Σε φάση ωρίμανσης βρίσκεται η αγορά των κοινόχρηστων πατινιών στην Ελλάδα, καθώς, παρότι η χώρα μπήκε αργά στον χάρτη της μικροκινητικότητας, σήμερα αποτελεί ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα πεδία για μεγάλους και μικρότερους παρόχους.
Οι πολίτες στρέφονται σε πιο βιώσιμες και ευέλικτες μορφές μετακίνησης, ενώ οι εταιρείες επενδύουν, επεκτείνονται και αναζητούν συνεργασίες, σε μια αγορά που αλλάζει γρήγορα. Μέσω εφαρμογών στο κινητό τους, οι χρήστες μπορούν εύκολα να εντοπίσουν, να ξεκλειδώσουν και να χρησιμοποιήσουν τα πατίνια.
Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα αντλούν έσοδα κυρίως από τα κόμιστρα διαδρομών, συνδρομητικά πακέτα, μακροχρόνιες ενοικιάσεις, καθώς και από συνεργασίες με τοπικές αρχές ή επιχειρήσεις.
Ποιοι δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά
Μεταξύ των βασικών παρόχων που δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι η Lime, η Hop, η Hopp, η Hoppy, η RideMovi και -προσφάτως- η Dott.
Η Lime ιδρύθηκε το 2017 στις ΗΠΑ από τους Toby Sun και Brad Bao. Διαθέτει ηλεκτρικά ποδήλατα και πατίνια σε όλο τον κόσμο, εξυπηρετώντας μετακινήσεις κάτω των 8 χιλιομέτρων σε αστικές περιοχές. Αυτή τη στιγμή δραστηριοποιείται σε περίπου 30 χώρες, σχεδόν σε όλη την Ευρώπη αλλά και σε Καναδά, ΗΠΑ, Χιλή, Μεξικό, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Ιαπωνία.
Στην Ελλάδα επέστρεψε τον Μάιο του 2024. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία είχε αποσύρει τα ηλεκτρικά πατίνια από τη χώρα μας το 2020, εν μέσω της πανδημίας. Την ίδια χρονιά, σήκωσε 170 εκατ. δολ. σε έναν γύρο χρηματοδότησης του οποίου ηγήθηκε η Uber.
Η επανεκκίνησή της στη χώρα μας ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη, για να ακολουθήσουν στη συνέχεια η Ριβιέρα Αθηνών και το κέντρο της Αθήνας. Όπως γνωστοποίησε η εταιρεία στο Capital.gr, αυτή τη στιγμή λειτουργεί 4.000 πατίνια σε όλη την Ελλάδα, με την υπηρεσία να έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία, με πάνω από 600.000 διαδρομές σε λιγότερο από έναν χρόνο. “Είχαμε υποσχεθεί ότι, αν πετύχει η υπηρεσία, θα επενδύσουμε περαιτέρω στη χώρα. Αυτό ακριβώς κάνουμε φέτος: έχουμε ήδη επενδύσει 1,5 εκατ. ευρώ σε νέο εξοπλισμό — τα πιο σύγχρονα πατίνια μας έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία και σταδιακά θα αντικαταστήσουμε πλήρως τον στόλο μας με τα πατίνια Gen 4.1”, αναφέρει η εταιρεία στο Capital.gr.
Μάλιστα, η Lime έχει ήδη ξεκινήσει να επεκτείνεται και σε άλλους δήμους, πάντα σε στενή συνεργασία με τις τοπικές αρχές, όπως στη Κηφισιά και τη Νέα Σμύρνη.
Η Hop ιδρύθηκε το 2019 στην Άγκυρα από τέσσερις επιχειρηματίες με εμπειρία στον χώρο των μεταφορών: τον Yiğit Kipman (CEO), τον Ahmet Batı (CMO), τον Emrecan Batı (CTO) και τον Gökalp Üstün (COO). Έχει την έδρα της στην Άγκυρα, με τοπικά γραφεία σε κάθε πόλη όπου δραστηριοποιείται. Σήμερα, απασχολεί πάνω από 200 άτομα, με περίπου το 30% του προσωπικού της να βρίσκεται στην Ελλάδα.
