Ανοίγει ο δρόμος για την κυβέρνηση να ανακαλεί το καθεστώς διεθνούς προστασίας που παρέχεται σε αλλοδαπούς ή και να απορρίπτει αιτήσεις διεθνούς προστασίας, επικαλούμενη τα εθνικά συμφέροντα της χώρας ή την τήρηση της τάξης και της ασφάλειας ή και τη διάπραξη σοβαρών εγκλημάτων.
Η ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή και το φρένο στην παροχή διεθνούς προστασίας προβλέπεται σε νομοσχέδιο το οποίο έχει κατατεθεί ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών.
Υπό προϋποθέσεις η αρμόδια αρχή δύναται να προωθήσει επιστροφή του κατόχου διεθνούς προστασίας ή και του αιτητή στη χώρα του ή και να τον απελάσει, εκτός και αν δικαστήριο αποφασίσει διαφορετικά. Τυχόν απόφαση Δικαστηρίου σχετικά με απέλαση κοκ δεν ακυρώνει και την απόφαση των αρχών για απόρριψη του αιτήματος (διεθνούς προστασίας) εκτός εάν το ίδιο το Δικαστήριο διατάξει διαφορετικά.
Στην εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο αναφέρεται, ότι «με την τροποποίηση της νομοθεσίας ρυθμίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή των προνοιών αποκλεισμού/ανάκλησης στη βάση λόγων που σχετίζονται άμεσα με τα εθνικά συμφέροντα της χώρας και την τήρηση της τάξης και ασφάλειας, όπως η διάπραξη σοβαρών εγκλημάτων από αιτούντες/δικαιούχους διεθνούς προστασίας».
Περαιτέρω καταγράφεται, πως «η τροποποίηση της νομοθεσίας στοχεύει στην τεχνική ρύθμιση των ρητρών ανάκλησης/αποκλεισμού, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή τους, ειδικά στις περιπτώσεις όπου έχει ήδη χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας».
Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά ότι «το τροποποιητικό νομοσχέδιο δεν έτυχε διαβούλευσης, καθότι εμπίπτει στις εξαιρέσεις του αναθεωρημένου Οδηγού Διαβούλευσης, της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης του Υπουργείου Οικονομικών». Συγκεκριμένα, κρίνεται πως οι ρυθμίσεις που προνοούνται στην προωθούμενη τροποποίηση, εμπίπτουν στις ακόλουθες κατηγορίες εξαιρέσεων:
-Τη ρύθμιση, ζητήματος που άπτεται των εθνικών συμφερόντων ή/και εξωτερικών σχέσεων της Δημοκρατίας», και
-Τη ρύθμιση που προωθείται για καθαρά διορθωτικούς σκοπούς χωρίς να επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στο αντικείμενο, το σκοπό και την εφαρμογή υφιστάμενης ρύθμισης η οποία έχει ήδη τύχει Διαβούλευσης (π.χ. τεχνικού χαρακτήρα τροποποίηση υφιστάμενης νομοθεσίας).
Η κυβερνητική πλευρά κρίνει πως η μη διαβούλευση εξαιρείται από τη δημόσια διαβούλευση επειδή προωθείται για καθαρά διορθωτικούς σκοπούς χωρίς να επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στο αντικείμενο, το σκοπό και την εφαρμογή υφιστάμενης ρύθμισης η οποία έχει ήδη τύχει διαβούλευσης.
Εκτιμάται ότι ένας από τους λόγους της μη διαβούλευσης σχετίζεται και με τις πιθανές αντιδράσεις οι οποίες δυνατό να προκαλούνταν αν άνοιγε ο κύκλος της δημόσιας διαβούλευσης, κυρίως λόγω του ενδεχομένου κατάχρησης των προνοιών της προωθούμενης νομοθεσίας ή και εκμετάλλευσης τους από τις αρχές για ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή και της απόρριψης αιτήσεων που υποβάλλονται.
Στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται επίσης, πως οι κυριότερες πρόνοιες του τροποποιητικού νομοσχεδίου αποβλέπουν στη μεταφορά αρμοδιοτήτων τις οποίες κατέχει ο υπουργός Εσωτερικών στον υφυπουργό Μετανάστευσης και Διεθνούς προστασίας παρά τω Προέδρω.
Με βάση το προωθούμενο νομοσχέδιο, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται με απόφασή του να περιορίζει το δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης των αιτητών σε ορισμένες από τις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές, ή/και να αποφασίζει τον τόπο διαμονής των αιτητών, για λόγους δημοσίου συμφέροντος ή δημόσιας τάξης.
Εξάλλου, ο προϊστάμενος δύναται με απόφασή του, να περιορίζει το δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης του αιτητή σε ορισμένες από τις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές, ή και να καθορίζει τον τόπο διαμονής του συγκεκριμένου αιτητή, για λόγους δημοσίου συμφέροντος ή δημόσιας τάξης ή, όταν είναι αναγκαίο, για την ταχεία επεξεργασία και την αποτελεσματική παρακολούθηση της αίτησής του.
Το νομοσχέδιο τροποποιείται επίσης, ώστε «η έρευνα, συλλογή πληροφοριών και προκαταρκτική εκτίμηση ως προς τον χαρακτηρισμό ή αποχαρακτηρισμό μιας χώρας ως ασφαλούς χώρας ιθαγένειας διεξάγεται από την Υπηρεσία Ασύλου, η οποία υποβάλλει συγκεκριμένη εισήγηση στον υφυπουργό και σχετική απόφαση επί τούτου λαμβάνει το Υπουργικό Συμβούλιο.
Όταν ο υφυπουργός διαπιστώσει σημαντική αλλαγή της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε χώρα η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ασφαλής, επανεξετάζει το συντομότερο δυνατό και, εφόσον απαιτείται, ενημερώνει το Υπουργικό Συμβούλιο με σκοπό την αναθεώρηση του χαρακτηρισμού της χώρας ως ασφαλούς.
Η συζήτηση του τροποποιητικού Νομοσχεδίου υπό τον τίτλο «Ο περί Προσφύγων (Τροποποιητικός Nόμος του 2024» αρχίζει σήμερα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών.
