Οδηγούνται σήμερα ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου τα νομοσχέδια με τα οποία εκσυγχρονίζονται η Νομική και Ελεγκτική Υπηρεσία και τερματίζεται ένα ζήτημα που βρίσκεται συνέχεια στην επικαιρότητα, αυτό με το διπλό ρόλο του Γενικού Εισαγγελέα.
Μετά από πολύμηνες μελέτες, συζητήσεις και τροποποιήσεις είναι έτοιμο το πακέτο των νομοσχεδίων για τις αλλαγές στη Νομική Υπηρεσία όπως και αυτές που τροχοδρομούνται για την Ελεγκτική, με κύρια τη σύσταση Ελεγκτικού Συμβουλίου.
Με το ένα νομοσχέδιο, διαχωρίζεται ο διττός ρόλος του Γενικού Εισαγγελέα, κάτι που επιζητούν όλοι στο πλαίσιο του κράτους δικαίου και δημιουργείται ένας νέος εντελώς ανεξάρτητος θεσμός, αυτός του Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου.
Τα νομοσχέδια στάληκαν πέρσι από το υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως προς τη Νομική Υπηρεσία και ο Γενικός Εισαγγελέας είχε διορίσει ομάδα εμπειρογνωμόνων για μελέτη και εισηγήσεις.
Xθες ο υπουργός Μάριος Χαρτσιώτης επιβεβαίωσε στον «Φ» ότι παρέλαβε τα δύο νομοσχέδια προσθέτοντας ότι «πρόκειται για σημαντικό όγκο εγγράφων που συνοδεύονται από αιτιολογική έκθεση του Γενικού Εισαγγελέα και από γνωμάτευση σε σχέση με το θέμα της συνταγματικότητας των αλλαγών που επιφέρονται.
Για το νομοσχέδιο που αφορά στο διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα, κάτι που ήταν και προεκλογική του δέσμευση, όπως δήλωσε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πιθανόν να υπάρξουν ανακοινώνεις μέχρι το τέλος της εβδομάδας.
Με το νομοσχέδιο για τον Γενικό Εισαγγελέα γίνεται ο διαχωρισμός του υφιστάμενου ρόλου του, με την ίδρυση Γραφείου Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και της παροχής δυνατότητας ελέγχου των αποφάσεων τους.
Oι προτεινόμενες ρυθμίσεις στοχεύουν στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας του διωκτικού ρόλου που σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Νομικής Υπηρεσίας και της ικανότητας των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας και των Δημόσιων Κατηγόρων να εκτελούν τα καθήκοντα τους με περισσότερη αυτονομία, υπό την καθοδήγηση των διασφαλίσεων που απαιτούνται σύμφωνα με το κράτος δικαίου.
Οι ρυθμίσεις αυτές συνάδουν με τις κατά καιρούς αναφορές και/ή συστάσεις διαφόρων ευρωπαϊκών και διεθνών οργάνων, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Νόμου (Επιτροπή Βενετίας), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Κράτος Δικαίου (Rule of Law) και η Ομάδα Κρατών ενάντια στη Διαφθορά του Συμβουλίου της Ευρώπης (Επιτροπή GRECO).
Ειδικότερα, οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν:
– Διαχωρισμό του διπλού ρόλου του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Ο Γενικός Εισαγγελέας παραμένει ως ο νομικός σύμβουλος του κράτους και προϊστάμενος της Νομικής Υπηρεσίας με τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα να έπεται. Καθορίζεται οκταετή θητεία στο αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού.
– Δημιουργία νέου θεσμού, του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και του Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου, από τον οποίο θα ασκούνται όλες οι υφιστάμενες εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα υπό την ιδιότητα του ως δημόσιος κατήγορος. Οι πρόνοιες για τα προσόντα, θητεία, παύση, καταβολή μισθοδοσίας θα είναι αντίστοιχες με αυτές του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα (που αντιστοιχούν με αυτές των Δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πλην της θητείας).
Όπως αναφέρεται στα νομοσχέδια, για την πιο πάνω μεταρρύθμιση απαιτείται τροποποίηση συγκεκριμένων μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος που αναφέρονται στις αρμοδιότητες του Γενικού Εισαγγελέα, μέσω πλειοψηφίας των δύο τρίτων του αριθμού των βουλευτών. Επίσης προβλέπεται νέα ειδική νομοθεσία που προνοεί για την Ίδρυση Γραφείου Γενικού Δημόσιου Κατήγορου, με οργανωτική δομή καθώς και τροποποίηση άλλων ειδικών νομοθεσιών, ώστε να συνάδουν με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις.
Επίσης, περιλαμβάνεται και νομοσχέδιο που αφορά στη δημιουργία καθεστώτος αυτονόμησης της Νομικής Υπηρεσίας.
Όσον αφορά στον εκσυγχρονισμό της Ελεγκτικής, μεταξύ άλλων προβλέπεται η ίδρυση Ελεγκτικού Συμβουλίου.
Χωρίς επηρεασμό της αυτονομίας του Γενικού Ελεγκτή και του Βοηθού Γενικού Ελεγκτή, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω ενίσχυση της ανεξαρτησίας, αποτελεσματικότητας και συλλογικότητας κατά την υλοποίηση του έργου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, καθώς και στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του θεσμικού αυτού αξιώματος με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου κράτους δικαίου.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της μελέτης λήφθηκαν υπόψη και τα ισχύοντα σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Από τη συγκριτική αυτή επισκόπηση παρατηρείται ότι η πλειοψηφία των κρατών μελών, δεκαέξι στο σύνολο, ακολουθούν το μοντέλο του πολυπρόσωπου ελεγκτικού οργάνου.
Αξίζει περαιτέρω να σημειωθεί ότι μόνο σε τέσσερα κράτη, πέραν της Κύπρου, τα ελεγκτικά όργανα δεν έχουν καθορισμένη θητεία, είτε το όργανο είναι μονοπρόσωπο, είτε συλλογικό.
Το Ελεγκτικό Συμβούλιο θα απαρτίζεται, πέραν από τον Γενικό Ελεγκτή και τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή, από τρία πρόσθετα μέλη. Τα μέλη του θα διορίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετά από εισήγηση ειδικού Συμβουλίου. Η θητεία στο αξίωμα του Γενικού και του Βοηθού Γενικού Ελεγκτή είναι οκταετής χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού τους. Περιλαμβάνεται επίσης νομοσχέδιο για την αυτονόμηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Σύμφωνα με τα νομοσχέδια, οι νυν επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας όσο και της Ελεγκτικής δεν επηρεάζονται από τις νέες ρυθμίσεις.