– Η Hop δραστηριοποιείται στην Τουρκία, την Ελλάδα και το Μαυροβούνιο, εξυπηρετώντας συνολικά περισσότερες από 20 πόλεις σε αυτές τις χώρες.
Στην ελληνική αγορά μπήκε επισήμως τον Μάρτιο του 2023, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη και επεκτείνοντας στη συνέχεια τις δραστηριότητές της στην Αθήνα και την Πάτρα. Αυτή τη στιγμή λειτουργεί περισσότερα από 5.000 πατίνια στις τρεις αυτές πόλεις, αριθμός που αντιστοιχεί σε σημαντικό μέρος του συνολικού της στόλου.
– Η Hoppy ιδρύθηκε το 2019 από τον Kenny Vercruysse. Αυτή τη στιγμή διαχειρίζεται στόλο περίπου 7.000 οχημάτων και στοχεύει σε ετήσια αύξηση περίπου 30%.
Η Hoppy ξεκίνησε από το Βέλγιο, αλλά, όπως σημειώνει η εταιρεία στο Capital.gr, η Ελλάδα αποτελεί πλέον τον βασικό άξονα ανάπτυξής της. Διαθέτει γραφεία στην Αθήνα, καθώς και τοπικές αποθήκες και ομάδες σε κάθε πόλη όπου δραστηριοποιείται. Περίπου 100 άτομα εργάζονται συνολικά για τη Hoppy, ενώ στην Ελλάδα απασχολούνται σήμερα περίπου 10 άτομα. Δραστηριοποιείται σε Ελλάδα, Βέλγιο, Ισπανία και Γιβραλτάρ, με παρουσία σε συνολικά 17 πόλεις. Από την ίδρυσή της έχει αντλήσει περίπου 3 εκατ. ευρώ σε χρηματοδότηση.
Στην ελληνική αγορά εισήλθε το 2022, ξεκινώντας από τη Ρόδο. Σήμερα δραστηριοποιείται σε Ρόδο, Κω, Ρέθυμνο και Αθήνα, ενώ συνολικά στην Ελλάδα διαθέτει περίπου 1.700 ενεργά οχήματα.
– Η Hopp είναι μία franchise εταιρεία κοινόχρηστης μικροκινητικότητας. Η έδρα της Hopp βρίσκεται στην Ισλανδία, ενώ οι περισσότεροι από 70 συνεργάτες της απασχολούν πάνω από 400 άτομα παγκοσμίως.
Δραστηριοποιείται αυτή τη στιγμή σε 17 χώρες, μεταξύ των οποίων οι Ελλάδα, Ισπανία, Πολωνία, Σουηδία, Ισλανδία, Ουγγαρία, Μπαχρέιν, Κόστα Ρίκα, Γερμανία, Ρουμανία και Ελβετία. Η εταιρεία έχει αντλήσει κεφάλαια τόσο μέσω δανεισμού όσο και μέσω venture capital.
Η Hopp ήταν από τις πρώτες εταιρείες που άνοιξαν τον δρόμο για το “comeback” των κοινόχρηστων πατινιών στην Ελλάδα, ξεκινώντας στη χώρα μας το 2022. Αυτή τη στιγμή δραστηριοποιείται σε 12 πόλεις: Κάλυμνος, Κηφισιά, Καρδάμαινα, Ρόδος, Τρίκαλα, Πειραιάς, Κως, Βούλα, Κόρινθος, Κεφαλονιά, Κατερίνη και Ιωάννινα. Συνολικά λειτουργούν πάνω από 1.000 οχήματα της εταιρείας στην Ελλάδα.
Η εταιρεία λειτουργεί με μοντέλο franchise, επομένως τεχνικά δεν διαχειρίζεται εκείνη τα πατίνια στην Ελλάδα, αλλά διαθέτει περίπου 10 συνεργάτες που τα λειτουργούν μέσω του συστήματος δικαιόχρησης (franchise). Κάθε συνεργάτης της Hopp αποτελεί ξεχωριστή νομική οντότητα, οπότε υπάρχει διαφορετική εταιρεία για κάθε πόλη.
