Ζέτα Αιμιλιανίδου: Πλησιάζει ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός

 

Σε σχέση με την κατάργηση σε βάθος χρόνου της αναλογικής μείωσης της σύνταξης (πέναλτι) 12%, σε όσους αφυπηρετούν στο 63ο έτος αντί στο 65ο έτος, η υπουργός σημείωσε πως η μελέτη που διεξάγεται έχει ως στόχο η αναλογιστική μείωση της σύνταξης να μην είναι σε μόνιμη βάση, αλλά είτε να μειώνεται είτε να αποσβένεται πλήρως όταν διασφαλιστεί η ισότητα στη βάση των εισφορών. Είπε, επίσης πως μελέτη διεξάγεται για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος. 

 

Η κ. Αιμιλιανίδου αναφέρθηκε και στο νομοσχέδιο που εκκρεμεί στη Βουλή που αφορά στην Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, η οποία έχει συσταθεί από το 2017. Όπως είπε, με το νομοσχέδιο η Υπηρεσία θα μπορεί να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα και για άλλες παραβιάσεις των νομοθεσιών που αφορούν την προστασία των εργατικών δικαιωμάτων όπως για τον κατώτατο μισθό, τους όρους απασχόλησης και άλλα θέματα που αφορούν τα δικαιώματα των εργαζομένων.

 

 

Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου αναμένεται να ολοκληρωθούν από την ομάδα έργου του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας οι σχετικές μελέτες, οι οποίες εστιάζονται σε εξειδικευμένες ποσοτικές αναλύσεις και της εκτίμησης των επιπτώσεων του θεσμού του εθνικού κατώτατου μισθού στα εισοδήματα νοικοκυριών, στην αγορά εργασίας, καθώς και άλλες κοινωνικές και οικονομικές πτυχές. Τόσο ο μηχανισμός καθορισμού και το ύψος του εθνικού κατώτατου μισθού όσο και η αλληλοεπίδραση μεταξύ του εθνικού κατώτατου μισθού και συστήματος των συλλογικών συμβάσεων είναι σημαντικοί παράμετροι στον σχεδιασμό του κατώτατου μισθού και σε μεγάλο βαθμό θα καθοριστούν από τις πιο πάνω μελέτες.

 

 

Γνωρίζουμε ότι ένα καλά σχεδιασμένο σύστημα κατώτατου μισθού θα μπορούσε να ενδυναμώσει τον θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώς επίσης και άλλες κοινωνικές πολιτικές (π.χ. τον θεσμό του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος), καθώς και τις πολιτικές απασχόλησης που εφαρμόζουμε.

 

 

Καταρχάς, είναι σημαντικό να επεξηγηθεί ο λόγος για τον οποίο η προηγούμενη Κυβέρνηση είχε αποφασίσει το 2012 την εισαγωγή του μέτρου αυτού, ταυτόχρονα με την αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης από το 63ο έτος στο 65ο έτος. Η ρύθμιση αυτή έγινε για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και άρα έπρεπε να εξασφαλιστεί η ίση μεταχείριση μεταξύ αυτών που επιλέγουν να αφυπηρετήσουν στο 63ο έτος σε σχέση με αυτούς που επιλέγουν να αφυπηρετήσουν στο 65ο έτος.

 

Εάν υποθέσουμε για σκοπούς παραδείγματος ότι υπάρχουν 2 πρόσωπα με ακριβώς τις ίδιες εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και έτη εργασίας, εάν ο ένας εκ των δύο επιλέξει να λάβει τη σύνταξη στο 63ο έτος αντί στο 65ο έτος ηλικίας, θα λάβει 26 μηνιαίες συντάξεις περισσότερες από τον άλλο, με ακριβώς τις ίδιες εισφορές και έτη εργασίας. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος που είχε αποφασιστεί το 2012 η αναλογιστική μείωση για όσους αφυπηρετούν νωρίτερα, ώστε να υπάρχει ισότητα ανάλογα με τις εισφορές εκάστου πολίτη στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

 

 

Έχω δώσει οδηγίες για μελέτη του θέματος αυτού με στόχο η αναλογιστική μείωση της σύνταξης να μην είναι σε μόνιμη βάση, αλλά είτε να μειώνεται είτε να αποσβένεται πλήρως όταν διασφαλιστεί η ισότητα στη βάση των εισφορών. Αναμένω τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής ώστε να εξεταστούν ακριβώς πώς έχουν τα δεδομένα για να καθοριστούν οι επόμενες κινήσεις. Θέλω να σημειώσω ότι η μελέτη αφορά ολόκληρο το συνταξιοδοτικό σύστημα.

