Δύο αλλαγές έρχονται στις τραπεζικές μεταφορές χρημάτων τον Οκτώβριο, καθώς οι πελάτες όλων των τραπεζών θα εκτελούν άμεσες πληρωμές μέσα σε δευτερόλεπτα, με κόστος αντίστοιχο ενός απλού εμβάσματος, αλλά και με πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια.
Από τις 9 Οκτωβρίου 2025 όλα τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα είναι υποχρεωμένα να πραγματοποιούν πληρωμές (εμβάσματα) σε λίγα δευτερόλεπτα, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εφαρμόζοντας τον κανονισμό άμεσων πληρωμών (Instant Payments Regulation – IPR), που εγκρίθηκε από τα κράτη μέλη της ΕΕ στις 9 Απριλίου 2024.
Στόχος, η θεσμοθέτηση μιας πρωτοβουλίας που εισήγαγε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών, γνωστή και ως άμεσες πληρωμές SEPA (SEPA Instant Credit Transfers – ICT), που έχει ως σκοπό να διασφαλίσει ότι οι ιδιώτες πελάτες των τραπεζών και οι επιχειρήσεις, ιδίως οι μικρομεσαίες, δεν θα χρειάζεται να περιμένουν για να μπουν τα χρήματά τους στο λογαριασμό τους, παράλληλα με την ενίσχυση της ασφάλειας των τραπεζικών πληρωμών.
Κάποιες πρόνοιες του κανονισμού, όπως για παράδειγμα η υποχρέωση για λήψη άμεσων πληρωμών από τις τράπεζες, έχει ήδη μπει σε εφαρμογή από τις 9 Ιανουαρίου 2025, ενώ κάποιες άλλες πρόνοιες (όπως για παράδειγμα η υποχρέωση για αποστολή ICT), αναμένεται να εφαρμοστούν μέχρι τις 9 Οκτωβρίου 2025.
Σύμφωνα με τον κανονισμό, όλες οι άμεσες πληρωμές ICT (εντός και εκτός Κύπρου) θα πρέπει να διεκπεραιώνονται και να μεταφέρονται από τον λογαριασμό του πληρωτή στον λογαριασμό του δικαιούχου μέσα σε 10 δευτερόλεπτα, οποιαδήποτε στιγμή, και από οποιαδήποτε τράπεζα εντός της ζώνης του SEPA.
Ο κανονισμός δεν προβλέπει ανώτατο όριο για τις άμεσες πληρωμές και αφήνει τους οργανισμούς διεκπεραίωσης συναλλαγών (συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών) να καθορίσουν τα δικά τους όρια ανά συναλλαγή. Ο κανονισμός ορίζει κανόνες, απαιτήσεις και διαδικασίες για την υιοθέτηση των άμεσων πληρωμών με αποτελεσματικό τρόπο προς όφελος όλων των εμπλεκομένων μερών, δηλαδή τραπεζών, επιχειρήσεων, καταναλωτών και κυβέρνησης.
Ένα ακόμη βασικό στοιχείο για την ασφάλεια των τραπεζικών συναλλαγών είναι η ενεργοποίηση ελέγχου δικαιούχου (IBAN). Εντός Οκτωβρίου τίθεται σε εφαρμογή, από όλες τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και στη ζώνη του SEPA, η νέα υπηρεσία Verification of Payee (VoP – επαλήθευση δικαιούχου). Η υπηρεσία VoP αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενοποίηση και την ασφάλεια των πληρωμών εντός της Ευρώπης, απαιτώντας από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών (Payment Service Providers – PSPs), να παρέχουν στους πελάτες τους, μηχανισμούς επαλήθευσης της αντιστοιχίας μεταξύ του ονόματος του (δηλαδή του παραλήπτη μιας πληρωμής) και του αριθμού IBAN που του αντιστοιχεί, πριν την εκτέλεση μιας μεταφοράς χρημάτων. Με τον τρόπο αυτό, πολίτες και επιχειρήσεις θα μπορούν να γνωρίζουν με μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι το έμβασμα που στέλνουν κατευθύνεται πράγματι στον δικαιούχο που επιθυμούν.
