Ένα νέο μουσείο στην ουγγρική πρωτεύουσα, σε συνδυασμό με άλλα έργα στην ίδια περιοχή, βάζει την πόλη στον πολιτιστικό χάρτη της Ευρώπης. Πρόκειται για το Mουσείο Εθνογραφίας, σχεδιασμένο από τους αρχιτέκτονες του γραφείου Napur, κατόπιν διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Το νέο κτήριο του Μουσείου Εθνογραφίας της Ουγγαρίας βρίσκεται στο πάρκο Városliget στη Βουδαπέστη και αποτελεί μέρος μιας μεγάλης αστικής-πολιτιστικής ανάπτυξης. Αν και καταλαμβάνει μία έκταση 34,000 τετραγωνικών μέτρων, το αποτύπωμα του στον χώρο δεν είναι ανάλογο του μεγέθους αυτού, αφού το 60% της δομής βρίσκεται κάτω από το επίπεδο του εδάφους και χάρη στη διαμόρφωση της οροφής και τον τρόπο που αναδύονται τα μέρη που είναι πάνω από το έδαφος, το κτήριο γίνεται μέρος του πάρκου προσβάσιμο στους πολίτες.
Το εντυπωσιακό σήμα κατατεθέν του, πέραν του σχήματος του, είναι το κέλυφος που περιβάλλει τις εξωτερικές επιφάνειες. Ένα ράστερ κατασκευασμένο από μεταλλικό πλέγμα με βάση εθνογραφικά μοτίβα επιλεγμένα από το μουσείο, τόσο από Ουγγρικές όσο και διεθνείς συλλογές: κοσμήματα από ταρταρούγα από την Ωκεανία, μια υφαντή τσάντα από τη Βενεζουέλα, μια κονγκολέζικη μάσκα, ένα τραπεζομάντιλο από το Καμερούν, μια κροατική ποδιά, εσθονικά γάντια, ένα διακοσμημένο αυγό από τη Βοϊβοντίνα, έναν μανδύα σαμάνου Μογγολικού και πολλά άλλα. Τα στοιχεία αυτά εισήχθησαν σε ένα πλέγμα αλουμινίου που κόπηκε με λέιζερ από ρομπότ.
Το κτήριο βυθίζεται στη μέση ενώ τα άκρα αναδύονται δημιουργώντας ένα ακόμα κήπο μέσα στο δημόσιο κήπο, στρωμένο με γρασίδι, λουλούδια και θάμνους. «Η λύση αυτή, εξηγεί ο αρχιτέκτονας δεν έχει μόνο αισθητική αξία, αλλά και λειτουργική, αφού παρέχει στο κτήριο σκιά, συμβάλλοντας στην ενεργειακή απόδοση του».
Το Μουσείο χωρίζεται στα δύο στο επίπεδο του εδάφους, εκτείνοντας ήπια προς τα πάνω καμπύλες πλαγιές και πλαισιώνοντας ένα μνημείο του 1956, που περιβάλλεται από μια μεγάλη πλατεία η οποία συνδέεται με τους εσωτερικούς χώρους του μουσείου. Η μία από τις δύο τοξωτές πτέρυγες αφιερώνεται στη δημόσια σφαίρα, συμπεριλαμβανομένης της αίθουσας εκδηλώσεων, των αιθουσών εκπαίδευσης (εργαστήριο, εκθέσεις για παιδιά και νέους), ένα κέντρο επισκεπτών, το κατάστημα του μουσείου και ένα εστιατόριο, ενώ η άλλη εξυπηρετεί το πρόγραμμα του μουσείου που περιλαμβάνει βιβλιοθήκη, χώρο για αρχεία καθώς και γραφεία, αίθουσες προσωπικού και κατάστημα.
Το εσωτερικό αποτελείται από τρεις ορόφους στα άκρα, δύο ορόφους υπόγεια και ένα συνεχές κλιμακωτό επίπεδο που ακολουθεί το προφίλ της οροφής. Η πρόσβαση γίνεται κάτω από προβόλους στα δύο άκρα και στην κεντρική πλατεία μέσω δύο πυλών που διακόπτουν την οροφή.
Οι καμπύλες γραμμές επιτρέπουν στο Μουσείο Εθνογραφίας να λειτουργήσει ως μια χτισμένη πύλη και ένα απτό πέρασμα που συνδέει την πόλη με το πάρκο.
Η συλλογή, η οποία περιλαμβάνει 250 χιλιάδες αντικείμενα από την περιοχή των Καρπαθίων αλλά και από άλλα μέρη του κόσμου, φιλοξενήθηκε σε διάφορες εγκαταστάσεις από την ίδρυσή της το 1872, αλλά πρώτη φορά έχει δικό της χώρο, γεγονός που επιτρέπει την ανάδειξη της.
To Μουσείου Εθνογραφίας εντάσσεται σε ένα πλάνο αστικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, με την ονομασία Liget Budapest Project. Στα πλαίσια του έχει ήδη εγκαινιαστεί το House of Music που σχεδιάστηκε από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Sou Fujimoto. Περιλαμβάνεται επίσης η Νέα Εθνική Πινακοθήκη σχεδιασμένη από τους SANAA. Τα τρία κτήρια καταλαμβάνουν τμήματα του μεγάλου Δημοτικού Πάρκου της Βουδαπέστης, κοντά στο Δούναβη.
«Ο σχεδιασμός του κτιρίου κρύβει μια σειρά από τεχνολογικές λύσεις, με τα τοξωτά φτερά του να υποστηρίζονται από μια δομή όπως και στην κατασκευή γεφυρών, πράγμα που αποτελεί σπάνια εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας σε δημόσια κτήρια, όχι μόνο στην Ουγγαρία, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη», λέει ο Marcel Ferencz επί κεφαλής του γραφείου Napur, που κέρδισε το αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, στον οποίο συμμετείχαν διάσημα γραφεία όπως Zaha Hadid, Bjarke Ingels Group, Rem Koolhaas και άλλα.
Φωτογραφίες: Gyorgy Palko
Ελεύθερα 19.11.2023
