Αποφασισμένα να μη συναινέσουν στην κατάθεση του νέου νομοσχεδίου με τίτλο «Ο Περί Ενιαίας Εκπαίδευσης (Δομές Υποστήριξης) Νόμος του 2019», εάν αυτή δεν συνοδεύεται με ξεκάθαρους κανονισμούς που να διασφαλίζουν το δικαίωμα όλων των παιδιών στην παροχή ίσης, ποιοτικής και ενιαίας εκπαίδευσης, δηλώνουν οργανωμένα σύνολα συνδέσμων γονέων παιδιών με αναπηρίες και εκπαιδευτικές ανάγκες.
 
Πρόκειται για τη νομοθεσία που θα προκύψει από τις εισηγήσεις των Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων που έγιναν σχετικά με την Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση της Κύπρου και με στόχο τη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης που επικρατεί στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, ούτως ώστε όλοι οι μαθητές –ανεξαρτήτως εάν έχουν ή όχι κάποια ανάγκη– να έχουν πρόσβαση και ευκαιρίες σε ποιοτική ενιαία εκπαίδευση χωρίς διαχωρισμούς. 
Τόσο η επίμαχη νομοθεσία όσο και το όλο ζήτημα της Ενιαίας Εκπαίδευσης τίθενται σήμερα ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας για ενημέρωση, ωστόσο χθες οι διάφοροι εμπλεκόμενοι φορείς είχαν συνάντηση με τους εμπειρογνώμονες και λειτουργούς του υπουργείου Παιδείας για συζήτηση, στο πλαίσιο της οποίας κατατέθηκαν εισηγήσεις αλλά και διαφωνίες. Σύμφωνα με εκπροσώπους διαφόρων φορέων, η πρόταση που τέθηκε ενώπιόν τους από το υπουργείο φαίνεται να μην αντανακλά τις αρχικές, βασικές εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να σημειωθεί ότι είχαν αντιμετωπιστεί με θετικό μάτι από τους φορείς, αλλά και δεν συνάδει με τη σχετική Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εκπρόσωποι των διαφόρων συνδέσμων ενημέρωσαν την Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά, την οποία και καλούν να μελετήσει τη νομοθεσία που προτείνεται και να παρέμβει. 
 
Όπως επισημαίνεται, δεν ξεκαθαρίζεται ούτε η βασική αρχή πως τα παιδιά θα είναι κατά το 80% του χρόνου στην κανονική τάξη και κατά το 20% σε τάξη στήριξης εάν το χρειάζονται. Τόσο για αυτό το ζήτημα όσο και για άλλα, όπως είναι οι πόροι, το πλαίσιο, η δομή κ.ά., υπάρχει πρόθεση όπως ενταχθούν και καθοριστούν μέσα από σχετικούς κανονισμούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από πλευράς υπουργείου Παιδείας και εμπειρογνωμόνων επισημάνθηκε πως το κείμενο που τέθηκε προς συζήτηση δεν είναι το τελικό και πως αυτό θα διαμορφωθεί. Πηγές του υπουργείου ανέφεραν στον «Φ» πως ξεκαθαρίστηκε ότι το νέο και τελικό κείμενο θα διαμορφωθεί κατόπιν των εισηγήσεων που θα καταθέσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στο πλαίσιο του διαλόγου που διεξάγεται. Διαδικασία η οποία αναμένεται να γίνει μέχρι και τα μέσα Μαρτίου. 
 
Νομοθεσία και επεξηγήσεις
 
Στο πλαίσιο του διαλόγου τέθηκαν επί τάπητος δύο έγγραφα: η προτεινόμενη νομοθεσία και το επεξηγηματικό σημείωμα. Οι βασικότερες πρόνοιες του νομοσχεδίου συνοψίζονται στα εξής:
 