 

 

Γι’ αυτό τον λόγο είναι που έχω ζητήσει μελέτη, για να εξεταστεί το κάθε σενάριο και να συζητήσουμε τα δεδομένα και με τους Κοινωνικούς Εταίρους. Στόχος είναι η ισότιμη μεταχείριση των πολιτών μέσω των πολιτικών που εφαρμόζουμε. 

 

 

Ο κύριος σκοπός της εν λόγω μελέτης είναι να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του πρώτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος και ειδικότερα των σχεδίων κοινωνικής προστασίας για ενίσχυση των εισοδημάτων των χαμηλοσυνταξιούχων, συμπεριλαμβανομένων της κοινωνικής σύνταξης, της κατώτατης σύνταξης από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του επιδόματος συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα, με στόχο τη μεταρρύθμιση του εν λόγω συστήματος, ούτως ώστε με τον νέο σχεδιασμό να επιτυγχάνονται με καλύτερο δυνατό τρόπο οι βασικοί στόχοι της πολιτικής συντάξεων.

 

 

 

-Μείωση του κινδύνου φτώχειας των συνταξιούχων,

-Διασφάλιση επαρκούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος, μέσω της διατήρησης βιοτικού επιπέδου μετά την αφυπηρέτηση,

-Αλληλεγγύη και δικαιοσύνη μεταξύ και εντός των γενεών,

-Διασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας των συντάξεων, και
-Αποδοτικότητα συστήματος μέσω μείωσης αντικινήτρων για εργασία.

 

 

Οι αρμοδιότητες του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων αναφορικά με το Σχέδιο «ΕΣΤΙΑ» αφορούν στη διαχείριση του Σχεδίου, δηλαδή στον έλεγχο των αιτήσεων, έγκριση ή απόρριψη αναλόγως των δεδομένων και τη διεξαγωγή των πληρωμών. Η σχετική απόφαση λήφθηκε από κοινού με τον τέως Υπουργό Οικονομικών και ήταν βεβαίως ορθή αφού το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με τη μεταρρύθμιση της επιδοματικής πολιτικής του κράτους και τη μεταφορά όλων των παροχών κοινωνικής πρόνοιας στις αρμοδιότητές του, έχει αποκτήσει σημαντική τεχνογνωσία στη διαχείριση αυτού του είδους των Σχεδίων.

 

Από πλευράς Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων δεν αντιμετωπίζεται οποιοδήποτε πρόβλημα και αναμένεται με τη λήξη της περιόδου υποβολής αιτήσεων η αποστολή των αιτήσεων από τα Τραπεζικά Ιδρύματα τα οποία τις παραλαμβάνουν, ώστε να προχωρήσουμε στους ελέγχους και εγκρίσεις των αιτήσεων βάσει των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν συμφωνηθεί.
 

 

 

Στόχος μας είναι η απλοποίηση και εκσυγχρονισμός των διαδικασιών στο σύνολο των τμημάτων και υπηρεσιών του Υπουργείου, ούτως ώστε να υπάρχει καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη και του εργαζόμενου. Προς επίτευξη του στόχου είχαν δοθεί οδηγίες για μελέτη όλων των διαδικασιών που επηρεάζουν με οποιονδήποτε τρόπο τους πολίτες, ώστε να απλοποιηθούν προς όφελος του κοινού.

