Το προτελευταίο βήμα πριν τη γνωμοδότηση και δημοσίευση του υπό εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, ολοκληρώθηκε χθες με τη δημοσίευση της Έκθεσης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ). Η Ad-hoc Επιτροπή για την ΕΟΑ εξέτασε τις αποφάσεις του Πολεοδομικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 31/01/2023 και αποφάσισε ότι το εν λόγω Σχέδιο δεν δύναται να επιφέρει σημαντικές και αρνητικές επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης και την ακεραιότητα των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000, με εξαίρεση τις προτεινόμενες πρόνοιες και τα μέτρα πολιτικής για τη χωροθέτηση και ανάπτυξη επισκέψιμων αγροκτημάτων, εντός των Πολεοδομικών Ζωνών Κτηνοτροφικής Χρήσης, με κωδικό Γγ1 και Γγ2.
Σημειώνεται ότι το Πολεοδομικό Συμβούλιο υιοθέτησε πλήρως τέσσερις από τους συνολικά πέντε δεσμευτικούς όρους της προηγούμενης Έκθεσης ΕΟΑ, ημερομηνίας 28/08/2022, για τα επισκέψιμα αγροκτήματα. Ωστόσο, ένας από τους συνολικά πέντε δεσμευτικούς όρους, καθώς και ο επιπρόσθετος μη δεσμευτικός και μη ουσιώδης όρος της Γνωμάτευσης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), δεν υιοθετήθηκαν από το Πολεοδομικό Συμβούλιο.
Στα συμπεράσματα της Έκθεσης ΕΟΑ, σημειώνεται ότι έχουν υιοθετηθεί σχεδόν όλοι οι όροι, έχει επιτευχθεί η τροποποίηση ενός όρου για τα επισκέψιμα αγροκτήματα, διευκρινίστηκε ο όρος για όσους τύπους αναπτύξεων θα διέπονται από κατευθυντήριες γραμμές και ότι δεν θα εξετάζονται αιτήσεις που υποβάλλονται στο Τμήμα Περιβάλλοντος για διαβούλευση, μέχρι να τεθούν σε ισχύ οι σχετικές κατευθυντήριες γραμμές. Επιπλέον, προστέθηκε ένας όρος για υποβολή των αναγκαίων έργων σε ΕΟΑ. Με βάση τα πιο πάνω, δεν αναμένεται να υπάρχουν μόνιμες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στις παρακείμενες περιοχές Natura 2000.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το πήρε πάνω του ο Πρόεδρος για το Σχέδιο Ακάμα
Η έκθεση που αφορούσε την περιβαλλοντική αξιολόγηση των αποφάσεων του Πολεοδομικού Συμβουλίου ημερ. 31/01/2023 σχετικά με το υπό εκπόνηση Τοπικό Σχέδιο Ακάμα συζητήθηκε στην Ad-Hoc επιτροπή στις 13/02/2023, όπου και παρουσιάστηκαν οι αλλαγές του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, προς υιοθέτηση των όρων της Περιβαλλοντικής Αρχής. Σύμφωνα με την Περιβαλλοντική Αρχή, με την υποβολή της έκθεσης και των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου, έχουν υιοθετηθεί σχεδόν όλοι οι όροι της Περιβαλλοντικής Αρχής, διασφαλίζοντας την προστασία των οικοτόπων και των ειδών των περιοχών του Δικτύου Natura 2000. Η υιοθέτηση των όρων έγινε με τροποποίηση προνοιών ή και με εισαγωγή νέων προνοιών.
Ένας από τους όρους που δεν υιοθετήθηκαν αφορά τα επισκέψιμα αγροκτήματα και την πρόνοια να επιτρέπονται μόνο όπου υπάρχει υφιστάμενο δίκτυο υδροδότησης και ηλεκτροδότησης, κατά τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου. Το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως υπέδειξε ότι το δίκτυο ηλεκτροδότησης και υδροδότησης είναι κυρίως εντός των ορίων ανάπτυξης, κάτι το οποίο στην ουσία ακυρώνει την πολιτική επισκέψιμου αγροκτήματος, που δεν ήταν ο σκοπός της Περιβαλλοντικής Αρχής.