– Η Dott δημιουργήθηκε μέσω της συγχώνευσης των εταιρειών TIER και Dott τον Μάρτιο του 2024, με την ενοποιημένη εταιρεία να συνεχίζει τη δραστηριότητά της υπό το όνομα Dott. Αυτή τη στιγμή διαθέτει περισσότερα από 250.000 κοινόχρηστα οχήματα σε πάνω από 400 πόλεις σε 21 χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ενώ οι 10 εκατομμύρια χρήστες της έχουν πραγματοποιήσει συνολικά πάνω από 400 εκατομμύρια διαδρομές.
Η εταιρεία λάνσαρε την υπηρεσία της στην Ελλάδα τον περασμένο Μάρτιο, ξεκινώντας από την Αθήνα, ενώ τον Ιούλιο ξεκίνησε να λειτουργεί και στη Θεσσαλονίκη, λειτουργώντας συνολικά περίπου 1.000 ηλεκτρικά πατίνια.
– Η RideMovi είναι μια ιταλική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2019 από τον Alessandro Felici. Αυτή τη στιγμή διαθέτει παρουσία σε έξι χώρες: Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Σουηδία. Στην Ελλάδα άρχισε να δραστηριοποιείται το 2022, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη, ενώ από φέτος τον Απρίλιο λειτουργεί και στην Αθήνα. Αυτή την στιγμή η RideMovi λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη με 1.500 πατίνια και στην Αθήνα με 1.200.
Οι οικονομικές επιδόσεις
Οι οικονομικές επιδόσεις των εταιρειών κοινόχρηστων πατινιών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα καταδεικνύουν ότι ο κλάδος της μικροκινητικότητας εισέρχεται πλέον σε φάση σταθερής και δυναμικής ανάπτυξης.
Η Hoppy έκλεισε, σε επίπεδο ομίλου, το 2024 με έσοδα 6 εκατ. ευρώ, EBITDA 2,2 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη 1 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρει η εταιρεία στο Capital.gr, πέρυσι, η Ελλάδα αντιπροσώπευσε περίπου το 15% των συνολικών της εσόδων και αναμένει να φτάσει το 20% φέτος. Έως το 2030, εκτιμάται ότι η ελληνική αγορά θα μπορούσε να αντιστοιχεί έως και στο 30% των συνολικών της εσόδων — αποτελώντας έτσι την ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά της τα επόμενα χρόνια.
Παράλληλα, η Lime είναι κερδοφόρα για αρκετά συνεχόμενα χρόνια από το 2022, έχοντας αυξήσει τα συνολικά της έσοδα παγκοσμίως κατά 30% για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. Το 2023 ήταν μια χρονιά-ορόσημο για την πορεία της, σημειώνοντας ιστορικά ρεκόρ τόσο σε αριθμό διαδρομών όσο και σε οικονομικά αποτελέσματα. Η εταιρεία πραγματοποίησε πάνω από 150 εκατομμύρια διαδρομές, τα μεικτά της έσοδα (gross bookings) ανήλθαν σε 616 εκατ. δολάρια, αυξημένα κατά 32% σε σύγκριση με το 2022, ενώ το προσαρμοσμένο EBITDA της ξεπέρασε τα 90 εκατ. δολάρια, σημειώνοντας άνοδο άνω του 500% σε ετήσια βάση. Η εταιρεία είχε πάνω από 3,1 εκατ. ενεργούς μηνιαίους χρήστες κατά μέσο όρο. Σημειωτέον ότι για το 2024 -έτος κατά το οποίο εισήλθε και στην ελληνική αγορά- δεν έχει δημοσιεύσει ακόμη οικονομικά στοιχεία.
Από την άλλη, η Hopp, που λειτουργεί στην Ελλάδα μέσω franchise, αναφέρει στο Capital.gr ότι όλες οι τοποθεσίες στις οποίες δραστηριοποιείται στην Ελλάδα είναι μέχρι στιγμής οικονομικά επιτυχημένες.
