Σημαντικά οφέλη προκύπτουν από τη συνεργασία ερευνητών. Η Κύπρος, μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας, συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα COST το οποίο αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλαίσια για ερευνητική συνεργασία στην Ευρώπη καθώς χρηματοδοτεί τα έξοδα συντονισμού και διαχείρισης Ερευνητικών Δικτύων. Σε συνέντευξή του στον «Φ» ο διευθυντής του European Cooperation in Science and Technology (COST) δρ Ronald de Bruin αναφέρεται στα οφέλη που προκύπτουν από τέτοιες συνεργασίες και πώς μέσω του δικτύου επωφελούνται οι Κύπριοι ερευνητές.
– Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχουν εργαλεία δικτύωσης που να υποστηρίζουν τους ερευνητές; Τα εργαλεία δικτύωσης επιτρέπουν στους ερευνητές και σε όσους καινοτομούν να βγουν από τα εργαστήρια και τα πανεπιστήμιά τους και να μοιραστούν τη γνώση με συναδέλφους και συνεργάτες. Η ανταλλαγή γνώσεων βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας και της καινοτομίας. Μόνο μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών μπορούν να αναπτυχθούν ιδέες και έννοιες. Με την ανταλλαγή γνώσεων λοιπόν, όσοι ερευνούν και καινοτομούν επιτυγχάνουν μια κοινή κατανόηση των προβλημάτων και των προκλήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, συντονίζουν τις δραστηριότητές τους, συνδυάζουν ερευνητικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο, μειώνουν τους πιθανούς κινδύνους που ελλοχεύουν και γενικότερα συμπληρώνουν το ψηφιδωτό των γνώσεων στο πεδίο δραστηριοποίησής τους.
Το πρόγραμμα COST ενισχύει την ανταλλαγή γνώσεων από το 1971, χρονολογία κατά την οποία ιδρύθηκε. Προσφέροντας εργαλεία δικτύωσης, μέσω των Δράσεων COST, φέρνει σε επαφή όσους ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία σε όλη την Ευρώπη, και πέρα από αυτήν, προκειμένου να προωθηθεί η ανταλλαγή γνώσεων. Μέσω των δράσεών του, το πρόγραμμα COST διαθέτει μια σειρά από εργαλεία που διευκολύνουν αυτή ακριβώς την ανταλλαγή γνώσεων. Το πρόγραμμα COST χρηματοδοτεί τη διοργάνωση συναντήσεων, διασκέψεων, εκπαιδεύσεων, ανταλλαγών επιστημονικού προσωπικού μικρής διαρκείας, καθώς και δραστηριοτήτων επικοινωνίας και διάχυσης της επιστημονικής γνώσης.
Το πρόγραμμα COST ενισχύει την ανταλλαγή γνώσεων από το 1971, χρονολογία κατά την οποία ιδρύθηκε. Προσφέροντας εργαλεία δικτύωσης, μέσω των Δράσεων COST, φέρνει σε επαφή όσους ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία σε όλη την Ευρώπη, και πέρα από αυτήν, προκειμένου να προωθηθεί η ανταλλαγή γνώσεων. Μέσω των δράσεών του, το πρόγραμμα COST διαθέτει μια σειρά από εργαλεία που διευκολύνουν αυτή ακριβώς την ανταλλαγή γνώσεων. Το πρόγραμμα COST χρηματοδοτεί τη διοργάνωση συναντήσεων, διασκέψεων, εκπαιδεύσεων, ανταλλαγών επιστημονικού προσωπικού μικρής διαρκείας, καθώς και δραστηριοτήτων επικοινωνίας και διάχυσης της επιστημονικής γνώσης.
– Μπορείτε να μας αναπτύξετε το όραμα του Οργανισμού COST και να μας μιλήσετε λίγο για τη στρατηγική θέση όπου κατέχει στον Ευρωπαϊκό Χώρο της Έρευνας; Η Στρατηγική μας έχει ως κεντρικό στόχο την αύξηση της πρόσβασης σε προγράμματα χρηματοδότησης για όλους τους ερευνητές, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που προέρχονται από χώρες με μικρότερη ένταση επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία (Inclusiveness Target Countries).
