Ένα έκτακτο πλάνο δράσης κατήρτισε το Υφυπουργείο Τουρισμού, καθώς όλα τα δεδομένα του τουρισμού άλλαξαν άρδην. Οι όποιοι σχεδιασμοί έγιναν για τη φετινή χρονιά έπεσαν σαν τραπουλόχαρτα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Οι πρώτοι υπολογισμοί, στο καλύτερο σενάριο, θέλουν πτώση στις αφίξεις κατά 60%.
 
Ο τουρισμός, δηλαδή, θα φτάσει στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990. Σε συνέντευξή του στον «Φ» ο υφυπουργός Σάββας Περδίος παραδέχθηκε ότι τα επόμενα δύο-τρία χρόνια θα είναι δύσκολα για τον τουρισμό. Τονίζει ότι οι αποφάσεις για το ποιες αγορές θα φιλοξενήσουμε φέτος θα παρθούν την τελευταία στιγμή, ανάλογα με τα δεδομένα που θα έχουμε ενώπιον μας. Έμφαση θα δοθεί στον χειμερινό τουρισμό, ενώ κίνητρα θα δοθούν και στις εξειδικευμένες μορφές τουρισμού. Σύμφωνα με τον κ. Περδίο, ο χειμώνας, ενδέχεται να είναι το κλειδί της φετινής χρονιάς.
 
Τέλος, ανακοίνωσε ότι το Υφυπουργείο θα προβεί σε επιχορηγημένα σχέδια διακοπών για τους Κυπρίους. 
 
Ποιες είναι οι πρώτες εκτιμήσεις σας για τις ζημιές στον τουρισμό φέτος;
Οι προβλέψεις που κάνουμε αυτή τη στιγμή στηρίζονται στο δεδομένο ότι θα υπάρξει μια χαλάρωση των μέτρων σύντομα. Εάν όλα πάνε καλά με τη χαλάρωση των μέτρων, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα ξεκινήσει η ροή τουριστών στις αρχές Ιουλίου. Ακόμα όμως και σε αυτό το ενδεχόμενο δεν θα δούμε από τη μια μέρα στην άλλη μισό εκατομμύριο τουρίστες, όπως ήταν πέρσι τον Ιούλιο. Πρέπει να είναι προσεχτική η εισροή τουριστών, πολύ ελεγχόμενη. Θα μας προβληματίσει πολύ το πόσο αντέχει ο προορισμός, ποιες χώρες του εξωτερικού έχουν καθαρίσει, ώστε να μην εισάγουμε ξανά τον ιό στην Κύπρο. Άρα η εκκίνηση θα είναι πολύ προσεκτική. Το ίδιο θα συμβεί και μέσα στον Αύγουστο. Κάνοντας κάποιους πρώτους υπολογισμούς, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα καταγράψουμε πτώση της τάξης του 60% στις αφίξεις τουριστών σε σχέση με πέρσι. Αυτούς τους αριθμούς (1,5-1,7 εκατ. αφίξεις) έχουμε να τους δούμε από τη δεκαετία του ‘90. Σε αφίξεις, δηλαδή, θα πάμε πίσω τριάντα χρόνια. Ωστόσο, αυτό δεν είναι το χειρότερο σενάριο. Το χειρότερο σενάριο, ειδικά αν υπάρξει δεύτερο κύμα εξάπλωσης του ιού μέσα στο φθινόπωρο, θα είναι μηδενικές οι αφίξεις. Τότε, όλος ο προγραμματισμός θα πάει στράφι. 
 