Από την πρώτη κιόλας χρονιά λειτουργίας της στην Ελλάδα, η δραστηριότητα της RideMovi καταγράφει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με εκπρόσωπο της εταιρείας, την περίοδο 2022–2024, μόνο η πόλη της Θεσσαλονίκης καταγράφει τζίρο άνω του 1 εκατ. ευρώ.
Τα επόμενα βήματα στην Ελλάδα
Η Hop έχει στόχο την ταχεία ανάπτυξη στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα μετά το ορόσημο του 1 εκατ. διαδρομών μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας της. Φιλοδοξεί να φτάσει τις 10 εκατ. διαδρομές μέσα στον επόμενο χρόνο, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές της σε νέες πόλεις, όπως η Λάρισα και ο Βόλος, ενώ προγραμματίζει πενταπλασιασμό του στόλου της.
Προς το παρόν, προτεραιότητά της είναι τα πατίνια, αλλά, όπως αναφέρει, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις της αγοράς και ενδέχεται στο μέλλον να εξετάσει και άλλες λύσεις μικροκινητικότητας, εφόσον υπάρχει σχετική ζήτηση και κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο.
Η Hoppy επισημαίνει ότι η Ελλάδα αποτελεί βασική της προτεραιότητα για ανάπτυξη. Στόχος της είναι να αυξάνει τον στόλο της κάθε χρόνο, με στόχο να διπλασιάσει τον σημερινό αριθμό οχημάτων μέχρι το 2026 και να φτάσει τα περίπου 7.000 οχήματα έως το 2030. Όπως αποκαλύπτει, παράλληλα με τα ηλεκτρικά πατίνια, εξετάζει και τη δυνατότητα να προσφέρει κοινόχρηστα ηλεκτρικά ποδήλατα μέσω δημόσιων διαγωνισμών και συνεργασιών.
Από την πλευρά της, η Hopp δηλώνει ανοιχτή σε συζητήσεις με νέους συνεργάτες για να προσθέσει νέες τοποθεσίες στο δίκτυό της. Στόχος της εταιρείας είναι να φέρει την κοινόχρηστη μικροκινητικότητα σε μικρότερες πόλεις που μέχρι σήμερα δεν εξυπηρετούνται επαρκώς από τα δημόσια μέσα μεταφοράς.
Η Dott ανέφερε, επίσης, ότι σχεδιάζει να επεκτείνει την υπηρεσία της και σε άλλες μεγάλες πόλεις και τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε σχετικές συνομιλίες.
Τέλος, η Lime αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε συζητήσεις με πολλούς δήμους για να αξιολογήσει το ενδιαφέρον τους για τα κοινόχρηστα ηλεκτρικά οχήματα και εκφράζει την προθυμία να επεκταθεί και σε νέες πόλεις στην Ελλάδα.
Οι προκλήσεις και τα εμπόδια
Παρότι η μικροκινητικότητα γνωρίζει ανάπτυξη, η έλλειψη θεσμικού πλαισίου αποτέλεσε εμπόδιο για την οργανωμένη και ασφαλή λειτουργία των υπηρεσιών. Όπως σημειώνει η Hoppy, η Ελλάδα είναι αρκετά ιδιαίτερη συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η μικροκινητικότητα είναι σχετικά νέα έννοια και, μέχρι πρόσφατα, λειτουργούσε σε ένα “γκρίζο” θεσμικό πλαίσιο. Δεν υπήρχαν ξεκάθαροι κανόνες για τα κοινόχρηστα οχήματα – οι πάροχοι δεν απαγορευόταν να αναπτύξουν στόλους, αλλά επίσης δεν υπήρχαν επίσημες εγκρίσεις ή οδηγίες, κάτι που προκαλούσε σύγχυση σε δήμους και πολίτες.
Ωστόσο, αυτό δείχνει πλέον να αλλάζει: οι πόλεις και οι δήμοι εργάζονται για να καθορίσουν σαφείς κανόνες και πλαίσια για τη λειτουργία τέτοιων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού παρόχων και οχημάτων. “Βλέπουμε αυτή την εξέλιξη με πολύ θετικό τρόπο, καθώς επιτρέπει έναν υγιή ανταγωνισμό με βάση την ποιότητα, την αξιοπιστία και την πραγματική προστιθέμενη αξία για τις πόλεις και τους πολίτες”, τονίζει η εταιρεία.