Έχουμε ορίσει τρεις στρατηγικές προτεραιότητες για την τοποθέτηση του COST στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020» και του Προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», το επόμενο δηλαδή Πρόγραμμα Πλαίσιο της ΕΕ για έρευνα και καινοτομία. Η πρώτη είναι να προωθηθεί και να εξαπλωθεί η αριστεία σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν. Το COST συνδέει τα «pockets of excellence» και συμβάλλει στη γεφύρωση των αποκλίσεων μεταξύ των χωρών μελών στα θέματα έρευνας και καινοτομίας. Έτσι, το πρόγραμμα COST συμβάλλει στην ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, καταπολεμώντας τον κατακερματισμό και συνδέοντας την αριστεία στην Ευρώπη και παραπέρα.
Η δεύτερη στρατηγική προτεραιότητα του COST είναι να προωθηθεί η διεπιστημονική έρευνα. Η συνεργασία μεταξύ όλων των κλάδων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη πραγματικών ανακαλύψεων. Η ανοιχτή και από «κάτω προς τα πάνω» φύση των δραστηριοτήτων δικτύωσης COST παρέχει στους ερευνητές και σε όσους καινοτομούν την ελευθερία σκέψης και προσελκύει τη συμβολή διαφόρων επιστημονικών κλάδων, γεγονός που συμβάλλει και στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων.
Και, τέλος, η τρίτη στρατηγική προτεραιότητα επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση και διατήρηση νέων ερευνητών και καινοτόμων επιχειρηματιών. Η συμμετοχή στις δραστηριότητες δικτύωσης COST επιτρέπει στους νέους ερευνητές να προετοιμαστούν και να αυξήσουν την αυτοπεποίθησή τους, για να παραμείνουν στην Ευρώπη για τα επόμενα βήματα της σταδιοδρομίας τους. Επιπλέον, το COST προωθεί το «brain-circulation», ιδίως μεταξύ των νεότερων γενεών, και προσφέρει σε όλους όσοι ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία, μεγαλύτερες προοπτικές στη σταδιοδρομία τους, μέσω δικτύων συνεργασίας, δημιουργώντας έτσι έναν μοναδικό χώρο καλλιέργειας ανθρώπων και ιδεών.
Έχουμε ορίσει τρεις στρατηγικές προτεραιότητες για την τοποθέτηση του COST στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020» και του Προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», το επόμενο δηλαδή Πρόγραμμα Πλαίσιο της ΕΕ για έρευνα και καινοτομία. Η πρώτη είναι να προωθηθεί και να εξαπλωθεί η αριστεία σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν. Το COST συνδέει τα «pockets of excellence» και συμβάλλει στη γεφύρωση των αποκλίσεων μεταξύ των χωρών μελών στα θέματα έρευνας και καινοτομίας. Έτσι, το πρόγραμμα COST συμβάλλει στην ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, καταπολεμώντας τον κατακερματισμό και συνδέοντας την αριστεία στην Ευρώπη και παραπέρα.
Η δεύτερη στρατηγική προτεραιότητα του COST είναι να προωθηθεί η διεπιστημονική έρευνα. Η συνεργασία μεταξύ όλων των κλάδων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη πραγματικών ανακαλύψεων. Η ανοιχτή και από «κάτω προς τα πάνω» φύση των δραστηριοτήτων δικτύωσης COST παρέχει στους ερευνητές και σε όσους καινοτομούν την ελευθερία σκέψης και προσελκύει τη συμβολή διαφόρων επιστημονικών κλάδων, γεγονός που συμβάλλει και στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων.