Μία από τις πολλές δράσεις που έχουν δρομολογηθεί σε αυτό το πλαίσιο, είναι και η κατάργηση των ταμείων των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων με την παράλληλη υιοθέτηση αυτοματοποιημένων μεθόδων είσπραξης των εισφορών στα Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως εφαρμόζεται σε σχεδόν όλα τα άλλα κυβερνητικά τμήματα, αλλά και σε πολλούς οργανισμούς δημοσίου δικαίου. Με τον τρόπο αυτό, δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας θα μπορούν να καταβάλλουν τις υποχρεώσεις τους απευθείας από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, χωρίς να υποβάλλονται στην ταλαιπωρία αναμονής σε ουρές για πληρωμή στα κατά τόπους ταμεία. Ταυτόχρονα, με την αλλαγή αυτή απελευθερώνεται από την υπηρεσία σε ταμεία ένας σημαντικός αριθμός λειτουργών, οι οποίοι θα μπορέσουν να ενισχύσουν άλλους, ουσιώδεις τομείς αρμοδιότητας των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως για παράδειγμα την εξέταση αιτήσεων για συντάξεις και επιδόματα, μειώνοντας τον χρόνο διεκπεραίωσης και για αυτά τα ζητήματα.

 

Στο ίδιο πλαίσιο πολιτικών που προωθούνται, έχει επίσης αποφασιστεί η δημιουργία μίας ενιαίας Διαδικτυακής Πύλης, η οποία θα παρέχει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής όλων των αιτήσεων της αρμοδιότητας του Υπουργείου, την ηλεκτρονική παρακολούθηση της προόδου των αιτήσεων από τους αιτητές, καθώς και τη δυνατότητα άντλησης και παρακολούθησης σημαντικών στατιστικών στοιχείων από τη διοίκηση των Υπηρεσιών του Υπουργείου.
 

Διοικητικά πρόστιμα θα επιβάλλει η Υπηρεσία Επιθεώρησης Εργασίας
 

Πράγματι, όπως πολύ σωστά αναφέρατε, τα δικαιώματα των εργαζομένων στον κλάδο της ξενοδοχειακής και οικοδομικής βιομηχανίας, διασφαλίζονται νομοθετικά για πρώτη φορά και αυτό αποτελεί μεγάλο επίτευγμα τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Είναι πολύ σημαντικό να σημειώσω ότι οι συμφωνίες αυτές αποτελούν προϊόν των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων μεταξύ εργοδοτών και συντεχνιών.  

Για να απαντήσω στο ερώτημά σας, σε ό,τι αφορά την ανανέωση συλλογικών συμβάσεων και σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους, θα πρέπει πρώτα να διαχωρίσω την ανανέωση κλαδικών συμβάσεων από τις εταιρικές συμβάσεις.

Σε σχέση με τις κλαδικές συμβάσεις, στο παρόν στάδιο οι μεγάλες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις έχουν ανανεωθεί. Παρόλα αυτά, υπάρχουν προς ανανέωση άλλες συμβάσεις σε διάφορους κλάδους, όπως για παράδειγμα αυτές του κλάδου των εισαγωγέων μηχανοκίνητων οχημάτων, των εκδοτών καθημερινών και εβδομαδιαίων εφημερίδων και περιοδικών Κύπρου και των ιδιωτικών κλινικών. Οι διαπραγματεύσεις των υπό αναφορά κλαδικών συμβάσεων βρίσκονται στο απευθείας στάδιο και το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων βρίσκεται πάντοτε στη διάθεση των κοινωνικών εταίρων, για να προσφέρει τη βοήθειά του, στα πλαίσια του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων.

 

Σε ό,τι αφορά τις συλλογικές συμβάσεις σε επίπεδο επιχείρησης, το Υπουργείο, ασκώντας τον μεσολαβητικό του ρόλο και σύμφωνα πάντοτε με τον Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων, χειρίζεται μεγάλο αριθμό συμβάσεων, είτε στα πλαίσια της ανανέωσής τους, ή/και στα πλαίσια εφαρμογής τους κατά τη διάρκεια της ισχύς τους.

