Οριστική φαίνεται η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προτείνει στα κράτη μέλη ανώτατο όριο (πλαφόν) στις τιμές εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου, παρά το γεγονός ότι χθες ο πρόεδρος της Ρωσίας προειδοποίησε ότι αν τεθεί πλαφόν, είτε στο φυσικό αέριο, είτε στο πετρέλαιο (όπως αποφάσισαν την Παρασκευή οι G7), θα σταματήσει η προμήθεια των συγκεκριμένων προϊόντων. ΕΕ και Ρωσία οδηγούνται σε μετωπική σύγκρουση, με απρόβλεπτες συνέπειες για την κάλυψη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στις χώρες μέλη της Ένωσης, για τις ανάγκες των νοικοκυριών, της βιομηχανίας και ευρύτερα της οικονομίας.
Αν οι δύο πλευρές εμμείνουν στις προθέσεις τους (η έγκριση των προτάσεων της Κομισιόν από τα κράτη μέλη δεν πρέπει να θεωρείται βέβαιη) είναι πολύ πιθανό η μείωση του διαθέσιμου φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αισθάνεται ανακουφισμένη -όπως και η γερμανική κυβέρνηση- επειδή έχουν γεμίσει σε ποσοστό περίπου 80-85% οι αποθηκευτικοί χώροι φυσικού αερίου, οι οποίοι όμως μπορούν να καλύψουν ανάγκες μόνο για 2-3 μήνες περίπου, ιδιαίτερα αν ο επικείμενος χειμώνας αποδειχθεί βαρύς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πλαφόν στο ρωσικό αέριο και μείωση κατανάλωσης ενέργειας
Αν διακοπεί πλήρως και επ’ αόριστον η προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου, πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα μπορέσουν μεν να μετριάσουν, από τα αποθέματα, τις επιπτώσεις κατά τον χειμώνα, θα βρεθούν όμως την άνοιξη ενώπιον άδειων αποθηκών φυσικού αερίου.
Αν και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε δηλώσει πως θα ανακοινώσει μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης στις 14 Σεπτεμβρίου, με χθεσινή της δήλωση αναφέρθηκε στις πέντε κατηγορίες μέτρων που ετοιμάζονται. Οι προτάσεις θα χρειαστεί να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ως πέμπτο μέτρο που θα προταθεί, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε τον μονομερή καθορισμό ανώτατου ορίου στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου. «Πρέπει να περικόψουμε τα έσοδα της Ρωσίας, τα οποία χρησιμοποιεί ο Πούτιν για να χρηματοδοτήσει αυτόν τον φρικτό πόλεμο κατά της Ουκρανίας», είπε.
Αν και η φον ντερ Λάιεν γνωρίζει από την περασμένη εβδομάδα τις ευθείες απειλές της ρωσικής κυβέρνησης, από επίσημα χείλη, για πλήρη αναστολή της προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη αν επιβληθεί πλαφόν στις τιμές εισαγωγής, η πρόεδρος της Κομισιόν απέφυγε να αναφερθεί σε αυτό το ενδεχόμενο. Ανέφερε, ωστόσο, ότι η δουλειά της ΕΕ τους τελευταίους μήνες αποδίδει: «Στην αρχή του πολέμου, το αέριο από τον αγωγό της Ρωσίας ήταν στο 40% του συνόλου του εισαγόμενου αερίου. Σήμερα έχει μειωθεί στο 9% των εισαγωγών μας».
Τα άλλα τέσσερα προτεινόμενα μέτρα
Πέραν του πλαφόν στις τιμές του ρωσικού αερίου, η πρόεδρος της Κομισιόν είπε ότι θα προταθούν και τα ακόλουθα μέτρα:
1. Έξυπνη Εξοικονόμηση Ηλεκτρικής Ενέργειας: «Θα προτείνουμε έναν υποχρεωτικό στόχο για μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στις ώρες αιχμής».
2. «Θα προτείνουμε ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλό κόστος (σ.σ. και πουλούν στη… θεόρατη τιμή του ρεύματος από φυσικό αέριο, κυρίως οι ανανεώσιμες πηγές), που αποκομίζουν απροσδόκητα κέρδη». Τα έσοδα από τη μείωση των κερδών θα διοχετευτούν σε ευάλωτα άτομα και εταιρείες με προβλήματα.
3. Θα προταθεί στους κολοσσούς που παράγουν ορυκτά καύσιμα (και επίσης αποκομίζουν απροσδόκητα κέρδη) να προβούν σε «συνεισφορά αλληλεγγύης». Δεν έδωσε άλλες λεπτομέρειες.
4. Οι εταιρείες κοινής ωφέλειας ενέργειας πρέπει να υποστηριχθούν για να αντιμετωπίσουν την αστάθεια των αγορών. Εν ολίγοις θα επιδοτηθούν με δημόσιο χρήμα.
ΑΠΟΨΗ
Πώς θα υπάρξει ομοφωνία;
Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα εξελιχθεί την Παρασκευή η σύνοδος των υπουργών Ενέργειας, μετά και τη δημοσιοποίηση των προτάσεων της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Όταν είχε συζητηθεί στο συμβούλιο αρχηγών το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, χώρες του νότου και όχι μόνο υποχρέωσαν την ΕΕ σε αποφάσεις που δεν δεσμεύουν όλους το ίδιο και όχι με το ίδιο περιεχόμενο για όλους. Μοιάζει απίθανο να εξασφαλιστεί ομοφωνία για την πρόταση για μονομερή μείωση των τιμών εισαγωγής ρωσικού αερίου, η οποία θα οδηγήσει, σύμφωνα και με τη χθεσινή απειλή Πούτιν, σε αναστολή της προμήθειας του καυσίμου στην ΕΕ.