Η Ad-Hoc Επιτροπή, μετά από συζήτηση τροποποίησε τον όρο για το Επισκέψιμο Αγρόκτημα που δύναται να χωροθετείται:
>> Εντός της Αγροτικής Ζώνης Γα4, σε βάθος μέχρι 200 μέτρα δυτικά των ορίων ανάπτυξης και μέχρι 500 μέτρα ανατολικά των ορίων ανάπτυξης, με εξαίρεση των ορίων της Τουριστικής Ζώνης Τ3δ2 της Ίνειας.
>> Εντός της Αγροτικής Ζώνης Γα2*, στην περιοχή αρδευόμενου αναδασμού Νέου Χωριού, σε βάθος μέχρι 500 μέτρα ανατολικά των ορίων ανάπτυξης.
>> Εντός Κτηνοτροφικών Ζωνών Γγ1 και Γγ2, σε νόμιμες εγκαταστάσεις με υφιστάμενες υποδομές υδροδότησης και ηλεκτροδότησης, και μετά από διαδικασία ειδικής οικολογικής αξιολόγησης στις περιπτώσεις που αυτά βρίσκονται εντός ή σε απόσταση μέχρι 500μ από όριο περιοχής του δικτύου Natura 2000.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τρέχουν για το τοπικό σχέδιο του Ακάμα
Περαιτέρω, αποφασίστηκε νέος όρος που προνοεί «να καταγραφούν όλες οι νόμιμες κτηνοτροφικές μονάδες οι οποίες βρίσκονται στις περιοχές του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, εντός τεσσάρων μηνών από τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου».
Να σημειωθεί ότι για τη ρύθμιση του επισκέψιμου αγροκτήματος πλησίον και εντός των περιοχών του δικτύου Natura 2000, εφαρμόζονται παράλληλα με τις σχετικές πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου και οι ακόλουθοι όροι:
α) Απαγόρευση ανάπτυξης επισκέψιμου αγροκτήματος εντός της Γα2 και εντός 200 μέτρων από τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000.
β) Επισκέψιμα Αγροκτήματα σε περιοχές της Αγροτικής Ζώνης Γα4 οι οποίες απέχουν από τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000, σε απόσταση από 200 μέχρι 500 μέτρα, να ακολουθούν τη διαδικασία ειδικής οικολογικής αξιολόγησης σύμφωνα με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.
Όσον αφορά τη δημιουργία επισκέψιμων αγροκτημάτων σε Κτηνοτροφικές Ζώνες Γγ1 και Γγ2 σημειώνονται τα ακόλουθα:
1. Οι κτηνοτροφικές ζώνες έχουν ως κύρια χρήση κτηνοτροφικές δραστηριότητες, άρα εξ’ ορισμού νόμιμες κτηνοτροφικές μονάδες θα μπορούν να αιτηθούν για επισκέψιμο αγρόκτημα. Η μετατροπή των κτηνοτροφικών μονάδων σε επισκέψιμες μονάδες είναι δραστηριότητα η οποία αναφέρεται στο Διαχειριστικό Σχέδιο του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας της Χερσονήσου Ακάμα.
2. Τα επισκέψιμα αγροκτήματα δεν θα διαθέτουν υπηρεσίες διανυκτέρευσης και διαμονής επισκεπτών, σύμφωνα και με το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα.
3. Στις Κτηνοτροφικές ζώνες Γγ1 και Γγ2 όπου επιτρέπεται το Επισκέψιμο Αγρόκτημα χωρίς διανυκτέρευση και διαμονή για τους επισκέπτες, οι εγκαταστάσεις θα αξιολογούνται σε επίπεδο έργου. Σημειώνεται ότι η αδειοδότηση κτηνοτροφικής μονάδας εμπίπτει στον Νόμο για την Εκτίμηση των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα, με βάση τον οποίο εφαρμόζεται η διαδικασία υποβολής σε ΕΟΑ.
4. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αίτηση και τη δημιουργία επισκέψιμων αγροκτημάτων σε κτηνοτροφικές ζώνες Γγ1 και Γγ2 είναι η ύπαρξη νόμιμων κτηνοτροφικών μονάδων. Αυτό συνεπάγεται ότι θα υπάρχουν ήδη νόμιμες υποδομές ηλεκτροδότησης και υδροδότησης στην εν λόγω μονάδα.