Να περιμένουμε ότι του χρόνου θα είναι καλύτερα τα πράγματα;
Θα κάνει πολλά χρόνια η Κύπρος μέχρι να επανέλθει στα περσινά δεδομένα και να έχουμε τις επιτυχίες του πρόσφατου παρελθόντος. Ακόμα και για το 2021 δεν μπορώ να κάνω εκτιμήσεις, όταν ακόμα δεν ξέρουμε ποιοι οργανωτές ταξιδίων και ποιες αεροπορικές θα επιζήσουν. Δύσκολο όμως να περιμένει κανείς ότι θα είμαστε στα περσινά δεδομένα. Πιστεύω ότι είναι αδύνατο να γίνει αυτό το πράγμα και θα είμαστε πολύ τυχεροί αν το 2022 καταφέρουμε να είμαστε κάπου πιο κοντά. Σίγουρα, τα επόμενα δύο-τρία χρόνια θα είναι δύσκολα. 
 
Με αυτές τις προβλέψεις που υπάρχουν, τότε γιατί να ανοίξει κάποιο ξενοδοχείο;
Πιστεύω ότι υπάρχει ένα πολύ σοβαρό ενδεχόμενο ότι κάποιοι ξενοδόχοι θα επιλέξουν να μην ανοίξουν φέτος τις μονάδες τους. Ο κάθε επιχειρηματίας θα βάλει κάτω τους αριθμούς του.
 
Ως Υφυπουργείο, τι κίνητρα θα τους δώσετε; Δεν είναι μόνο οι ξενοδόχοι που θα πληγούν, αλλά και η παράπλευρη τουριστική βιομηχανία. 
Αναφορικά με τα κίνητρα, η κυβέρνηση προχώρησε με ένα γενικό σχεδιασμό για όλες τις επιχειρήσεις. Θα επωφεληθεί όλη η τουριστική βιομηχανία από αυτά. Από κει και πέρα το Υφυπουργείο έχει καταρτίσει ένα έκτακτο πλάνο δράσης που θα ξεκινήσει να υλοποιείται σύντομα. Το σχέδιο δράσης δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένα κίνητρα σε ξενοδόχους και δεν ενισχύει τη ρευστότητα, ωστόσο, ευελπιστούμε ότι θα δώσει ώθηση στον τουρισμό βραχυπρόθεσμα μέχρι το τέλος της χρονιάς. Πιστεύω ότι με το έκτακτο πλάνο του Υφυπουργείου θα δημιουργηθεί η τουριστική ζήτηση για την Κύπρο. Δηλαδή, από πλευράς μας αυτό θέλουμε να πετύχουμε. Αναφορικά με το επιχειρηματικό κομμάτι, τη στήριξη την έδωσε το κράτος στα πλαίσια του ευρύτερου σχεδιασμού. 
 
Τι περιλαμβάνει το έκτακτο πλάνο δράσης;
Κάθε μήνα του έτους έχουμε καταγράψει δράσεις στις οποίες θέλουμε να προβούμε. Ήδη, ξεκινήσαμε την ψηφιακή οπτικοακουστική καμπάνια «better days are coming». Αποσκοπεί στο να κρατήσει την Κύπρο στο μυαλό των ταξιδιωτών μέσω μηνυμάτων ελπίδας και συμπαράστασης. Με το πέρασμα των βδομάδων αυτή η καμπάνια θα εντείνεται. Την ίδια στιγμή, ανάμεσα στους σχεδιασμούς είναι να κρατήσουμε μια επαφή με τον Κύπριο πολίτη. Κι αυτό θα το κάνουμε προσφέροντας συναυλίες, μουσεία και θεατρικές παραστάσεις μέσω διαδικτύου. 
Αργότερα, τον Μάιο- Ιούνιο  θα τρέξει μια έκτακτη διαφημιστική καμπάνια τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Οι μήνες αυτοί έχουν επιλεχθεί με την προϋπόθεση ότι δειλά-δειλά τον Ιούλιο θα ξεκινήσει η σεζόν. Ωστόσο, οι μήνες δύναται να αλλάξουν όσο μεταβάλλεται η κατάσταση. Θα δοθεί έμφαση τόσο στον εισερχόμενο όσο και τον εσωτερικό τουρισμό. Το μήνυμά μας θα είναι να ανακαλύψουμε ξανά την Κύπρο. Μέχρι τότε θα προσπαθήσουμε να προβούμε σε διαδικτυακή εκπαίδευση του προσωπικού κι ακολούθως ευελπιστούμε να έχουμε την βδομάδα Κυπριακού προγεύματος (τέλος Ιουνίου) για την ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού και για την ψηφιακή προβολή της Κύπρου μέσω του προγεύματος την περίοδο εκείνη.
Μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου έχουμε προγραμματίσει έκτακτες ενέργειες συνδιαφήμισης με οργανωτές ταξιδίων και αεροπορικές εταιρείες. Αυτή η ενέργεια θα επιχορηγηθεί με το έκτακτο κονδύλι των €10 εκατ. που ζητήσαμε από το Υπουργείο Οικονομικών. Αυτό που πρέπει να γίνει το καλοκαίρι είναι να δημιουργηθεί η ζήτηση για τις πτήσεις των οργανωτών ταξιδίων και των αεροπορικών εταιρειών. Επίσης, σκοπεύουμε τον Ιούλιο- Αύγουστο να καλέσουμε δημοσιογράφους από το εξωτερικό για γνωριμία με την Κύπρο.
Ακολούθως τον Σεπτέμβριο θα διοργανώσουμε το International Street Food Festival στον Κάθηκα, του οποίου θα προηγηθεί ψηφιακή διαφημιστική καμπάνια και ο σκοπός του είναι ο εμπλουτισμός του γαστρονομικού τουρισμού της χώρας και η ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος προς την ύπαιθρο.
 
