Από τους πρώτους απόφοιτους του σχετικά νεοσύστατου Τμήματος Σκηνοθεσίας της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, ο Μάριος Κακουλλής κατοικοεδρεύει πλέον στην Αθήνα. Ωστόσο, δεν ξεχνά την ιδιαίτερη πατρίδα του, τα πρώτα του θεατρικά βήματα στα Λύμπια, τις σπουδές του στη Δραματική Σχολή «Βλαδίμηρος Καυκαρίδης», τους πρώτους ρόλους και το ξεπέταγμά του στη σκηνοθεσία, που συνειδητοποίησε ότι αποτελεί τον προορισμό του. Η πρώτη του συνεργασία με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου είναι μ’ αυτή την ιδιότητα κι έρχεται μ’ ένα πασίγνωστο έργο, τον «Γύρο του κόσμου σε 80 μέρες», η σκηνική του σχέση με το οποίο ξεκίνησε όταν ήταν 16 ετών. Ο Μάριος Κακουλλής αισθάνεται ότι είναι πεισματάρης σαν τον Φιλέα Φογκ, τον αγαπημένο ήρωα του Ιούλιου Βερν, τον οποίο είχε τότε υποδυθεί στον πρώτο του ρόλο. Και στόχος αυτού του πείσματος είναι να καταφέρει να «μετακινήσει» τον θεατή.

– Ποιες είναι οι κυριότερες αξίες που διαπραγματεύεται αυτό το κείμενο σήμερα; Ποιο στοιχείο διατηρεί τη δημοφιλία του 150 χρόνια μετά; Με μυθιστορήματα, όπου ένας κεντρικός ήρωας ταξιδεύει με κίνητρο να εκπληρώσει έναν στόχο, είναι πάντοτε πιο εύκολο για τον αναγνώστη να συνδεθεί. Ο «Γύρος του Κόσμου σε 80 ημέρες» κι ο Φιλέας Φογκ είναι ένα πολύ καλό τέτοιο παράδειγμα. Νομίζω ότι όλοι μας, κάποια στιγμή, θα θέλαμε να είμαστε ο Φιλέας Φογκ. Ο χρόνος, το ταξίδι, η περιπέτεια, ο έρωτας, η φιλία, το κυνήγι για την εκπλήρωση των στόχων σου, είναι θεματικές οι οποίες διαχρονικά θα γοητεύουν.

– Με την τεχνολογική εξέλιξη, στις μέρες μας σε 80 μέρες κάνεις τον γύρο του κόσμου και 80 φορές. Σε προβλημάτισε αυτή η σκέψη; Στη δική μας μας δραματουργία, αναφερόμαστε σ’ ένα ταξίδι αλλιώτικο: Ένα ταξίδι προσωπικό, ένα ταξίδι αυτογνωσίας, ένα ταξίδι που σε φέρνει αντιμέτωπο με την πολυπολιτισμικότητα, τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα κάθε λαού και κάθε ανθρώπου. Το ταξίδι αυτό λοιπόν δεν μπορεί να επηρεαστεί από την τεχνολογική εξέλιξη. Όσον αφορά όμως το έργο, το να προκαλέσει κάποιος τον εαυτό του για έναν γύρο του κόσμου σήμερα, με όλη αυτή την τεχνολογία, δεν ξέρω κατά πόσο θα έχει την ίδια σημασία. Τα εμπόδια είναι που κάνουν ελκυστική μια ιστορία και η προσπάθεια αυτά να ξεπεραστούν. Εκεί αρχίζει το δράμα. 

– Πώς δομείται μια παράσταση με βάση ένα τόσο πασίγνωστο κείμενο; Δεν υποβιβάζεται το στοιχείο της έκπληξης; Εδώ βρίσκεται και το υποκριτικό μας στοίχημα: Ο τρόπος με τον οποίο κάθε χαρακτήρας του έργου βιώνει το κάθε δευτερόλεπτο στο παρόν, εκείνη τη στιγμή δηλαδή που όλα συμβαίνουν πάνω στη σκηνή για πρώτη φορά. Εκεί είναι η έκπληξη που ψάχνουμε εμείς. Όταν ο/η ηθοποιός καταφέρει να «ξεγελάσει» το θεατή -γιατί για μένα η λέξη υποκριτική εμπεριέχει αυτό το ρήμα- τότε ο θεατής θα προσγειωθεί και θα συνδεθεί με το αφήγημα του κάθε χαρακτήρα και θα το ζει λεπτό προς λεπτό μαζί του. Αναφερόμαστε δηλαδή σε μια σύνδεση μεταξύ Θεατή και Ηθοποιού η οποία πρόκειται να μας παρασύρει στη ροή της ιστορίας, ώστε ό,τι αποτελεί έκπληξη για τον ηθοποιό, θα αποτελέσει έκπληξη και για τον θεατή.  

– Η πρωτοτυπία είναι ζητούμενο; Δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο υφίσταται η πρωτοτυπία. Αυτό που σιγά- σιγά διαπιστώνω είναι ότι όλα, κάποια στιγμή, έχουν ήδη συμβεί. Πιστεύω, όμως, στην έννοια της αρμονίας. Να βρεις δηλαδή τον κατάλληλο τρόπο αφήγησης της κάθε ιστορίας ώστε όλα επί σκηνής να συγκλίνουν. Όλα τα υλικά, οι συντελεστές, τα μέλη της ομάδας να έχουν ένα κοινό όραμα: την παράσταση! 

