Την ώρα που πάνε και έρχονται προτάσεις βουλευτών και επαγγελματικών φορέων για μια «γενναιόδωρη» πρόταση για την παραχώρηση μειωμένου ΦΠΑ 5% σε αγοραστές πρώτης κατοικίας, πολλοί υποστηρίζουν πως η ΕΕ, που ζήτησε να αλλάξουμε τη νομοθεσία επειδή παραβιάζει τις πρόνοιες σχετικής Οδηγίας, δεν είπε τι συγκεκριμένα ζητά από την κυβέρνηση. Στην πραγματικότητα, όμως, η Κομισιόν ήταν ξεκάθαρη για τις αλλαγές που θα πρέπει να προωθηθούν στο νομικό πλαίσιο.

Οι θέσεις των Βρυξελλών περιλαμβάνονται στην προειδοποιητική επιστολή που απέστειλε πέρσι τον Ιούλιο στη Δημοκρατία, κατά την έναρξη της διαδικασίας επί παραβάσει. Στην επιστολή, ημερομηνίας 15 Ιουλίου 2021, την οποία υπογράφει εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο αντιπρόεδρος Paolo Gentiloni, τονίζεται πως διαπιστώνεται παραβίαση της ευρωπαϊκής οδηγίας σε σχέση με τον κοινωνικό σκοπό του μέτρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Η Κομισιόν δίνει κατευθυντήριες γραμμές για το τι θα πρέπει να περιλαμβάνει η τροποποίηση του νόμου. Μεταξύ άλλων, καλεί τις κυπριακές αρχές, πέραν του εμβαδού του ακινήτου, να λάβουν υπόψη τους και άλλα κριτήρια των αιτητών. Όπως σημειώνεται στην προειδοποιητική επιστολή «ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ ισχύει (σ.σ. σήμερα) για όλους, ανεξάρτητα από το εισόδημα, τα περιουσιακά στοιχεία και την οικονομική κατάσταση του δικαιούχου προσώπου, τα μέλη της οικογένειας που πρόκειται να διαμείνουν στην κατοικία και το ανώτατο συνολικό εμβαδόν των σχετικών κατοικιών». Συνεπώς, ζητά στη νέα νομοθεσία να περιληφθούν αυτά τα κριτήρια.

Στην επιστολή γίνεται αναφορά στα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα  οποία το μέσο εμβαδόν κατοικίας στη χώρα μας είναι τα 141,4 τ.μ., επισημαίνοντας πως το 5% ΦΠΑ στα πρώτα 200 τ.μ. της κατοικίας (όπως ισχύει σήμερα) δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής κοινωνικής πολιτικής.

Ειδικοί, ερμηνεύοντας την επιστολή της Κομισιόν, θεωρούν πως η νέα νομοθεσία θα πρέπει να είναι στοχευμένη, ενώ το εμβαδόν των ακινήτων στο οποίο θα επιβάλλεται 5% ΦΠΑ δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα τ.μ. που επικαλείται η Eurostat. Επιπρόσθετα, σημείωσαν στον «Φ» πως για να καταστεί το μέτρο πιο δίκαιο κοινωνικά, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εισοδηματικά κριτήρια και τα περιουσιακά στοιχεία των αιτητών, καθώς και η αξία των ακινήτων, έτσι ώστε να μην επωφελούνται του μέτρου ευκατάστατοι ή και ζάμπλουτοι αγοραστές, κάτι που έγινε με 1300 επενδυτές στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, όπως και με πολλούς Κύπριους με καλά εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία. Επισήμαναν επίσης ότι δεν θα πρέπει να ανοίξει πολύ η ψαλίδα του εμβαδού και της αξίας, καθώς αυτό παρεκκλίνει από την ευρωπαϊκή οδηγία. Τέλος, δηλώνουν πως θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες οι πρόνοιες του νόμου, έτσι ώστε να μην εναπόκειται η εφαρμογή του στην ερμηνεία που θα δίνει ο εκάστοτε Έφορος Φορολογίας.

Οι αλλαγές στο νομοσχέδιο

Το αρχικό νομοσχέδιο του υπουργείου προέβλεπε την επιβολή 5% ΦΠΑ στα πρώτα 140 τ.μ. του ακινήτου, με συνολικό εμβαδό μέχρι 200 τ.μ. Λόγω αντιδράσεων, το νομοσχέδιο αναθεωρήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, ωστόσο, ούτε και αυτό φαίνεται να ικανοποιεί τους επηρεαζόμενους. Το αναθεωρημένο νομοσχέδιο προβλέπει την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή στα 170 τ.μ. των κατοικιών, με συνολικό εμβαδό έως 220 τ.μ και αξία μέχρι €350 χιλ. καθώς και στα πρώτα 90 τ.μ. διαμερισμάτων, με συνολικό εμβαδόν μέχρι 110 τ.μ. και με συνολική αξία μέχρι €200 χιλ. Στο τραπέζι έπεσε εισήγηση από επηρεαζόμενους για ενιαία εφαρμογή του μέτρου στα 170 τ.μ. του ακινήτου, με συνολικό εμβαδό 220 τ.μ., αλλά με αξία μεταξύ €450 με €500 χιλ.

ΑΠΟΨΗ

Νόμος χωρίς παραθυράκια

Κόμματα, Υπουργείο Οικονομικών και επαγγελματικοί φορείς θα πρέπει να σκεφτούν το κοινό καλό, παρά την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ομάδων και φορέων. Οι τελικές πρόνοιες στο νομοσχέδιο θα πρέπει να είναι τέτοιες που θα δικαιολογούν τον κοινωνικό χαρακτήρα του μέτρου του μειωμένου ΦΠΑ. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι θέσεις των Βρυξελλών, που περιλαμβάνονται στην προειδοποιητική επιστολή, μέσω της οποίας έμμεσα καθορίζονται οι γραμμές που πρέπει να ακολουθήσει η Δημοκρατία. Όσο το θέμα παραμένει σε εκκρεμότητα, τόσο μεγαλύτερη αβεβαιότητα δημιουργείται στην αγορά. Κανένας δεν αμφιβάλλει πως το συγκεκριμένο μέτρο, παρά την κατάχρηση που έγινε, συνέβαλε στην ενίσχυση των κρατικών ταμείων.