Τι να περιμένουμε από Βρετανία και Ρωσία που είναι οι μεγαλύτερές μας αγορές;
Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση πρέπει να περιμένουμε μέχρι τα τέλη Απριλίου. Έχουμε συνεχείς επαφές με οργανωτές ταξιδίων και μας είπαν να περιμένουμε μετά το Πάσχα ώστε να το συζητήσουμε εις βάθος. Άρα, το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα θα έρθουμε ξανά σε επαφή με όλους τους σημαντικούς ταξιδιωτικούς πράκτορες- όχι μόνο με τους Βρετανούς και Ρώσους. Θα πρέπει να συζητήσουμε πρακτικά το θέμα της καλοκαιρινής σεζόν και να δούμε τα πλάνα τους.
 
Εναλλακτικές υπάρχουν;
Θα γίνουν επαφές με διάφορες χώρες, αλλά δεν εξαρτάται τίποτα από μας. Εξαρτάται εάν έχουν καθαρίσει οι χώρες εκείνες, εξαρτάται επίσης εάν έχουν χρεοκοπήσει αεροπορικές εταιρείες… Δεν έχουμε ακόμη εικόνα για τις αγορές του καλοκαιριού. Τις αποφάσεις μας μπορεί και να τις πάρουμε και τελευταία στιγμή. Εμείς ξέρουμε με ποιον τρόπο θα διαφημίσουμε, καθώς έχει γίνει η προεργασία. Αλλά ποιες θα είναι αυτές οι αγορές είναι κάτι που θα αποφασιστεί την τελευταία στιγμή. Κι αυτό διότι πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχουν οι δυνατότητες για να έρθουν αυτές οι αγορές στην Κύπρο. 
 
Ποια τα πλάνα σας για τον χειμερινό τουρισμό;
Ειδικά φέτος πρέπει να στοχεύσουμε στον χειμώνα και ίσως αυτή η συγκυρία να αποτελεί το έναυσμα ώστε να καταστεί η Κύπρος και χειμερινός προορισμός. Επειδή χάνεται ένα μεγάλο μέρος του καλοκαιριού εναποθέτουμε τις ελπίδες μας πάνω στον χειμώνα. Από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Μάιο του 2021 θα ενισχυθούν αρκετά τα σχέδια κινήτρων για τις ειδικές μορφές τουρισμού (αθλητικό, προπονητικό, πολιτιστικό, συνεδριακό κ.λπ).  Υπήρχαν από πριν τα σχέδια, ωστόσο, θα τα ενισχύσουμε ούτως ώστε να δώσουμε ώθηση στον χειμερινό τουρισμό που φέτος ενδέχεται να είναι το κλειδί της Κύπρου. Είναι μια ευκαιρία που θα προσπαθήσουμε να εκμεταλλευτούμε. 
 
