Γιάννης Νικολούδης: Στην πραγματική ζωή οι ιστορίες δεν τελειώνουν

newsroom

16 Αυγούστου 2023, 5:28

Στον Άδειο Τόπο, το τρίτο μυθιστόρημα του Γιάννη Νικολούδη, παρελαύνει ένας θίασος προσώπων και τεράτων και σίγουρα, όπως σημειώνει ο ίδιος, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι όλοι τους του είναι εντελώς ξένοι. Ένα μυθιστόρημα γεμάτο ανθρώπινες φωνές και χθόνια ψιθυρίσματα. Μια σκληρή ιστορία που θυμίζει ψηφιδωτό και μιλάει για το γεωγραφικό και ψυχικό τοπίο της ιθαγένειας, για το σκοτάδι και τη σύγχυση της «ρίζας», για τη βία της ερημιάς.

Ποιες είναι οι ανθρώπινες φωνές που θέλετε να αναδείξετε στον Άδειο Τόπο;

Περισσότερο είναι εκφάνσεις του τόπου, συνιστώσες ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος, ανίκανες – στις περισσότερες περιπτώσεις– να αντιληφθούν κάτι πέρα από το πλαίσιο του μικρόκοσμού τους. Αυτός είναι ο λόγος, νομίζω, που οι φωνές αυτές αποπνέουν κάτι βίαιο και σκληρό. Ίσως γιατί θέλουν να προστατέψουν πάση θυσία την περιχαράκωσή τους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι φωνές είναι ανώνυμες τις προσδιορίζει η τοποθεσία από την οποία μιλούν.

Με τι υλικά πλάθετε τους χαρακτήρες σας;

Ό,τι ξέρω για μένα (ή ό,τι νομίζω ότι ξέρω), ό ,τι ξέρω για τους άλλους (ή ό,τι νομίζω ότι ξέρω), ό,τι βλέπω, ό,τι ακούω, ό,τι διαβάζω – όλα αυτά και κάτι παραπάνω: ό,τι μπορώ να φανταστώ. Σε αυτό το μείγμα βάζουμε φοβίες, σκοτάδι και λοξό χιούμορ. Αυτά είναι τα υλικά. Στον Άδειο Τόπο έχουμε και τον «χαρακτήρα» της γης, του τόπου, άρα στα υλικά προσθέτουμε και το χώμα…

Τα βιβλία σας περιέχουν και αυτοβιογραφικά στοιχεία;

Δεν γίνεται να μην έχουν αυτοβιογραφικές νότες. Θέλεις δεν θέλεις, ενώ γράφεις δίνεις πτυχές του εαυτού σου εδώ κι εκεί. Συχνά δεν το συνειδητοποιείς αυτό παρά μετά το πέρας της γραφής. Περιττό να πω ότι δεν έχει σημασία με τι ήρωες επιλέγεις να δουλέψεις: μπορείς να δώσεις πτυχές του εαυτού σου εξίσου εύκολα σε μια καλόγρια και σε έναν κατά συρροήν δολοφόνο. Στον Άδειο Τόπο παρελαύνει ένας θίασος προσώπων και τεράτων και σίγουρα δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι όλοι τους μου είναι εντελώς ξένοι.

Ποια είναι η πιο δύσκολη στιγμή της συγγραφής; Η αρχή ή το τέλος;

Και οι δυο στιγμές έχουν τις απαιτήσεις τους. Η αρχή έχει τη γοητεία του άγνωστου. Ταυτόχρονα –για μένα τουλάχιστον– είναι η πρώτη εικόνα που μου δίνει το ερέθισμα για να αρχίσω να γράφω. Στον Άδειο Τόπο είδα έναν άντρα να αποφυλακίζεται και κρατώντας τον σάκο του να πηδάει σε ένα λεωφορείο έξω από τη φυλακή. Δεν ήξερα τίποτα άλλο – και δεν χρειαζόταν να ξέρω. Αναφορικά με το φινάλε μιας ιστορίας, θα έλεγα ότι είναι μια πολύ πιο δύσκολη υπόθεση. Στην πραγματική ζωή οι ιστορίες δεν τελειώνουν – περισσότερο διαχέονται μέσα σε άλλες ιστορίες και ούτω καθεξής. Στη μυθοπλασία, όμως, σε κάποιο σημείο πρέπει να μπει τελεία. Το στοίχημα είναι να γίνει με τόση φυσικότητα ώστε ο αναγνώστης να μπορεί αν το θέλει να βαδίσει μαζί με τους ήρωες και μετά το φινάλε. Και –προς Θεού– όχι ηθικά διδάγματα!

Ποιοι συγγραφείς ή βιβλία έχουν επηρεάσει τη γραφή σας;

Η αμερικάνικη λογοτεχνία της γενιάς του ’30 έχει παίξει μεγάλη σημασία στο πώς βλέπω τη γραφή. Φώκνερ, Στάινμπεκ, Χέμινγουεϊ. Η μεταπολεμική πεζογραφία της Ελλάδας. Κοτζιάς, Βαλτινός…

Ποιο βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα σας συνεπήρε;

Το Our inner conflicts της Karen Horney.