Και, τέλος, η τρίτη στρατηγική προτεραιότητα επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση και διατήρηση νέων ερευνητών και καινοτόμων επιχειρηματιών. Η συμμετοχή στις δραστηριότητες δικτύωσης COST επιτρέπει στους νέους ερευνητές να προετοιμαστούν και να αυξήσουν την αυτοπεποίθησή τους, για να παραμείνουν στην Ευρώπη για τα επόμενα βήματα της σταδιοδρομίας τους. Επιπλέον, το COST προωθεί το «brain-circulation», ιδίως μεταξύ των νεότερων γενεών, και προσφέρει σε όλους όσοι ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία, μεγαλύτερες προοπτικές στη σταδιοδρομία τους, μέσω δικτύων συνεργασίας, δημιουργώντας έτσι έναν μοναδικό χώρο καλλιέργειας ανθρώπων και ιδεών.
– Πόσο εύκολα προσβάσιμες είναι για τους ερευνητές και τους επιχειρηματίες οι δράσεις του COST; Πώς μπορούν να εμπλακούν οι ερευνητές;
Το COST είναι πλήρως ανοικτό για:
– όλα τα επιστημονικά πεδία, συμπεριλαμβανομένων των διεπιστημονικών, νέων και αναδυόμενων πεδίων,
– οποιανδήποτε νέα και πρωτότυπη ιδέα (καινοτομία),
– όλους τους εταίρους (δημόσιους και ιδιωτικούς, μεγάλους και μικρούς),
– όλα τα στάδια σταδιοδρομίας (νέους και πρεσβύτερους ερευνητές), και
– όλες τις χώρες (ανεξαρτήτως μεγέθους) και για χώρες που δεν ανήκουν στο COST (για σκοπούς ενίσχυσης της διεθνούς συνεργασίας).
Το COST είναι πλήρως ανοικτό για:
– όλα τα επιστημονικά πεδία, συμπεριλαμβανομένων των διεπιστημονικών, νέων και αναδυόμενων πεδίων,
– οποιανδήποτε νέα και πρωτότυπη ιδέα (καινοτομία),
– όλους τους εταίρους (δημόσιους και ιδιωτικούς, μεγάλους και μικρούς),
– όλα τα στάδια σταδιοδρομίας (νέους και πρεσβύτερους ερευνητές), και
– όλες τις χώρες (ανεξαρτήτως μεγέθους) και για χώρες που δεν ανήκουν στο COST (για σκοπούς ενίσχυσης της διεθνούς συνεργασίας).
Υπάρχουν δύο τρόποι να συμμετάσχει κανείς σε μια Δράση COST ως ερευνητής ή καινοτόμος επιχειρηματίας. Από τη μια, μπορεί να συμμετάσχει σε μια Δράση του COST που ήδη εκτελείται και από την άλλη, να προτείνει μια νέα Δράση.
Το COST καλεί όλους όσοι ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία σε ολόκληρη την Ευρώπη, και ανεξαρτήτως του ερευνητικού τους ενδιαφέροντος, να υποβάλλουν προτάσεις για δημιουργία νέων Δράσεων COST μέσω της συνεχούς ανοιχτής πρόσκλησης για υποβολή προτάσεων που παρέχει το Πρόγραμμα. Οι υποψήφιοι επωφελούνται από την υποβολή προτάσεων ενός σταδίου μέσω του ηλεκτρονικού εργαλείου υποβολής e-COST. Ο ελάχιστος αριθμός χωρών που πρέπει να περιλαμβάνονται στην πρόταση είναι επτά χώρες-μέλη του COST. Από τις επτά, τουλάχιστον οι μισές από αυτές θα πρέπει να προέρχονται από τις «Inclusiveness Target Countries (ΙΤC)», στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Κύπρος.
Ψηλά τα ποσοστά συμμετοχής της Κύπρου
– Μπορείτε να σχολιάσετε τις επιδόσεις της Κύπρου στο COST; Η Κύπρος κατέχει ένα ρεκόρ συμμετοχής σε σχέση με το μέγεθός της. Πιο συγκεκριμένα, Κύπριοι ερευνητές δραστηριοποιήθηκαν στο 50% των Δράσεων COST το 2017 και αυτό είναι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής. Επιπλέον, η Κύπρος κατέχει πέντε θέσεις προέδρων και τρεις αντιπροέδρων. Κατά το 2017 Κύπριοι ερευνητές έλαβαν 250.000 ευρώ για τις δραστηριότητες δικτύωσης.