Σε ποιες ενέργειες προγραμματίζετε να προβείτε;
Τον Οκτώβριο, μιας και είχαμε εξοικονομήσεις από ταξίδια και εκθέσεις που ακυρώθηκαν, θα φέρουμε στην Κύπρο 150 εξειδικευμένους οργανωτές ταξιδιών οι οποίοι θα επισκεφτούν πρώτη φορά τη χώρα μας. Θα τους φέρουμε για μια πρώτη εξοικείωση με τη χώρα και για να μπορέσουν να γνωρίσουν με τις τουριστικές επιχειρήσεις ώστε να συνάψουν συμφωνία για τον χειμώνα και την επόμενη σεζόν. Θα προέρχονται από όλες τις αγορές που θέλουμε να αναπτύξουμε σύμφωνα με την εθνική στρατηγική τουρισμού. Και εδώ να πω ότι εάν το προηγούμενο διάστημα ήταν επιλογή μας η εθνική στρατηγική, τώρα πλέον είναι μονόδρομος. 
Ακολούθως, προγραμματίζουμε τον Δεκέμβρη να κάνουμε ένα ορεινό φεστιβάλ Χριστουγέννων που θα λάβουν μέρος δεκάδες ορεινές κοινότητες της Κύπρου. Θα είναι ένα φεστιβάλ όπως αυτά που βλέπουμε στην Αυστρία, στο Σάλτσμπουργκ ή στη Βιέννη. Ο σκοπός του θα είναι η ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος προς τα ορεινά και στην ύπαιθρο αλλά και του χειμερινού τουρισμού και να δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ κοινοτήτων. 
 
Ο τουρίστας δεν θα έρθει για τις παραλίες
 
Με ποιες διαδικασίες θα έρχονται οι τουρίστες; 
Εδώ και αρκετές  εβδομάδες είμαστε σε διαβουλεύσεις με όλους τους φορείς του τουρισμού. Είμαστε στη φάση που καταστρώνουμε πλάνο, το οποίο όμως έχει μια περιπλοκότητα και πολλά ερωτήματα. Τι πιστοποιητικά θα έχουν μαζί τους οι τουρίστες, εάν θα γίνονται έλεγχοι θερμοκρασίας στο αεροπλάνο, στο αεροδρόμιο ή στη χώρα τους… Ερχόμενος ο τουρίστας στην Κύπρο, τι αποστάσεις θα τηρούνται στα εστιατόρια, στις παραλίες, μέσα στα ξενοδοχεία; Αυτή τη στιγμή συζητούμε όλες τις διαδικασίες που θα διασφαλίσουν θέματα υγιεινής κι ασφάλειας, αναφορικά με τον κορωνοϊό.
Σίγουρα δεν θα πάμε πίσω στο προηγούμενο μοντέλο, που όποιος θέλει έρχεται στην Κύπρο. Καμία χώρα δεν πρόκειται να λειτουργήσει έτσι φέτος το καλοκαίρι. Το πρώτο πράγμα που θέλει να δει ο ταξιδιώτης φέτος δεν είναι ούτε τις παραλίες ούτε το φαΐ ούτε τν φιλοξενία. Το πρώτο πράγμα που θα τους ενδιαφέρει είναι η διασφάλιση της υγιεινής, ώστε να μην κινδυνέψουν. Κι αυτό θα είναι το πρώτιστο μέλημά μας τόσο για προστασία του επισκέπτη όσο και του εργαζόμενου και της ευρύτερης κοινωνίας της Κύπρου. 
Εμείς ως τουριστική βιομηχανία θα ετοιμάσουμε εισηγήσεις τις οποίες θα στείλουμε στο Υπουργείο Υγείας και μαζί τους θα τις συζητήσουμε ώστε να τις εγκρίνουν ή να προβούν σε παρατηρήσεις ή προσθήκες.
Μπορεί, για παράδειγμα, το Υπουργείο Υγείας να μας πει ότι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο που είναι ρευστή η κατάσταση δεν πρέπει να έρχεται πέραν του ενός συγκεκριμένου αριθμού επισκεπτών. Αυτό οφείλουμε να το σεβαστούμε. 
 
