Περίοπτη θέση έλαβε η ελληνοκυπριακή λογοτεχνία στο ιστορικό κέντρο της Ρώμης, κατά τη διάρκεια διάλεξης που έδωσε η νεοελληνίστρια Φραντσέσκα Τζακόνε, την Παρασκευή 23 Μαΐου, στην αίθουσα διαλέξεων του Μουσείου της Ρώμης στο Τραστέβερε.
Η διάρκειας μίας ώρας εκδήλωση αποτελούσε μέρος κύκλου διαλέξεων αφιερωμένων στη γυναικεία γραφή, που διοργανώνει ο πολιτιστικός σύλλογος «Le parole delle scrittrici». Την παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον φοιτητές, διδάσκοντες και φιλαναγνώστες.
Η διάλεξη έφερε τον τίτλο «Πέρα από τα σύνορα, μέσα από τις θάλασσες: η διαπολιτισμική διάσταση στο έργο της Νίκης Μαραγκού» και είχε ως στόχο να αναδείξει το έργο της Κύπριας συγγραφέως, τη γραφή της γεμάτη εικόνες και ποικίλα αισθητηριακά ερεθίσματα, η οποία χαρακτηρίζεται από μια βαθιά αίσθηση του ανήκειν σε μια γη σημαδεμένη όχι μόνο από τη σύγκρουση, αλλά και από τη συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών.
Η Φραντσέσκα Τζακόνε, ερευνήτρια και διδάσκουσα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης, ξεκίνησε την ομιλία της με μια απαραίτητη σύντομη αναδρομή στην ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου, εντάσσοντας τη συγγραφέα στο πλαίσιο της εποχής και του τόπου της. Συνέχισε καθοδηγώντας το κοινό μέσα από τη λογοτεχνική και ποιητική παραγωγή της πολυδιάστατης Νίκης Μαραγκού, δείχνοντας πως στο έργο της η θεματική του ταξιδιού, καθώς και της ιστορίας και της ταυτότητας της Κύπρου στο πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου και του παγκόσμιου ορίζοντα, αντιμετωπίζονται με προγραμματική ελαφράδα και χάρη.
«Μια προγραμματική ελαφράδα, όπως θα την εκτιμούσε ο Ίταλο Καλβίνο των ‘Αμερικανικών Μαθημάτων’» κατέληξε η εισηγήτρια. «Όχι με την έννοια της επιπολαιότητας, αλλά ως μια μορφή σκέψης και έκφρασης που προσεγγίζει την πολυπλοκότητα χωρίς να συνθλίβεται απ’ αυτήν, που μεταμορφώνει το βάρος των πραγμάτων σε λεπτότητα, ρευστότητα και χάρη. Όπως για τον Καλβίνο, έτσι και για τη Μαραγκού, η απλότητα και η ελαφράδα είναι εργαλεία ακριβείας, που επιτρέπουν την εις βάθος εξερεύνηση και κατανόηση των πιο λεπτών και αθέατων αποχρώσεων, χωρίς να κυριαρχεί το τραύμα».
Με ενδιαφέρον και περιέργεια, το κοινό εξέφρασε την επιθυμία να διαβάσει το έργο της συγγραφέως στα ιταλικά και η Φραντσέσκα Τζακόνε διαβεβαίωσε ότι είναι στα μελλοντικά της σχέδια να μεταφράσει στίχους και πεζά έργα αυτής της σημαντικής δημιουργού.
Η ερευνήτρια εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη συμμετοχή της στην εκδήλωση: «Συχνά πιστεύουμε ότι το 2025 ορισμένες τάσεις δεν υπάρχουν πια, τουλάχιστον στον χώρο του πολιτισμού· όμως οι στατιστικές δείχνουν ότι ακόμα και σήμερα, ενώ οι γυναίκες διαβάζουν τόσο έργα γραμμένα από γυναίκες όσο και από άνδρες, οι άνδρες διαβάζουν σχεδόν αποκλειστικά έργα ανδρών συγγραφέων. Πρωτοβουλίες όπως αυτή είναι απαραίτητες για την προώθηση του έργου των γυναικών συγγραφέων και είμαι χαρούμενη που στην προκειμένη περίπτωση αποτέλεσε και μια ευκαιρία να γνωρίσει το ρωμαϊκό κοινό την ελληνοκυπριακή λογοτεχνία και μια αξιόλογη εκπρόσωπό της.»
Τη διάλεξη της Παρασκευής προλόγισε η Πάολα Μαρία Μινούτσι, πρώην κάτοχος της έδρας Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα. «Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη» δήλωσε στην εισαγωγή της, επαινώντας τη εισηγήτρια. Η συνεργασία της με τη Φραντσέσκα Τζακόνε διαρκεί ήδη αρκετά χρόνια· το πιο πρόσφατο αποτέλεσμά της είναι η έκδοση μιας πλούσιας ανθολογίας ποιημάτων της Κικής Δημουλά, η οποία θα κυκλοφορήσει σε περίπου 20 ημέρες από τις εκδόσεις Donzelli.
Ο πολιτιστικός σύλλογος «Le parole delle scrittrici» (Λόγια γυναικών συγγραφέων) απαρτίζεται από τις πανεπιστημιακές καθηγήτριες Λάουρα Μπότσι, Μπεατρίτσε Αλφοντσέτι, Ελιζαμπέτα Μαρίνο, Νοβέλλα Μπελούτσι, Φλάβια Καπορούσο, Πάολα Μαρία Μινούτσι και Γιολάντα Πλέσια. Διοργανώνει εδώ και 10 χρόνια ετήσιους κύκλους διαλέξεων με σκοπό την προώθηση του πολιτισμού και της ιστορίας των γυναικών.
Μέσα από την προσέγγιση της γυναικείας γραφής επιδιώκει να ενισχύσει τη γνώση και τη μελέτη γυναικείων μορφών που διακρίθηκαν στους τομείς της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της τέχνης και των επιστημών. Στόχος είναι να δοθεί φωνή τόσο σε γυναίκες που υπήρξαν πρωταγωνίστριες στη διεθνή πολιτιστική και λογοτεχνική σκηνή, όσο και σε γυναίκες συγγραφείς που παραμερίστηκαν από την κυρίαρχη ιστοριογραφία.