Από την πλευρά της, η Lime τονίζει ότι συνεργάζεται στενά με τους δήμους και ένας από τους βασικούς της στόχους είναι η ομαλή ενσωμάτωσή της στον δημόσιο χώρο. Όπως αναφέρει, πρόσφατα υπήρξαν αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με την τήρηση των κανόνων στάθμευσης των κοινόχρηστων πατινιών στην Αθήνα. “Γι’ αυτό και η Lime αποφάσισε να εισάγει την πρώτη Υποχρεωτική Ζώνη Στάθμευσης (MPZ) για ηλεκτρικά πατίνια στον Δήμο Αθηναίων. Το νέο σύστημα στάθμευσης προσφέρει έναν πιο οργανωμένο και ασφαλή χώρο για όλους”. “Σε γενικότερο επίπεδο, γνωρίζουμε ότι η ποδηλατική υποδομή στη χώρα δεν είναι ακόμη ιδανική. Ωστόσο, η Lime δραστηριοποιείται σε 30 χώρες και η εμπειρία μας δείχνει ότι η αυξημένη υιοθέτηση ποδηλάτων μπορεί να επηρεάσει θετικά τις πόλεις ώστε να επενδύσουν στις υποδομές τους. Είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές της δημιουργίας ποδηλατοδρόμων και η ασφάλεια αποτελεί πρώτη μας προτεραιότητα. Θέλουμε να αποτελέσουμε βασικό συνεργάτη των δημοτικών αρχών, συμβάλλοντας στην προώθηση της πράσινης μετακίνησης και προσφέροντας ασφαλείς διαδρομές στους πολίτες”, αναφέρει στο Capital.gr.
Την ίδια στιγμή, επιφυλακτική απέναντι σε σχέδια επέκτασης δηλώνει, τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά, η RideMovi, λόγω του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και των κανονιστικών ρυθμίσεων που προωθούνται σε επίπεδο δήμων. Όπως σημειώνεται από την εταιρεία, σχεδόν κάθε συζήτηση με δήμους ξεκινά με το ενδεχόμενο υιοθέτησης κανονισμών που δυνητικά θα μπορούσαν να περιορίσουν σημαντικά τον διαθέσιμο στόλο ή ακόμη και απαγορεύσουν τη μικροκινητικότητα. “Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, είναι αντικειμενικά δύσκολο για οποιαδήποτε εταιρεία να προχωρήσει σε νέο άνοιγμα”, αναφέρουν στελέχη της RideMovi.
Τέλος, η Hop επισημαίνει ότι μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εταιρεία στην Ελλάδα είναι η απουσία ενιαίας εθνικής πολιτικής. “Καθώς δεν υπάρχει σαφής καθοδήγηση από την κεντρική διοίκηση, κάθε δημοτική αρχή ερμηνεύει το ρυθμιστικό πλαίσιο με τον δικό της τρόπο”. Επιπλέον, όπως τονίζει, ο κλάδος συχνά μπαίνει άδικα στο “στόχαστρο”, είτε μέσω αρνητικής δημοσιότητας είτε μέσω επιθετικών ανακοινώσεων από τοπικές αρχές.
“Η πραγματικότητα είναι απλή: σεβόμαστε το ρυθμιστικό πλαίσιο, λειτουργούμε νόμιμα και έχουμε συμβάλει ουσιαστικά στην επίλυση προβλημάτων μετακίνησης σε κάθε πόλη όπου είμαστε παρόντες. Το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη νομοθεσίας, αλλά η απουσία ενιαίας και συνεκτικής εφαρμογής της σε εθνικό επίπεδο. Ιδανικά, το Υπουργείο Μεταφορών θα πρέπει να αναλάβει ρόλο εποπτείας και συντονισμού, ακούγοντας τις ανησυχίες του κλάδου και κατανοώντας τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της σύγχρονης αστικής ζωής”, τονίζει η Hop στο Capital.gr.