Πόλεμος τιμών με αεροπορικές εταιρείες
 
Σ. Περδίος: Οι πρώτες ενδείξεις είναι ότι αρκετές αεροπορικές εταιρείες θα μειώσουν τα δρομολόγια τους ανά το παγκόσμιο, κάτι που σημαίνει ότι θα μειώσουν και τα δρομολόγια τους προς την Κύπρο. Κάποιες από τις αερογραμμές μπορεί και να πτωχεύσουν. Με τίποτα δεν πρέπει να περιμένουμε ότι η Κύπρος θα μπορέσει να έχει αυτή τη συνδεσιμότητα που είχε πριν. Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν δρομολόγια που δεν θα μπορέσουν οι αεροπορικές εταιρείες να τα υποστηρίξουν πλέον διότι ίσως και να μην ήταν και τα πλέον κερδοφόρα.
Από την άλλη, διανοίγονται και ευκαιρίες. Θα προσπαθήσουμε να μπούμε σφήνα εκεί όπου αφαίρεσαν δρομολόγια και να δούμε πώς μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε για να μπουν νέα δρομολόγια προς την Κύπρο. 
Δεν σημαίνει ότι επειδή από κάποιες χώρες δεν είχαμε δρομολόγια, μετά την κρίση δεν θα τα αποκτήσουμε. Μπορεί να αποφάσισε κάποια εταιρεία να αφαιρέσει δρομολόγιο από μια ανταγωνιστική από εμάς χώρα γιατί δεν μπόρεσε να ανοίξει τουριστικά. Θέλουμε να το εκμεταλλευτούμε αυτό. Θα γίνουν μεγάλες μάχες τις επόμενες βδομάδες. Όχι μόνο από μας. Επίσης, θα γίνει πόλεμος τιμών. Όμως, επαναλαμβάνω, πιο ξεκάθαρη εικόνα θα έχουμε στα τέλη Απριλίου-αρχές Μαΐου.
 
Επιχορηγημένες διακοπές για τους Κυπρίους
 
Ο εσωτερικός τουρισμός θα σώσει την παρτίδα του τουρισμού φέτος;
Πιστεύω ότι θα είναι μια χρονιά που ο κόσμος δεν θα θέλει να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Δεν σημαίνει όμως ότι θα δαπανήσει τα ίδια χρήματα στην Κύπρο διότι είναι η χώρα του και άρα θα κάνει πιο λίγες μέρες διακοπές. Επίσης, δεν παραγνωρίζουμε και το γεγονός ότι ενδεχομένως να είναι και πιο λίγα τα διαθέσιμα χρήματα για διακοπές φέτος. Θα προβούμε σε καμπάνια για προώθηση του εγχώριου τουρισμού, ενώ θα καταρτίσουμε ένα επιχορηγημένο σχέδιο για οργανωμένες διακοπές, το οποίο θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του χρόνου. Ουσιαστικά, θα επαναφέρουμε το πρόγραμμα «Μικρές Αποδράσεις» με πακέτα διακοπών και θα ισχύει όλη τη σεζόν και θα τρέξει ειδικά για τον εγχώριο τουρισμό. Είμαι βέβαιος ότι και οι τουριστικές επιχειρήσεις από την πλευρά τους θα προσφέρουν ειδικά πακέτα για προσέλκυση του εγχώριου τουρισμού.
Αυτό όμως που δεν πρέπει να περιμένουμε είναι ότι ο εσωτερικός τουρισμός θα μπορέσει να αναπληρώσει τον εισερχόμενο τουρισμό. Κι αυτό είναι απλό: θα χάσουμε 2 εκατ. τουρίστες, οι οποίοι έμεναν περίπου 9 μέρες ο καθένας στη χώρα μας. Δεν μπορούν να υπάρξουν τόσες διανυκτερεύσεις από τον εγχώριο τουρισμό. Επομένως, θα δοθεί η ευκαιρία στους Κυπρίους να γνωρίσουν ξανά τη χώρα τους, σε κάποιες επιχειρήσεις να μετριάσουν κάπως τις απώλειες από τον εισερχόμενο τουρισμό, αλλά σε καμία περίπτωση ο εγχώριος δεν θα αναπληρώσει φέτος το τι χάθηκε από τον εισερχόμενο.
 
