκμισθωμένης γης σε αθλητικούς συλλόγους και άλλους φορείς.
Ντοκουμέντα: Η εικόνα αποδίδεται με 35 υποθέσεις υψηλού κινδύνου
- Αποκαλύπτουμε το περιεχόμενο έρευνας λειτουργού του Οργανισμού
Ο «Φ» εξασφάλισε το περιεχόμενο έρευνας του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού σε σχέση με την γη που υπεκμίσθωσε σε διάφορους φορείς.
Αρμόδιος λειτουργός του ΚΟΑ συγκέντρωσε στοιχεία σε χρονικό διάστημα περίπου ενός έτους και στις 28 Μαΐου του 2025 κατέληξε στις περιπτώσεις μισθωτών υψηλού κινδύνου.
Με άλλα λόγια, φορείς οι οποίοι έλαβαν κρατική γη μέσω του Οργανισμού όχι μόνο δεν εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις της σύμβασης, αλλά υπάρχουν αμφιβολίες κατά πόσο θα το πράξουν.

Οι 35 υποθέσεις μισθωτών υψηλού κινδύνου στις οποίες κατέληξε, είναι οι ακόλουθες:
Λέσχη Ιπποδρομιών Λευκωσίας, Κοινοτικό Συμβούλιο Πωμού, Κοινοτικό Συμβούλιο Κονιών, σωματείο ΑΣΠΙΣ Γερίου, Εθνικός Άσσιας, σωματείο Ομόνοια Λευκωσίας, ΠΑΟΚ Κυθραίας, Όμιλος Χιονοδρόμων Κύπρου, Όμιλος Υποβρύχιων Δραστηριοτήτων «Ανδρέας Καριόλου», ΑΡΙΩΝ Εργατών, Δόξα Παλιομετόχου, σωματείο Ολυμπιακός Λευκωσίας, Κοινοτικό Συμβούλιο Λιοπετρίου, Κοινοτικό Συμβούλιο Εργατών, ΘΟΪ Λακατάμιας, σωματείο ΑΠΟΕΛ Λευκωσίας, σωματείο ΜΙΧΑΗΛ ΟΛΥΜΠΙΟΣ, Αθλητικός Σύλλογος Καβάζογλου – Μισιαούλη, Κοινοτικό Συμβούλιο Αγίας Βαρβάρας, ΚΟΠ (Κόρνος), Άδωνις ιδαλίου, Κοινοτικό Συμβούλιο Φαρμακά και Καμπιών, Ορθόδοξο Πνευματικό Κέντρο Αγίου Ραφαήλ-Νικολάου και Ειρήνης, σωματείο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης, Κοινοτικό Συμβούλιο Αγίου Τύχωνα, σωματείο Διγενής Ακρίτας Μόρφου, Δήμος Αγλαντζιάς (πίστα skateboard), Κοινοτικό Συμβούλιο Αγριδίων, Παρθενών Λατσιών, σωματείο ΑΠΟΠ Παλαικύθρου, Ονήσιλος Λακατάμιας, Κοινοτικό Συμβούλιο Αλεθρικού, Κοινοτικό Συμβουλίο Τερσεφάνου, Ένωση Κοκκινοτριμιθιάς, Νέο Γήπεδο Λεμεσού.

Παραθέτουμε χαρακτηριστικές περιπτώσεις για τις οποίες γίνονται επισημάνσεις από το λειτουργό του ΚΟΑ που έκανε την έρευνα:
>> Για τη Λέσχη Ιπποδρομιών (ΑΔΧ763/84) έχει λάβει έκταση με στόχο να το χρησιμοποιεί για προπονητικούς και αθλητικούς σκοπούς. Ωστόσο, η εισήγηση που έγινε είναι να τερματιστεί η σύμβαση με τη Λέσχη. Όχι μόνο γιατί δεν είναι αθλητικός φορέας (κακώς είχε υπεκμισθωθεί η γη), αλλά και γιατί δεν καταβάλλει μίσθωμα (διάρκειας 33 ετών η σύμβαση). Όπως έχει διαπιστωθεί, περιστατικό που έγινε στο επίμαχο τεμάχιο γης έχει καταλήξει στην Αστυνομία.
>> Κοινοτικό Συμβούλιο Πωμού: Υπεκμισθώθηκε γη (ΑΔΧ188/85, 33 έτη) για δημιουργία ποδοσφαιρικού γηπέδου και άλλων συναφών αθλητικών εγκαταστάσεων. Κι αυτό τη στιγμή που δεν υπάρχει ποδοσφαιρική ομάδα στον Πωμό.
>> Στον Εθνικό Άσσιας έγινε υπεκμίσθωση (ΑΔΧ219/2002, ΑΔΧ567/2007) για ανέγερση αίθουσας πολλαπλής χρήσης για αθλητικούς σκοπούς, γραφεία, χώρο στάθμευσης και χώρο πρασίνου. Ωστόσο, δεν έχει στο μητρώο Δελτίων Υγείας αθλητές/τριες που χρησιμοποιούν κλειστή αίθουσα. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν υπόνοιες ότι θα κτιστεί οίκημα κατά παράβαση των προνοιών της σύμβασης υπεκμίσθωσης.
>> Για τη Δόξα Παλιομετόχου (ΑΔΧ439/97) υπάρχει υπό εξέλιξη δικαστική διαδικασία με παραπονούμενο ιδιώτη, ο οποίος υποστηρίζει ότι μέρος της αθλητικής εγκατάστασης βρίσκεται σε ακίνητη ιδιοκτησία του.
>> Για το ΘΟΪ Λακατάμιας (ΑΔΧ361/1991) επισημαίνεται πως ενώ η χρήση του κτήματος ήταν αποκλειστικά και μόνο για αθλητικούς σκοπούς, θα πρέπει να γίνει έλεγχος κατά πόσον το σωματείο ασκεί οικονομική δραστηριότητα (λειτουργία εντευκτηρίου).
>> Υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζεται και η υπεκμίσθωση του ΚΟΑ στην ΚΟΠ της έκτασης στον Κόρνο (ΑΔΧ500/2010) για δημιουργία προπονητικού κέντρου. Ο Οργανισμός μίσθωσε κρατική γη έκτασης 143.827 τ.μ στον Κόρνο και υπέγραψε σύμβαση υπομίσθωσης προς την ΚΟΠ, με διάρκεια έως και τις 25/07/2052. Σύμφωνα με τις επισημάνσεις του λειτουργού του Οργανισμού η ΚΟΠ δεν ανταποκρίθηκε σε σχετική επιστολή που της απέστειλε τον Ιούλιο του 2024 προκειμένου να δώσει στοιχεία για το βαθμό υλοποίησης της σύμβασης.
>> Ανάμεσα στις περιπτώσεις που προβληματίζουν είναι και αυτή του Ορθόδοξου Πνευματικού Κέντρου Αγίου Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης (ΑΔΧ485/2006). Πέραν του ότι δεν υλοποίησε τους όρους της σύμβασης (ανέγερση πολυδύναμου αθλητικού κέντρου) εκφράζεται προβληματισμός κατά πόσον είναι αρμοδιότητα της εκκλησίας η ανάπτυξη επιτραπέζιας αντισφαίρισης.

