Κάτω από την αυστηρή πίεση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ θα βρίσκονται οι τράπεζες την τριετία 2026 – 2028, με στόχο την πρόληψη της αύξησης των κόκκινων δανείων, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων που δημιουργούν μακροοικονομική και χρηματοπιστωτική αβεβαιότητα.
Οι εποπτικές προτεραιότητες της Τραπεζικής Εποπτείας της ΕΚΤ για την περίοδο 2026-2028 δημοσιοποιήθηκαν πριν λίγες ημέρες και αντανακλούν τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, εν μέσω βασικών κινδύνων και ευπαθειών που προκύπτουν από το εξαιρετικά αβέβαιο γεωπολιτικό, μακρο-χρηματοπιστωτικό και τεχνολογικό περιβάλλον.
Ο πιστωτικός κίνδυνος παραμένει στο επίκεντρο, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι εμπορικές πολιτικές ενδέχεται να επιδεινώσουν την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού, οδηγώντας σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), ιδίως σε ευάλωτους τομείς.
Η ΕΚΤ θα διενεργήσει θεματικό έλεγχο των προτύπων έγκρισης πιστώσεων (ειδικά για τον νέο δανεισμό) και στοχευμένη αξιολόγηση της τιμολόγησης των δανείων. Επιπλέον, οι εποπτικές αρχές θα συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά τη διαχείριση των τραπεζών όσον αφορά τους πιο ευάλωτους οφειλέτες. Στο πλαίσιο στοχευμένης επανεξέτασης του χαρτοφυλακίου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποκαλύφθηκαν ουσιώδεις ελλείψεις στους τομείς της διακυβέρνησης (συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών που χρησιμοποιούν παρωχημένα δεδομένα για τη διενέργεια αξιολογήσεων), των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης (συχνά εξαρτώμενων αποκλειστικά από τις αξιολογήσεις) και της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση των οικονομικών δυσχερειών των δανειοληπτών.
Οι επιτόπιες επιθεωρήσεις πιστωτικού κινδύνου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και άλλα ευπαθή χαρτοφυλάκια, όπως τα εμπορικά ακίνητα, συνέχισαν να αποκαλύπτουν ζητήματα σχετικά με τον σχηματισμό προβλέψεων, τις διαδικασίες διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου (συμπεριλαμβανομένης της αποτίμησης των εξασφαλίσεων), τη διακυβέρνηση και την ποιότητα των δεδομένων.
Θα υπάρξει θεματική άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων του 2026, η οποία θα αξιολογήσει σενάρια γεωπολιτικών κινδύνων ανά ίδρυμα και το ενδεχόμενο να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη φερεγγυότητα των τραπεζών. Θα βοηθήσει επίσης να διαπιστωθεί πώς τα σενάρια γεωπολιτικών κινδύνων που εξετάζουν οι τράπεζες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις συνθήκες χρηματοδότησης και ρευστότητας των τραπεζών. Δεδομένου του οριζόντιου χαρακτήρα τους, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα αποτυπώνονται τόσο στις κατά προτεραιότητα δραστηριότητες όσο και στις τακτικές εποπτικές δραστηριότητες.
Στο πλαίσιο των τακτικών δραστηριοτήτων τους, οι εποπτικές αρχές θα αξιολογούν την ικανότητα των τραπεζών να αντεπεξέρχονται σε γεωπολιτικές διαταραχές και θα εξετάζουν τις εσωτερικές δηλώσεις των τραπεζών για την κεφαλαιακή επάρκεια και την επάρκεια ρευστότητας, τα σχέδια ανάκαμψης και τα πλαίσια εσωτερικών ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.
Οι τράπεζες εκτίθενται σε αυξανόμενο φυσικό κίνδυνο (πλημμύρες, πυρκαγιές) και κίνδυνο μετάβασης (απώλειες από την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα). Ο στρατηγικός στόχος είναι η αποτελεσματική αξιολόγηση και διαχείριση αυτών των κινδύνων σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η ΕΚΤ θα προβεί σε θεματική εξέταση των ικανοτήτων των τραπεζών να αντιμετωπίζουν τον φυσικό κίνδυνο, και θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης του Πυλώνα 3.
Μετασχηματισμός και ασφάλεια στο διαδίκτυο
Άλλη σημαντική προτεραιότητα, αφορά τους κινδύνους που συνδέονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την κυβερνοασφάλεια και την ποιότητα των δεδομένων. Ο λειτουργικός Κίνδυνος/Κίνδυνος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παραμένει αυξημένος λόγω των πιο εξελιγμένων κυβερνοαπειλών και της αυξανόμενης εξάρτησης από τρίτους παρόχους ΤΠΕ (ιδίως υπηρεσίες cloud).
Ο στρατηγικός στόχος, επισημαίνει η ΕΚΤ, είναι οι τράπεζες να διαθέτουν άρτια διακυβέρνηση και ελέγχους κινδύνων κατά την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, ιδίως της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και της Παραγωγικής ΤΝ (Generative AI). Η ΕΚΤ αναγνωρίζει τους ειδικούς κινδύνους ΤΝ που είναι εγγενείς σε αυτές τις εφαρμογές.