Καθορισμός περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών
Άλλος όρος ο οποίος δεν υιοθετείται στις πρόνοιες το Τοπικού Σχεδίου Ακάμα αφορά «για όσους τύπους αναπτύξεων θα δημιουργηθούν κατευθυντήριες γραμμές, δεν θα εξετάζονται αιτήσεις που υποβάλλονται στο Τμήμα Περιβάλλοντος για διαβούλευση/ εξέταση, μέχρι να τεθούν σε ισχύ οι κατευθυντήριες γραμμές». Αυτός είναι όρος ο οποίος δεν αφορά και δεν θα εφαρμόζεται από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως. Συνεπώς, δεν μπορεί να εισαχθεί στις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα. Ο συγκεκριμένος όρος θα εφαρμόζεται από την Περιβαλλοντική Αρχή στο πλαίσιο της δικής της αρμοδιότητας για περιβαλλοντική αξιολόγηση.
Με βάση την πρόνοια καθορισμού Περιβαλλοντικά Ευαίσθητων Περιοχών (ΠΕΠ) οι οποίες τυγχάνουν υψηλότερης περιβαλλοντικής προστασίας, και με σκοπό την διασφάλιση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 θα προστεθεί ο όρος: «Όλες οι προτεινόμενες αναπτύξεις εντός των Ζωνών Προστασίας Δα1-ΤΑ και Δα3, Ζωνών Υπαίθρου Γα4 και Γα2* καθώς και Κτηνοτροφικών Ζωνών Γγ1 και Γγ2, οι οποίες απέχουν απόσταση μέχρι και 500 μέτρα από τα όρια των περιοχών του Δικτύου Natura 2000, να ακολουθούν τη διαδικασία ειδικής οικολογικής αξιολόγησης σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου 153(Ι)/2003».
Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου και η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου υπέβαλαν σχόλια ως μέλη της Ad-Hoc Επιτροπής για την ΕΟΑ. Τα θέματα που έχουν εγερθεί από τις δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιμετωπίζονται με τους όρους οι οποίοι έχουν τεθεί ως συμπληρωματικοί στην Έκθεση ΕΟΑ.
Σημειώνεται ότι τα επόμενα βήματα μετά τη δημοσίευση της Έκθεση ΕΟΑ είναι η έκδοση Γνωμάτευσης ΣΜΠΕ, μετά και τη συνεδρίαση της Επιτροπής Αξιολόγησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Σχέδια και Προγράμματα. Ακολούθως, τον τελευταίο λόγο έχει ο υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος θα πρέπει να προχωρήσει στη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας πριν από την 1/3/2022.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Η κυβέρνηση να σταθεί στο ύψος της
Την τελευταία εβδομάδα, το Τμήμα Περιβάλλοντος και τα μέλη της Ad-hoc Επιτροπής για την ΕΟΑ και της Επιτροπής Αξιολόγησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Σχέδια και Προγράμματα, κλήθηκαν και φαίνεται να έκαναν τα αδύνατα δυνατά, για να αξιολογήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αποφάσεων του Πολεοδομικού Συμβουλίου, για το υπό εκπόνηση Τοπικό Σχέδιο Ακάμα. Παρ’ ότι λειτούργησαν υπό ασφυκτική πίεση και μέσα σε πολύ στενά χρονικά περιθώρια, κατάφεραν να διασφαλίσουν την έγκαιρη αξιολόγηση των τροποποιημένων προνοιών και μέτρων πολιτικής του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στη διαδικασία ειδικής οικολογικής αξιολόγησης και στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης αντιλήφθησαν τη σοβαρότητα του θέματος και την ανάγκη για άμεση έγκριση και δημοσίευση του υπό εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου Ακάμα. Πλέον, αυτό το οποίο αναμένεται είναι η κυβέρνηση να τηρήσει τη δέσμευσή της και να δημοσιοποιήσει το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα πριν τις 28 Φεβρουαρίου 2023, όπως ακριβώς έχει δεσμευτεί να πράξει.
