Παρά την εικόνα της ανεξάρτητης και αυτάρκους προσωπικότητας, η γάτα είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζώο, με έντονα ένστικτα επιβίωσης και ψυχολογία που επηρεάζεται εύκολα από το περιβάλλον της. Οι φοβίες και οι αγχώδεις συμπεριφορές είναι συχνές και συχνά γίνονται αντιληπτές μόνο όταν έχουν ήδη ενταθεί. Η αναγνώριση των πιο συνηθισμένων φόβων βοηθά τους κηδεμόνες να στηρίξουν τη γάτα τους σωστά.
Οι δυνατοί και απότομοι θόρυβοι – καταιγίδες, πυροτεχνήματα, ηλεκτρικές συσκευές – αποτελούν μία από τις κύριες πηγές άγχους. Για τις γάτες, ένας ξαφνικός ήχος σημαίνει πιθανό κίνδυνο, οπότε η ανάγκη να κρυφτούν είναι απόλυτα φυσιολογική. Ένα ήσυχο, ασφαλές καταφύγιο με κουβέρτες ή κουτί σε ήρεμο δωμάτιο μπορεί να μειώσει αισθητά το στρες, ενώ η ηρεμία στο σπίτι και η αποφυγή πίεσης είναι καθοριστικές.
Ο φόβος ανθρώπων ή επισκεπτών εμφανίζεται συχνά σε γάτες που δεν έχουν κοινωνικοποιηθεί επαρκώς ή που κουβαλούν τραυματικές εμπειρίες. Η προσέγγιση πρέπει να γίνεται από τη γάτα, χωρίς εξαναγκασμό, και οι επισκέπτες καλό είναι να αποφεύγουν το επίμονο βλέμμα ή την άμεση επαφή. Η προσφορά λιχουδιών από απόσταση μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία θετικών συνδέσεων.
Πολλές γάτες φοβούνται επίσης άλλα ζώα, ειδικά όταν ένα νέο μέλος εισέρχεται στο σπίτι χωρίς προετοιμασία. Η σταδιακή γνωριμία με ανταλλαγή μυρωδιών, η δημιουργία ξεχωριστών χώρων και η χρήση θετικής ενίσχυσης μειώνουν σημαντικά την ένταση και αποτρέπουν επιθετικές συμπεριφορές.
Οι αλλαγές στο περιβάλλον – μετακόμιση, ανακαίνιση, νέα έπιπλα ή νέοι άνθρωποι – επηρεάζουν τις γάτες, καθώς βασίζονται στη ρουτίνα τους. Η διατήρηση ενός σταθερού προγράμματος φαγητού, ύπνου και παιχνιδιού, καθώς και η ύπαρξη ήρεμων χώρων διαφυγής με τη δική τους μυρωδιά, βοηθούν στην ομαλή προσαρμογή.
Οι γάτες με τραυματικές εμπειρίες από κακοποίηση ή εγκατάλειψη παρουσιάζουν πιο έντονες φοβίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται χρόνος, υπομονή και σεβασμός στα όρια του ζώου. Η εμπιστοσύνη χτίζεται σταδιακά, με ήρεμους χειρισμούς και επιβράβευση κάθε μικρού βήματος.
Ο φόβος μετακινήσεων και η παραμονή σε μεταφορικό κλουβί είναι επίσης συχνά. Το κλουβί καλό είναι να παραμένει ανοιχτό στο σπίτι ώστε να γίνει οικείο, με παιχνίδια, λιχουδιές και γνώριμες μυρωδιές. Μικρές, σύντομες δοκιμαστικές διαδρομές βοηθούν πριν από μεγαλύτερα ταξίδια.
Τέλος, πολλές γάτες φοβούνται το νερό και το μπάνιο, επειδή νιώθουν ευάλωτες όταν βρέχονται. Αν το μπάνιο είναι απαραίτητο, χρειάζονται ήπιες κινήσεις, χλιαρό νερό και ένα απόλυτα ήρεμο περιβάλλον ή, εναλλακτικά, ειδικά μαντηλάκια καθαρισμού.
Σε κάθε περίπτωση, οι φωνές και η τιμωρία πρέπει να αποφεύγονται, καθώς ενισχύουν τους φόβους και πλήττουν τη σχέση με το ζώο. Με κατανόηση, σεβασμό και σωστή καθοδήγηση, οι περισσότερες γάτες μπορούν να ξεπεράσουν ή να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις φοβίες τους, ζώντας μια ήρεμη και ποιοτική καθημερινότητα.