Τι είπε ο Πρόεδρος του ΚΟΑ, Γιάννης Ιωάννου, στον «Φ»
Ο πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού Γιάννης Ιωάννου κληθείς από τον «Φ» να τοποθετηθεί για το θέμα των υπεκμισθώσεων, ανέφερε ότι έχει δώσει οδηγίες από το 2024 για διεξαγωγή σχετικής έρευνας. Ανέφερε πως έχουν τεθεί υπό εξέταση δεδομένα από το 1969 οπότε ιδρύθηκε ο Οργανισμός.

Αναγνώρισε τις διαχρονικά λανθασμένες ενέργειες που γίνονταν σε σχέση με το ζήτημα, ενώ ανέφερε πως γνωρίζει καλά τις περιπτώσεις, διαβεβαιώνοντας πως υπάρχει βούληση για διεξοδικό χειρισμό του θέματος.
Καταγγελία για σκοπευτήριο και αλλοδαπό επενδυτή
Πληροφορίες αναφέρουν πως έγινε καταγγελία στην Αστυνομία σε σχέση με υπεκμίσθωση εγκαταστάσεων σκοπευτηρίου του αθλήματος της σκοποβολής σε ξένο επενδυτή και κατά παράβαση των συμφωνηθέντων με την Πολιτεία. Όπως μας αναφέρθηκε η καταγγελία αφορά ποινικά αδικήματα.

Η έρευνα άρχισε μετά από επιστολή του Κτηματολογίου
Η έρευνα από τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού για τις υψηλού κινδύνου συμβάσεις με σωματεία και άλλους φορείς άρχισε μετά από επιστολή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας στις 18/6/2024, το οποίο ζητούσε να πληροφορηθεί για τους «υπομισθωτές που δεν έχουν αξιοποιήσει την υπό εκμίσθωση κρατική γη και δεν έχουν υλοποιήσει τον σκοπό της μίσθωσης». Ακολούθησε η έρευνα από τον ΚΟΑ και η κατάληξη σε τουλάχιστον 35 περιπτώσεις υψηλού κινδύνου.

Αδυναμία είσπραξης, αλλά και απουσία μηχανισμού
Η αδυναμία στην είσπραξη μισθωμάτων και η απουσία κατάλληλου μηχανισμού έχει επισημανθεί και σε εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικές οι ακόλουθες αναφορές από εκθέσεις της Ελεγκτικής την προηγούμενη πενταετία:
- Μη συμμόρφωση με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) 16 και 9 που αφορούν στο χειρισμό των μισθώσεων/υπομισθώσεων ακίνητης ιδιοκτησίας και στην αναμενόμενη πιστωτική ζημιά στα εμπορικά εισπρακτέα, αντίστοιχα. Οι ιδιώτες ελεγκτές εισηγήθηκαν τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των σχετικών προτύπων.
- Υπάρχουν πολλά χρεωστικά υπόλοιπα τα οποία εκκρεμούν για χρόνια και αφορούν σε αθλητικούς φορείς που χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις του ΚΟΑ χωρίς να καταβάλλουν εμπρόθεσμα το αντίστοιχο αντίτιμο. Επίσης δεν υπάρχει ουσιαστικός και αποδοτικός μηχανισμός σε σχέση με την είσπραξή τους. Οι ιδιώτες ελεγκτές εισηγήθηκαν όπως παρθούν τα κατάλληλα μέτρα και γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την παρακολούθηση και είσπραξη των εν λόγω υπολοίπων.
Σε έγγραφο που εξασφάλισε ο «Φ» κατά την έρευνά του για τις υπεκμισθώσεις κρατικής γης και παρουσιάζει οφειλές σωματείων, περιλαμβάνεται και η Αλκή Λάρνακας, η οποία πλέον έχει διαγραφεί ως σύλλογος. «Το σωματείο έκλεισε» αναγράφεται στο σχετικό πίνακα.