  • Ενιαία Εκπαίδευση: Όραμά της να διασφαλιστεί ότι σε όλα τα παιδιά παρέχονται ουσιαστικές, υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα βασίζεται στις αρχές του καθολικού σχεδιασμού, ο οποίος ενσωματώνει τον ευέλικτο σχεδιασμό των μαθησιακών καταστάσεων με επιλογές, οι οποίες ταιριάζουν σε κάθε περίσταση και που επιτρέπουν σε όλα τα παιδιά να προχωρούν με βάση το ατομικό σημείο εκκίνησης του καθενός.
  • Νέο μοντέλο παροχής τριών επιπέδων εκπαιδευτικής στήριξης αναγκών: α) γενική στήριξη, β) ενισχυμένη στήριξη και γ) εξειδικευμένη στήριξη.
  • Ορισμός: «Παιδί με επιπρόσθετες ανάγκες υποστήριξης» σημαίνει παιδί το οποίο βιώνει φραγμούς στη μάθηση ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης παιδιού – περιβάλλοντος και απαιτείται η στήριξή του στο εκπαιδευτικό σύστημα.
  • Κέντρα στήριξης για την Ενιαία Εκπαίδευση: Προέρχονται από τη μετεξέλιξη του ρόλου των ειδικών σχολείων.
  • Ομάδα αξιολόγησης και στήριξης: Αναγνωρίζεται ότι το σύστημα απαιτεί έναν τρόπο για να προσδιορίσει ποια παιδιά χρειάζονται επιπρόσθετη στήριξη.
  • Αυτά τα παιδιά προσδιορίζονται από την άποψη των αναγκών υποστήριξής τους και όχι απλώς της διάγνωσης. Σε κάθε επαρχία συστήνεται πολυθεματική «Ομάδα Αξιολόγησης και Στήριξης» με τις ακόλουθες δραστηριότητες: α) πραγματοποίηση αξιολογήσεων παιδιών με επιπρόσθετες ανάγκες υποστήριξης σε πολλαπλά περιβάλλοντα, β) λήψη επίσημης απόφασης για το είδος στήριξης, το πλαίσιο φοίτησης, τις απαραίτητες εύλογες προσαρμογές και την παροχή απαραίτητου εξοπλισμού, γ) την παρουσίαση συστάσεων προς τους γονείς για την κατάλληλη στήριξη των παιδιών τους, δ) συνεχή παρακολούθηση του περιβάλλοντος μάθησης και διδασκαλίας και τον συντονισμό της στήριξης και της επικοινωνίας μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών και επαγγελματιών. Οι Ομάδες Αξιολόγησης και Στήριξης μπορούν να αξιολογήσουν παιδιά, τα οποία φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία και παραπέμπονται από τους γονείς τους. Ο συγκεκριμένος τρόπος λειτουργίας των Ομάδων θα καθοριστεί στους Κανονισμούς. 
  • Συμμετοχή γονέων και παιδιών: Έμφαση στον ενεργό ρόλο και τη συμμετοχή των γονέων και των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Θα συμμετέχουν ως ίσοι εταίροι σε όλες τις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν ενστάσεις για τις αποφάσεις των Ομάδων Αξιολόγησης και Στήριξης. 

Μία νομοθεσία για κατάργηση άλλων τριών

Όσον αφορά στη συζήτηση που διεξάγεται για την Ενιαία Εκπαίδευση και πώς σε αυτήν εντάσσονται και τα παιδιά που φοιτούν στην Ειδική Εκπαίδευση, η νομοθεσία που θα προκύψει θα καταργήσει τρεις άλλες ισχύουσες νομοθεσίες.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: «Κατηγορώ» γονιών για παραμέληση ειδικής εκπαίδευσης

Πρόκειται για τις:

Α) Ο Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμος του 1999.
Β) Ο Περί Ειδικής Εκπαιδεύσεως Νόμος του 1979.
Γ) Ο Περί Σχολής για τους Τυφλούς Άγιος Βαρνάβας (Μεταβίβαση) Νόμος.

Γ. Σωκράτους: Νόμος και Κανονισμοί ταυτόχρονα

Κληθείς να σχολιάσει το όλο ζήτημα ο πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ, Γιάννος Σωκράτους, ανέφερε ότι πρόκειται για ένα νόμο – πλαίσιο, ο οποίος θα πρέπει όταν διαμορφωθεί τελικά να αποδίδει τη φιλοσοφία της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, ενώ σημείωσε πως ο νόμος πρέπει να συνοδεύεται με Κανονισμούς και να τεθούν ταυτόχρονα σε εφαρμογή.