– Τι επιδίωξες ν’ αποφύγετε οπωσδήποτε; Την «καρτούν» υποκριτική. Την επιδερμική ανάγνωση. Το σχηματικό παίξιμο. Στόχος της ομάδας είναι να αφαιρέσουμε κάθε φίλτρο προστασίας από τη «μαγεία» του παραμυθιού. Να εντοπίσουμε την αλήθεια, την αυθεντικότητα των χαρακτήρων και να δούμε ανθρώπους πραγματικούς, σαν κι εμάς, να μιλούν, να κινούνται, να εκφράζονται. Θεωρώ πως το κυπριακό θέατρο πρέπει να βρει την ταυτότητά του.

– Ποιο είναι το κυρίαρχο ζητούμενο για σένα σε μια παράσταση που απευθύνεται στο παιδικό κοινό; Καταρχάς δεν είμαι σίγουρος εάν υπάρχει παιδικό ή ενήλικο κοινό. Δεν πιστεύω στον διαχωρισμό και στις ταμπέλες, γενικότερα. Ο θεατής είναι θεατής, είτε αυτός είναι ένα παιδί ενός έτους, είτε ένας ενήλικας εκατό ετών. Διαφορετικά στοιχεία της παράστασης θα βιώσει κάθε θεατής. Αυτή είναι και η γοητεία της Τέχνης: Στον κάθε ένα επικοινωνεί αλλιώτικα. Το ζητούμενο για μένα είναι πάντα το ίδιο: Να καταφέρω να συγκινήσω τον θεατή, να τον «μετακινήσω».

– Ένιωσες ποτέ σαν τον Φιλέα Φογκ; Ο Φιλέας ήταν ο πρώτος ρόλος που είχα ποτέ στη ζωή μου, σε θεατρική παράσταση της ομάδας Παράβαση Λυμπιών. Ήμουν τότε 16 ετών. Εκεί γνώρισα το θέατρο. Το σημείο στο οποίο ταυτίζομαι πολύ με τον Φιλέα είναι το γεγονός ότι άμα καρφωθεί κάτι στο μυαλό του, θα κάνει τα πάντα για να το καταφέρει. Είμαι κι εγώ, όπως κι ο Φιλέας, πεισματάρης. Μου αρέσει να προκαλώ την τύχη μου. Όσον αφορά τον χρόνο, δεν θα το σχολιάσω καν.

– Ποιο θεωρείς ότι είναι το μεγαλύτερο προσόν σου, δημιουργικά; Δεν ξέρω εάν μπορώ απαντήσω για τον εαυτό μου, αλλά μπορώ να μοιραστώ τη σκέψη μου: Για να προβληθεί η δουλειά ενός σκηνοθέτη, σημαντικό παράγοντα αποτελεί η ομάδα που τον πλαισιώνει. Συντελεστές και ηθοποιοί. Ο κάθε σκηνοθέτης μπορεί να έχει ένα όραμα στο κεφάλι του. Παρ’ όλα αυτά, οι ηθοποιοί καλούνται να εκτεθούν, η ομάδα να δημιουργήσει κι εκεί θα φανεί το αποτέλεσμα. Αυτοί δίνουν σάρκα και οστά στο σκηνοθετικό όραμα. Πιστεύω ότι η σύσταση της κατάλληλης ομάδας για την κάθε παράσταση είναι η αρχή.

– Μέχρι πού φτάνουν οι καλλιτεχνικές σου φιλοδοξίες; «Τα όνειρά σου να ζεις,/ δεν σε εμποδίζει κάνεις,/ δεν είναι τίποτα που δεν το μπορείς./ Πάμε να κάνουμε τον γύρο της Γης», έγραψε ο φίλος Σταύρος Σταύρου για ένα από τα τραγούδια της παράστασης. 

– Τι σε συναρπάζει στη σκηνοθεσία; Κατά την περίοδο ενασχόλησής μου μ’ ένα έργο, πολλές φορές, όταν ξαπλώνω για να κοιμηθώ, βλέπω στον ύπνο μου σκηνές από αυτό. Ε, δεν είναι λοιπόν συναρπαστικό να δεις το όνειρό σου ή μια εικόνα που έχεις στο μυαλό σου, να πραγματοποιείται μπροστά στα μάτια σου; Την ίδια στιγμή, με συναρπάζει η αίσθηση της ευθύνης που έχω, ως σκηνοθέτης ενός έργου, για όσα θα ακούσουν, θα δουν και θα βιώσουν οι θεατές.

– Πώς βλέπεις το μέλλον σου στον χώρο του θεάτρου; Δεν είμαι σίγουρος για το μέλλον μου. Το παρόν μου πάντως είναι ακριβώς αυτό που θέλω να έχω: μια σταθερή και ήρεμη πορεία. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζω ανθρώπους του καλλιτεχνικού χώρου που να μπορούν ν’ αντιληφθούν τα θέλω μου και τις σκέψεις μου, παίρνοντάς ένα βήμα πιο πέρα. Το θέατρο αποτελεί ομαδική δουλειά: Να μοιραστούμε ιστορίες και να δημιουργήσουμε στιγμές, να συγκινηθούμε εμείς επί σκηνής, αλλά και το κοινό. Σίγουρα ένας στόχος μου είναι να ταξιδέψω τη δουλειά μου και με τη δουλειά μου.

INFO «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες», Λευκωσία, Θέατρο ΘΟΚ, «Αίθουσα Εύης Γαβριηλίδης», από 20/11 και κάθε Κυριακή στις 10:30π.μ., 77772717 thoc.org.cy

Ελεύθερα, 20.11.22