 

 

Θα πρέπει καταρχάς να αναφερθεί ότι η Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων έχει ήδη συσταθεί με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου από τον Ιούνιο 2017 και διεξάγει συνεχώς ελέγχους και επιθεωρήσεις στη βάση των υφιστάμενων προνοιών των νομοθεσιών που αφορούν την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων. Τους τελευταίους 12 μήνες έχουν πραγματοποιηθεί πέραν των 6.000 επιθεωρήσεων που αφορούν 15.000 εργαζόμενους, για θέματα που αφορούν κυρίως την αδήλωτη εργασία βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου για την αδήλωτη εργασία που ψηφίστηκε και βρίσκεται σε ισχύ από τον Ιούλιο 2017. Με τη νέα νομοθεσία που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής, η Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων θα μπορεί να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα και για άλλες παραβιάσεις των προνοιών των νομοθεσιών που αφορούν την προστασία των εργατικών δικαιωμάτων όπως για τον κατώτατο μισθό και γενικότερα για την προστασία των μισθών, τους όρους απασχόλησης και άλλα θέματα των δικαιωμάτων των εργαζομένων και γενικότερα της τήρησης και της εφαρμογής των νομοθεσιών.

 

Επομένως, στο μέτρο που εργασιακά δικαιώματα και υποχρεώσεις των εργοδοτών θεσπίζονται με νομοθεσίες βάσει συμφωνιών των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο συνομολόγησης συλλογικών συμβάσεων, εφόσον η σχετική νομοθεσία ψηφιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, η Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων θα μπορεί να διεξάγει στοχευμένους ελέγχους και για αυτά τα θέματα. 

 

Για παράδειγμα, κατά την πρόσφατη ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασης στον κλάδο της οικοδομικής βιομηχανίας, οι κοινωνικοί εταίροι συμφώνησαν όπως ορισμένα ζητήματα που αφορούν σε δικαιώματα των εργαζομένων, θεσπιστούν με νομοθεσία. Το σχετικό νομοσχέδιο έχει ετοιμαστεί και εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα τεθεί ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων. Εφόσον το νομοσχέδιο ψηφιστεί, τα ζητήματα αυτά θα μπορούν να ελέγχονται από την Ενιαία Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, νοουμένου ότι και η σχετική με τις αρμοδιότητες της Υπηρεσίας Νομοθεσία εγκριθεί.

 

 

Το ζήτημα αυτό είναι σύνθετο και αφορά σε αρμοδιότητες διάφορων Υπουργείων, αλλά και σε αρμοδιότητες του Υφυπουργείου Τουρισμού που είναι ο καθ΄ ύλην αρμόδιος φορέας για τα θέματα αυτά. Από πλευράς Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχουμε καταρτίσει από το 2013 τα Σχέδια Κατάρτισης Εργαζομένων σε Ξενοδοχειακές Μονάδες που Βρίσκονται σε Ολική ή Μερική Αναστολή Εργασιών κατά τη χειμερινή περίοδο, που προνοούν την αξιοποίηση του ανεργιακού επιδόματος για επιδότηση της εργασίας με στόχο να στηριχθούν οι ξενοδοχειακές μονάδες για να παραμείνουν σε λειτουργία και κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, αλλά και για την επιδοτούμενη κατάρτιση του προσωπικού κατά την περίοδο αυτή που οι πληρότητες των ξενοδοχείων είναι σημαντικά χαμηλότερες.

 

Για όσες μονάδες επιλέξουν να αξιοποιήσουν τα σχέδια αυτά, παρέχεται για κάθε εργαζόμενο που διατηρείται στη θέση εργασίας του, το ποσό που θα λάμβανε ως ανεργιακό ως επιδότηση του μισθού, με τον εργοδότη να καταβάλλει το υπόλοιπο μέρος του μισθού. Τα Σχέδια αυτά επαναπροκηρύσσονται κάθε χρόνο από το 2013 και αριθμός ξενοδοχειακών και επισιτιστικών μονάδων τα αξιοποιούν για να παραμείνουν ανοικτά και κατά τη χειμερινή περίοδο.