Εκτιμάτε ότι θα υπάρξουν καλύτερες τιμές φέτος από τους ξενοδόχους; 
Όλοι συμμερίζονται την άποψη ότι θα δοθεί σημασία στον εγχώριο τουρισμό, επομένως είμαι βέβαιος ότι οι ξενοδόχοι και οι οργανωτές ταξιδίων θα προσφέρουν ειδικά πακέτα και τιμές. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι το Υφυπουργείο θα προσφέρει ένα σχέδιο επιχορήγησης μικρών αποδράσεων, αλλά θα προβεί και σε διαφημίσεις.
 
Πώς πιστεύετε ότι θα αλλάξει ο τουρισμός τα επόμενα χρόνια;
Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε με διαφορετικό φακό κάποια πράγματα. Πιστεύω ότι ο κόσμος θα ταξιδεύει λιγότερο λόγω του ότι θα περάσει αρκετός χρόνος μέχρι ο κόσμος να εμπιστευτεί τις αεροπορικές εταιρείες. Επίσης, θα αυξηθεί η διάρκεια των διακοπών. Αντί να κάνει κάποιος ταξίδια πέντε φορές τον χρόνο από πέντε μέρες, πλέον θα πάει δύο φορές τον χρόνο για δύο βδομάδες.
Επίσης, θα αυξηθεί το κόστος των διακοπών, διότι θα είναι πιο λίγες οι αεροπορικές εταιρείες, πιο λίγα τα δρομολόγια, θα υπάρξουν αυξήσεις στο κόστος τους λόγω του ότι θα πρέπει να τηρούν αυστηρούς κανόνες ασφαλείας. Αν για κάποιους μήνες, υπάρξει οδηγία ότι τα αεροπλάνα δεν μπορούν να γεμίζουν πάνω από το 70% για να υπάρχει απόσταση μεταξύ των ταξιδιωτών, θα αυξηθεί κατά πολύ το κόστος.
Αναφορικά με τα συνέδρια και το business travel θα υπάρξει μεγάλη μείωση διότι πολλές εταιρείες θα θέλουν να προβούν σε εξοικονομήσεις από τα budget τους και θα προτιμήσουν αντί να κάνουν ταξίδια, να κάνουν τηλεδιασκέψεις. 
Γενικότερα, έχω την εντύπωση ότι ένα μεγάλο μέρος των ταξιδιωτών θα λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του καταλύματος που επιλέγει. Ο κόσμος θα είναι διστακτικός στο να πηγαίνει σε χώρες με πολυκοσμία που θα του δημιουργεί ανασφάλεια. Θα υπάρξει ανάλογη στροφή σκέψης και εδώ. Δεν σημαίνεινα βάλεις όσους χωρεί ένα εστιατόριο. Ο κάθε επιχειρηματίας θα αφήνει περισσότερο χώρο μεταξύ των τραπεζιών ή και ξαπλώστρων στη θάλασσα. Πρέπει να αντιληφθούμε την ψυχολογία του ταξιδιώτη και να πάρει τα ανάλογα μέτρα ο καθένας στην επιχείρησή του ώστε να συνάδει με αυτό που θέλει αυτή τη στιγμή ο πελάτης.