Συνολικά, η Κύπρος κατείχε 15 ηγετικές θέσεις στις Δράσεις COST το 2017. Επίσης, υπήρξε σταθερή αύξηση των ηγετικών θέσεών της τα τελευταία πέντε χρόνια. Τέλος, περίπου 295 άτομα που ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία συμμετείχαν σε δραστηριότητες δικτύωσης μέσα στο 2017.
Ευνοούμε τη συμμετοχή εταιρειών και επιχειρήσεων
– Πόσο σημαντική είναι η διασύνδεση της έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα; Η συμμετοχή φορέων που αντιπροσωπεύουν ολόκληρη την αλυσίδα της παραγωγής και της διάδοσης των γνώσεων είναι ζωτικής σημασίας, εάν επιδιώκουμε η έρευνα και η καινοτομία να έχουν γενικότερο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Στο πλαίσιο του προγράμματος COST, ευνοούμε τη συμμετοχή εταιρειών και επιχειρήσεων στις Δράσεις του προγράμματος. Στην παρούσα φάση, έχουμε πάνω από 1.000 μη ακαδημαϊκούς συνεργάτες στα δίκτυά μας, που προέρχονται από μικρές, μικρομεσαίες (ΜμΕ) έως και μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Η συμμετοχή των ΜμΕ και των μεγαλύτερων εταιρειών είναι σημαντική, καθώς διευρύνουν το δίκτυο, γεφυρώνουν τα κενά των επιπέδων τεχνολογικής ωριμότητας, και παρέχουν πρόσβαση σε νέες προοπτικές και γνώσεις. Ως εκ τούτου, το COST ενθαρρύνει τη συμμετοχή μη ακαδημαϊκών φορέων, όπως οι ΜμΕ και οι πολυεθνικές εταιρείες. Όπως έχω αναφέρει ήδη, η δικτύωση αποτελεί τον πυρήνα του COST, με άλλα λόγια φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Δημιουργούμε ένα περιβάλλον που επικεντρώνεται συστηματικά στους ανθρώπους, που ευνοεί τις ιδέες τους και τους ενθαρρύνει να αναλάβουν πρωτοβουλίες.
Σε συντομία
– Η ανταλλαγή γνώσεων βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας και της καινοτομίας, μόνο μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών μπορούν να αναπτυχθούν ιδέες και έννοιες
– Το πρόγραμμα COST διαθέτει μια σειρά από εργαλεία που διευκολύνουν αυτή ακριβώς την ανταλλαγή γνώσεων
– Η στρατηγική του Κέντρου έχει ως κεντρικό στόχο την αύξηση της πρόσβασης σε προγράμματα χρηματοδότησης για όλους τους ερευνητές
– Το COST συνδέει τα «pockets of excellence» και συμβάλλει στη γεφύρωση των αποκλίσεων μεταξύ των χωρών μελών στα θέματα έρευνας και καινοτομίας
– Στους στόχους και η ενδυνάμωση και διατήρηση νέων ερευνητών και καινοτόμων επιχειρηματιών
– Το COST καλεί όλους όσοι ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία σε ολόκληρη την Ευρώπη, και ανεξαρτήτως του ερευνητικού τους ενδιαφέροντος, να υποβάλλουν προτάσεις για δημιουργία νέων δράσεων
– Ο ελάχιστος αριθμός χωρών που πρέπει να περιλαμβάνονται στην πρόταση είναι επτά χώρες-μέλη του COST
– Η Κύπρος κατέχει ένα ρεκόρ συμμετοχής σε σχέση με το μέγεθός της, Κύπριοι ερευνητές δραστηριοποιήθηκαν στο 50% των Δράσεων COST το 2017 και αυτό είναι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής
– Η συμμετοχή φορέων που αντιπροσωπεύουν ολόκληρη την αλυσίδα της παραγωγής και της διάδοσης των γνώσεων είναι ζωτικής σημασίας
